Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym istnieje możliwość zawarcia umowy małżeńskiej o zniesieniu wspólności ustawowej również w trakcie trwania małżeństwa. Potocznie umowa taka nazywana jest intercyzą, jednak określenie intercyza adekwatne jest jedynie do umowy przedmałżeńskiej.
Zobacz: Nierówne udziały w majątku wspólnym małżonków
Umowa o rozdzielności majątkowej
Umowę taką zawiera się przed notariuszem.
Sporządzić taką umowę może tylko notariusz, a każda inna forma takiej umowy jest z mocy prawa nieważna.
U notariusza każdy z małżonków swoim podpisem zaświadcza, że godzi się na takie rozwiązanie. Żadna ze stron tej umowy nie może być ubezwłasnowolniona i musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Dlatego, aby notariusz sporządził intercyzę, potrzebna jest zgoda obojga małżonków. U notariusza muszą się więc stawić oboje małżonkowie z dowodami osobistymi i skróconym aktem małżeństwa.
Zobacz: Prawa żyjących w konkubinacie
Inne umowy majątkowe małżeńskie
Oprócz całkowitej rozdzielności istnieją jeszcze dwie inne opcje zmieniające stosunki majątkowe z małżonkiem. Ustawową wspólność majątkową można rozszerzyć na nabyty przed zawarciem małżeństwa lub ograniczyć wyłączając ze wspólności poszczególne przedmioty takie jak nieruchomości czy samochody.
Zobacz: Rozdzielność majątkowa małżonków
Skutki umowy
Umowa o rozdzielności majątkowej zawarta już w czasie trwania małżeństwa, powoduje iż każdy małżonek zachowuje te składniki majątku, które przypadły mu w drodze podziału majątku wspólnego, oraz przedmioty nabyte już po wprowadzeniu rozdzielności. Każdy z małżonków ma wówczas pełną swobodę dysponowania swoim majątkiem. Sam również odpowiada względem wierzycieli za zaciągnięte przez siebie zobowiązania. Intercyza najlepiej sprawdza się w małżeństwach, w których oboje małżonkowie są aktywni zawodowo i każde z nich posiadało przed ślubem własny dorobek. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, umowne rozszerzenie, ograniczenie bądź wyłączenie wspólności jest skuteczne również wobec osób trzecich, pod warunkiem, że o nim wiedziały. W praktyce oznacza to jednak, że małżonkowie przed zawarciem umowy powinni uprzedzić kontrahenta o zawartej intercyzie, dotyczy to zwłaszcza umów o większej wartości. Po zaistnieniu rozdzielności majątkowej, małżonkowie nie mogą rozliczać się wspólnie przed urzędem skarbowym.
Spółdzielcze prawo do lokalu, również własnościowego, przyznane w czasie trwania związku małżeńskiego bezpośrednio od spółdzielni, pozostaje wspólne, nawet pomimo intercyzy, podzielić je między oboje małżonków może tylko sąd.