Adwokat prawa kanonicznego i jego rola w procesie

Rafał Kornat
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
Adwokat kościelny./ Fot. Fotolia
Zgodnie z prawem kanonicznym, strony procesu kościelnego posiadają możliwość realizacji swoich praw za pomocą osób kompetentnych – biegłych w prawie kanonicznym. Skorzystanie z pomocy prawnej adwokata jest możliwe na każdym etapie procesu kościelnego, jak i od samego początku jego trwania.

Zadaniem adwokata powołanego do reprezentacji procesowej strony jest wypełnienie swojego zlecenia poprzez obronę prawa strony procesowej. Adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy oraz zabezpieczyć przed ujawnieniem lub niepożądanym wykorzystaniem wszystko to, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych. Adwokat powinien wykonywać swoje czynności według najlepszej woli i wiedzy, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością.     

Strona, która posiada zdolność procesową może występować w procesie bez pomocy adwokata i bronić swoich praw samodzielnie, jednak indywidualne czynności strony, należy określić jako działanie na własne ryzyko i odpowiedzialność. W procesie prawnym obowiązuje ogólna zasada: nie domniemywa się nieznajomości prawa. Mając na względzie skomplikowaną procedurę prawno-kanoniczną, strona procesowa rozpoczynając proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa bez pomocy adwokata, może działać na swoją niekorzyść. Zgodnie z kan. 1526 strona, która twierdzi, ze małżeństwo jest nieważnie zawarte, jest zobowiązania do udowodnienia tytułu prawnego, który zaznacza jako przyczynę nieważności.

Przeprowadzanie przez stronę procedury dowodzenia nieważności bez znajomości prawa kanonicznego jest działaniem, które może powodować niewłaściwą interpretację w określaniu problematyki małżeńskiej stron, jak również przedłożeniem nieodpowiednich środków dowodowych. Adwokat wprowadzony do procesu przez stronę, jest dla niej zabezpieczeniem, wobec właściwego przedstawienia stanu faktycznego. Adwokat posiadający odpowiednią wiedzę kanoniczną jest emocjonalnie i psychologiczne zdystansowany do oceny faktów będących przedmiotem osądzenia.          

Zgodnie z kan. 1483 – adwokat ma być doktorem prawa kanonicznego lub skądinąd prawdziwie biegłym i zatwierdzonym przez tegoż biskupa.

Strony wynajmujące adwokata mogą zapytać o kwalifikacje prawnika w związku z wykonywanym zleceniem.

Zobacz również: "Rozwód" kościelny - najczęstsze pytania i problemy

Zasadnym jest stwierdzenie, że prawodawca kościelny wymaga od adwokatów wysokich kwalifikacji w postaci doktoratu z prawa kanonicznego, ze względu na wieloaspektowość poszczególnych czynności adwokackich  przewidzianych przez prawodawcę kościelnego.

Adwokat powołany do sprawy zobowiązany jest do tego, aby wykazać się aktywnością i kompetencją przy realizacji zlecenia, poprzez prezentację odpowiedniego materiału dowodowego, jak również poprawnością działań wynikających z określonych etapów postępowania, przewidzianych przez prawo kanoniczne. Profesjonalnie przeprowadzona faza dowodzenia ma przedstawić analizę faktów, które pomogą sędziemu uzyskać pewność moralną.

Dowodzenie w procesie polega na szczegółowym analizowaniu i badaniu konkretnych zjawisk i towarzyszących mu okoliczności w celu potwierdzenia lub wykluczenia faktu procesowego. Przeprowadzenie dowodu jest zatem niewątpliwie skrupulatnym etapem każdego procesu, wymagającym zaangażowania intelektu i praktyki procesowej, ponieważ bez odpowiedniej wiedzy nie wyselekcjonujemy odpowiednich sytuacji ze stanu faktycznego, niezbędnych do udowodnienia lub zaprzeczenia hipotezy w litis contestation. Obecność adwokata w stadium dowodzenia stanowi zabezpieczenie wobec prezentowanego środka dowodowego jako kompletnego, wiarygodnego i rzetelnego.

W konsekwencji swojego działania adwokat zapewnia wiarygodność przytaczanego środka dowodowego, który, jak się domniemywa został przez adwokata  poddany wnikliwej i szczegółowej kontroli pod kątem zasadności.

Według kan. 1601 po zamknięciu postępowania dowodowego sędzia wyznacza odpowiedni okres czasu na przedstawienie obron i uwag. Celem obrony nie jest wyłącznie polemika na temat zasadności przytaczanych argumentów, czy też dywagacja na temat dowodów złożonych przez stronę przeciwną. Istotną treścią głosów obrończych jest w każdym przypadku wydobycie z przeprowadzonych własnych środków dowodowych, tych wszystkich aspektów, które bezpośrednio lub pośrednio potwierdzają wiarygodność wprowadzanej przez stronę tezy procesowej. Adwokat ma przede wszystkim zwrócić uwagę na te kwestie i opinie prawne, które skłonią sędziego jak i pomogą mu dojść do pewności moralnej niezbędnej do wydania sprawiedliwego wyroku. Adwokat w przedstawionych uwagach obrończych winien zmusić sędziego do wysiłku intelektualnego, by rozpatrując argumenty za i przeciw uzyskał pewność moralną wyrażając swą pozytywną opinie. Umiejętność posługiwania się prawem stosowanie jego przepisów w obronie wyraża się poprzez stosowanie tych norm prawnych, które przekonają sędziego, co do zasadności reprezentowanego stanowiska.  

Udział adwokata powoduje rozwój procesu. W swych uwagach adwokat odwołuje się nie tylko do norm prawnych, ale i do innych źródeł takich jak komentarze, orzecznictwo Roty Rzymskiej, uchwały synodów, soborów. Udział adwokata staje się podstawą wzbudzania debat nie tylko o rzeczach teoretycznych, ale też opartych na wiedzy i praktycznym doświadczeniu.    

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...