Jak przebiega sprawa o separację?

Ewa Karaś
rozwiń więcej
Ewa Ryś
rozwiń więcej
Małżonkowie mają do wyboru dwie drogi uzyskania separacji. Po pierwsze w tzw. trybie nieprocesowym. Po drugie w trybie normalnego procesu toczącego się przed sądem.
W sprawach o separację małżonków zawsze orzeka sąd. Może to uczynić w trakcie procesu sądowego. Jednak w przypadku gdy małżonkowie złożyli zgodny wniosek o separację, sąd wydaje postanowienie w postępowaniu nieprocesowym.

Małżonkowie mają do wyboru dwie drogi uzyskania separacji. Po pierwsze w tzw. trybie nieprocesowym. Po drugie w trybie normalnego procesu toczącego się przed sądem.

W obu trybach należy wykazać, że między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że małżonkowi muszą udowodnić, że nic ich nie łączy na płaszczyźnie uczuciowej, fizycznej oraz ekonomicznej. W odróżnieniu od orzekania o rozwodzie małżonkowie nie muszą udowadniać, iż rozkład pożycia jest trwały.

Warto pamiętać, że sąd nie orzeknie separacji jeśli:

  • na jej skutek miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
  • z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Procesowe postępowanie o separację

Każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o separację. Pozew składa się do sądu okręgowego. Wpis sądowy wynosi 600 PLN. Sąd rozpatruje sprawę na rozprawie. Rozpraw może być więcej niż jedna. Aby ustalić winę małżonka, sąd musi przeprowadzić postępowanie dowodowe, np. przesłuchać wielu świadków. W takim przypadku postępowanie przed sądem trwa znacznie dłużej. W razie wniosku o zaniechanie orzekania o winie, postępowanie dowodowe ulega ograniczeniu, np. sąd może nawet ograniczyć je do przesłuchania wyłącznie stron, jeżeli małżonkowie nie mają małoletnich dzieci.

Zobacz: Porady prawne

Sprawa o separację kończy się wydaniem przez sąd wyroku. Sąd orzeka, który z małżonków jest winny rozkładowi pożycia. Sąd może nie orzekać o winie, jeśli małżonkowie z tego zrezygnują. W wyroku orzekającym separację sąd może również orzec o następujących kwestiach:

  • alimentach dla drugiego małżonka,
  • alimentach na dzieci,
  • władzy rodzicielskiej,
  • kontaktach z dzieckiem lub dziećmi,
  • sposobie korzystania przez małżonków ze wspólnego mieszkania,
  • podziale mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków,
  • podziale majątku.

Postępowanie nieprocesowe o separację

Małżonkowie mogą wystąpić do sądu ze zgodnym żądaniem separacji. Wniosek taki może również podpisać jeden małżonek a drugi wyrazić na niego zgodę. Sąd w takim przypadku rozpatruje sprawę w trybie nieprocesowym i wydaje nie wyrok a postanowienie.

Rozpoznawanie sprawy o separację w trybie nieprocesowym jest możliwe gdy małżonkowie zgodnie złożyli wniosek. Drugim koniecznym warunkiem, jest fakt, że małżonkowie nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci.

Koszt sprawy to 100 PLN. Rozpatrywanie sprawy zwykle ogranicza się do jednej rozprawy, bez posiedzenia pojednawczego. Postępowanie dowodowe polega w praktyce tylko i wyłącznie na przesłuchaniu stron.

Sąd w odróżnieniu od rozprawy sądowej nie orzeka, kto jest winny rozkładowi pożycia. W postanowieniu może natomiast orzec o następujących sprawach:

  • alimentach na małżonka pozostającego w niedostatku,
  • sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania,
  • podziale mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków,
  • podziale majątku.

Tryb nieprocesowy pozwala na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy.

Zobacz: Separacja a stosunki majątkowe małżonków

Żądanie rozwodu

W sytuacji, gdy jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu. Sąd, jeśli żądanie małżonka wnoszącego o rozwód jest uzasadnione orzeka rozwód. Natomiast w przypadku, gdy orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne (np. wskutek rozwodu ucierpiałoby dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków), a żądanie separacji jest uzasadnione, sąd orzeknie separację.

Postępowanie odwoławcze

Zarówno w trybie nieprocesowym jak i procesowym można składać apelację. Sprawę w II instancji rozpatruje sąd apelacyjny. Kasacja do Sądu Najwyższego jest niedopuszczalna.

Warto wiedzieć:

Związek jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po wystąpieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami, nie daje podstawy do przypisania temu małżonkowi winy za ten rozkład.

Choroba psychiczna małżonka nie wyklucza przypisania mu winy trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego.

Zmianę wyznania przez jednego z małżonków, zmianę wyznania dzieci bez akceptacji drugiego z małżonków, można uznać za zawinienie w rozkładzie pożycia małżeńskiego.

Zobacz serwis: Separacja

Prawo
Rewolucja w urlopach: im więcej dzieci (i to nie tylko własnych) – tym więcej dni wolnych, a dla pracodawców, którzy nie będą się stosować – 30 tys. zł kary
03 maja 2025

Na 1 dziecko – 2 dni wolnego, na 2 dzieci – 3 dni wolnego, na 3 dzieci – 4 dni wolnego, a na 4 i więcej – 5 dni wolnego, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, powołując się m.in. na naruszenie przez ww. przepis konstytucyjnej zasady równości. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy na wszystkie dzieci i obojga rodziców?

MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób [NOWE ŚWIADCZENIE]. Dodatkowo wyrównanie od stycznia 2025
03 maja 2025

2610,72 zł w maju z ZUS dla prawie 130 tys. osób. Co istotne osoby, który mają prawo do tego nowe dodatku dostaną również wyrównanie od 1 stycznia 2025 r. Wysokość dodatku wynosiła w styczniu i lutym 2025 r. 2520 zł, a od marca jest to 2610,72 zł. Na konta świadczeniobiorców wpłyną więc w maju spore pieniądze.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

pokaż więcej
Proszę czekać...