Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego
Dobro wspólnych małoletnich dzieci
Oceniając czy rozwód nie jest sprzeczny z dobrem wspólnych małoletnich dzieci należy ocenić czy rozwód nie spowoduje osłabienia więzi dziecka z małżonkiem przy którym dzieci nie pozostaną. Przy ocenie, czy dobro dziecka z małżeństwa nie stoi na przeszkodzie do orzeczenia rozwodu, należy brać pod uwagę stan istniejącego trwałego rozkładu, którego nie zmieni odmówienie rozwodu. W tym stanie rzeczy dobro dziecka nie sprzeciwi się rozwodowi, jeżeli środki na jego wychowanie są zapewnione i jeżeli kontakt dziecka z obojgiem rodziców nie będzie utrudniony.
Dla oceny, czy dobro dzieci sprzeciwia się rozwodowi, należy konkretnie rozważyć, jaka byłaby ich sytuacja, gdyby do rozwodu nie doszło, i porównać ją z sytuacją, jaka będzie po orzeczeniu rozwodu.
Zobacz: Kiedy nastąpi zupełny i trwały rozkład pożycia?
Wytworzona w rodzinie przez stałe awantury rodziców atmosfera, która zatruwałaby młodość małoletnich dzieci, demoralizowała je i zagrażała ich wychowaniu, uzasadnia uznanie, że w takiej sytuacji dobro dzieci nie mogłoby ucierpieć wskutek orzeczenia rozwodu ich rodziców
Zasady współżycia społecznego
Orzeczenie rozwodu może być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza, gdy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory i rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę.
Sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego nie zachodzi w sytuacji, gdy choroba jednego z małżonków jest wyłącznie zawiniona przez niego, np. uzależnienie.
Niezgodne z zasadami moralności byłoby uznanie, że nieuleczalna choroba małżonki, po 30 latach pożycia małżeńskiego, stanowi ważny powód rozkładu pożycia małżeńskiego w sytuacji, kiedy stan małżonki wymaga przyczynienia sił ze strony współmałżonka do ulżenia w miarę możliwości jej losowi i okazywania jej pomocy - nie tylko materialnej, ale i moralnej, tak aby małżonek był dla niej podporą psychiczną w cierpieniach
Zasada rekryminacji
Rozwód jest niedopuszczalny, gdy żąda go małżonek wyłącznie winy rozkładu pożycia. Istnieją od tej zasady dwa wyjątki: po pierwsze drugi z małżonków wyraża zgodę na rozwód, po drugie odmowa zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zgoda musi być wyrażona przed sądem orzekającym oraz istnieć w chwili wydawania wyroku.
Jeśli chodzi o drugi wyjątek to istotne znaczenie może mieć zwłaszcza faktyczny związek pozamałżeński z którego urodziły się dzieci i celowe zalegalizowanie tego związku. Odnosi się to szczególnie do sytuacji, gdy nie ma dzieci z małżeństwa albo są już samodzielne. Również upływ czasu może mieć znaczenie i to, że od wielu lat nie istnieją jakiekolwiek więzi między małżonkami.
Jeżeli sąd orzekł rozwód bez zgody drugiego małżonka na żądanie małżonka wyłącznie winnego, sąd powinien uzasadnić dlaczego uznał odmowę zgody za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego i wskazać na okoliczności.
Zobacz serwis: Rozwód