Nowelizacja przepisów ma uporządkować sprawy dotyczące podatków od spadków. Dla członków najbliższej rodziny spadkodawcy zmiany oznaczają przede wszystkim możliwość przywrócenia terminu do złożenia zgłoszenia. Co jeszcze ma się zmienić?
- Pewny moment powstania obowiązku podatkowego
- Termin na zgłoszenie spadku możliwy do przywrócenia
- Od kiedy nowe przepisy i dla kogo?
Pewny moment powstania obowiązku podatkowego
Celem uchwalonej przez Sejm ustawy jest m.in. zagwarantowanie pewności prawnej co do momentu powstania obowiązku podatkowego.
„Zgodnie z art. 1015 KC oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku – a brak takiego oświadczenia w tym terminie jest równoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobierca może przyjąć spadek w sposób nieuświadomiony, a więc zrealizowanie przez podatnika obowiązków takich jak złożenie zeznania w terminie miesiąca od dnia przyjęcia spadku, jest de facto niewykonalne. Ma to szczególnie negatywne skutki dla podatnika, biorąc pod uwagę konsekwencje karnoskarbowe” – uzasadnia Ministerstwo Finansów.
Po zmianach obowiązek podatkowy przy nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Termin na zgłoszenie spadku możliwy do przywrócenia
Nowelizacja przewiduje też dodatkowo korzystne zmiany dla członków najbliższej rodziny spadkodawcy. Obecnie mogą oni korzystać ze zwolnienia podatkowego od spadku. Warunkiem jest tu zgłoszenie nabycia spadku właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Termin na dokonanie takiego zgłoszenia wynosi 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Zdarzają się jednak przypadki losowe, gdy zachowanie nawet tak wydawałoby się długiego terminu nie jest możliwe. Co ważne, brak złożenia zgłoszenia w tym czasie powoduje utratę zwolnienia i opodatkowanie nabytego spadku na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Nowe przepisy mają przeciwdziałać takim sytuacjom. Zgodnie z proponowaną ustawą termin na dokonanie zgłoszenia nabycia spadku będzie przywracany na wniosek podatnika, jeśli uprawdopodobni on, że niezachowanie terminu nastąpiło bez jego winy.
Jeżeli organ podatkowy wyda decyzję w sprawie podatku od spadków i darowizn, a termin do złożenia zgłoszenia zostanie ostatecznie przywrócony, taka decyzja zostanie uchylona, a postępowanie podatkowe umorzone.
Od kiedy nowe przepisy i dla kogo?
Nowa ustawa została uchwalona 21 listopada 2025 r. Teraz zajmują się nią senatorowie. Jeśli Prezydent podpisze nowelizację, to wejdzie ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (czyli publikacji w Dzienniku Ustaw). Jest zatem szansa, iż nowe przepisy zaczęłyby obowiązywać jeszcze w 2026 roku.
Regulacje dotyczące przywracania terminu do zgłoszenia dla członków najbliższej rodziny będą miały zastosowanie do spraw, w których nabycie spadku nastąpiło:
• od dnia wejścia w życie nowej ustawy
• przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, jeżeli do tego dnia nie upłynął jeszcze termin do złożenia zgłoszenia.
Z kolei przepisy dotyczące obowiązku podatkowego mają być stosowane, gdy uprawomocnienie się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowanie aktu poświadczenia dziedziczenia, wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego lub wydanie dokumentu stwierdzającego nabycie spadku przez inny niż sąd organ państwa obcego nastąpi od dnia wejścia w życie nowych regulacji.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (etap legislacyjny: Senat)