TSUE ws. uznawania małżeństw jednopłciowych. RPO: trzeba wykonać orzeczenie

• TSUE - uznawanie małżeństw jednopłciowych w innych państwach UE
• Orzeczenie TSUE a RPO
• Zmiana rozporządzenia określającego wzory aktów stanu cywilnego
• Prawo UE działa bezpośrednio i ma pierwszeństwo przed polskimi ustawami
• Małżeństwo dwóch Polaków w Berlinie - TSUE

TSUE - uznawanie małżeństw jednopłciowych w innych państwach UE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) 25 listopada orzekł, że państwo członkowskie UE ma obowiązek uznać małżeństwo pary tej samej płci zawarte legalnie w innym kraju Unii, nawet jeśli prawo tego państwa nie uznaje tego typu związków.

Orzeczenie TSUE a RPO

Do decyzji TSUE odniósł się w czwartek w Polsat News RPO. - Jeżeli ktoś mnie pyta, co zrobić z wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka albo co zrobić z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, to odpowiedź na takie pytanie jest jedna. Trzeba wykonać - powiedział Wiącek.

Zaznaczył, że Polska jest członkiem Rady Europy i Unii Europejskiej na podstawie suwerennej decyzji wyrażonej w drodze ratyfikacji stosownych umów międzynarodowych. Zaakcentował, że jeżeli Polska związała się jurysdykcją tych trybunałów i jeżeli płyną z nich sygnały co do tego, że jest problem związany z ochroną praw człowieka, to należy takie orzeczenie wykonać.

Według RPO takiego wyroku, jaki zapadł we wtorek można się było spodziewać. - Jeżeli jest związek osób, które tworzą rodzinę w jednym państwie Unii Europejskiej, to ta rodzina i ten związek powinien być uznawany również w całej Unii Europejskiej jako rodzina - podkreślił.

Zmiana rozporządzenia określającego wzory aktów stanu cywilnego

Zapytany o to, co teraz musiałby zrobić rząd, aby to orzeczenie wdrożyć w życie, Wiącek odpowiedział, że zmiany wymaga rozporządzenie określające wzory aktów stanu cywilnego (urodzenia, małżeństwa).

Jego zdaniem powinno dojść do transkrypcji (rejestracji) aktu małżeństwa zawartego w innym kraju Unii Europejskiej. Polega ona na stworzeniu na podstawie aktu stanu cywilnego innego kraju aktu polskiego. „Powinno dojść do pewnej modyfikacji w tym zakresie” - wskazał RPO.

Rzecznik przywołał także kwestię dzieci z rodzin opartych na małżeństwach osób tej samej płci. Podał, że są przypadki odmowy transkrypcji aktu urodzenia z powodu braku możliwości wpisania do aktu urodzenia dwóch osób tej samej płci jako rodziców. - I tu również powinno dojść do uwzględnienia tego standardu - zauważył Wiącek.

Prawo UE działa bezpośrednio i ma pierwszeństwo przed polskimi ustawami

Jak zaznaczył, wyrok i prawo Unii Europejskiej ma to do siebie, że działa bezpośrednio. I już na podstawie samego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można domagać się transkrypcji aktu urodzenia, ponieważ prawo Unii Europejskiej ma pierwszeństwo przed polskimi ustawami i tym bardziej przed rozporządzeniami - podkreślił.

Małżeństwo dwóch Polaków w Berlinie - TSUE

Sprawa, w której orzeczenie wydał TSUE, dotyczy małżeństwa dwóch Polaków zawartego legalnie w 2018 r. w Berlinie. Para postanowiła przenieść się do Polski. Aby być traktowani w kraju jako małżonkowie, mężczyźni złożyli wniosek o transkrypcję niemieckiego aktu małżeństwa do polskiego rejestru stanu cywilnego; spotkali się jednak z odmową, jako że polskie prawo nie dopuszcza małżeństw tej samej płci. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ten zwrócił się do TSUE z zapytaniem, czy przepisy krajowe, które nie pozwalają na uznanie małżeństwa osób tej samej płci zawartego w innym kraju Unii, ani na wpisanie tego typu związku to rejestru stanu cywilnego, są sprzeczne w prawem Unii Europejskiej. Trybunał orzekł, że odmowa uznania małżeństwa dwóch obywateli Unii legalnie zawartego w innym państwie członkowskim jest sprzeczna z prawem Unii.