Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń ma charakter akcesoryjny. Uzależniona jest ona od spełnienia dwóch podstawowych przesłanek:
1. istnienie odpowiedzialności sprawcy wobec poszkodowanego
2. posiadania przez poszkodowanego statusu osoby trzeciej w stosunku do sprawcy zdarzenia.
Definicja osoby trzeciej
Pojęcie "osoba trzecia" nie zostało zdefiniowane na gruncie przepisów prawa cywilnego i jest dość szeroko ujmowane. Jako osobę trzecią uznaje się podmiot, który nie jest związany ze stosunkiem łączącym inne podmioty. Niekoniecznie musi być przez to rozumiana jakaś konkretna osoba.
Odpowiedzialność cywilna sprawcy
W sytuacji, w której sprawca szkody ubezpieczył swoją odpowiedzialność cywilną i zachodzi odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu szkody wyrządzonej przez jego ubezpieczonego, poszkodowany staje się osobą trzecią
Kto może być osobą trzecią
Osobą trzecią może być:
- pieszy potrącony;
- rowerzysta potrącony;
- osoba kierująca pojazdem zaprzęgowym potrącona;
- pasażer pojazdu zarówno sprawcy i jak i pojazdu poszkodowanego;
- kierowca poszkodowany na zasadzie winy
Osobami trzecimi nie mogą być podwładni posiadacza mechanicznego środka komunikacji, ani też osoby, którym posiadacz powierzył wykonanie określonych czynności. Za czyny tych osób posiadacz mechanicznego środka komunikacji odpowiada jak za własne na podstawie przepisów art. 429 i 430 k.c. Za osobę trzecią nie można także uznać osób, nad którymi posiadacz pojazdu jest zobowiązany, z mocy ustawy lub umowy, sprawować nadzór z powodu ich wieku lub stanu psychicznego. Wówczas posiadacz pojazdu jest za osoby te odpowiedzialny.
Świadczenia na rzecz osoby trzeciej
Podstawowym założeniem ustawodawcy było zapewnienie ochrony osobie trzeciej, której należy się świadczenie od dłużnika. W grę będzie wchodzić obowiązek zapłaty pieniędzy na jej rzecz lub naprawienie jej szkody poprzez przywrócenie do stanu pierwotnego sprzed zdarzenia. Dopuszczalne są również inne rodzaje świadczenia. Mogą one przybrać postać świadczeń jednorazowych, okresowych i ciągłych.
Podsumowanie
Reasumując osobą trzecią jest poszkodowany, pomiędzy którym a posiadaczem mechanicznego środka komunikacji powstaje prawny stosunek zobowiązaniowy, będący następstwem szkody wyrządzonej poszkodowanemu czynem niedozwolonym posiadacza lub osoby, za którą ponosi on odpowiedzialność, a następnie odpowiedzialność ta przerzucona jest na zakład ubezpieczeń.