Określenie zasad płatności czynszu, podatków, sposób korzystania z nieruchomości i odpowiedzialność inwestora to jedne z podstawowych rzeczy. Również istotne jest zabezpieczenie umów, czynności po zakończeniu umowy czy sposób ustalenia służebności. Poniżej zwrócimy uwagę na kilka najistotniejszych kwestii.
Czynsz
Pieniądze to zawsze podstawowy temat. Trzeba jednak pamiętać, że ustalenie kwoty to jeszcze nie wszystko. Równie ważne jest określenie ram czasowych, w których nastąpi płatność na rzecz właściciela. Zazwyczaj w umowach stosuje się zapis, że czynsz dzierżawny przysługuje wydzierżawiającemu od dnia rozpoczęcia robót budowlanych. Korzystniejsze jest jednak określenie, że od dnia przekazania nieruchomości na podstawie protokołu przed rozpoczęciem prac.
Kolejnym spotykanym zapisem jest rozbicie czynszu na dwa etapy: od momentu podpisania umowy do uzyskania pozwolenia na budowę ustala się jednorazową płatność za tzw. rezerwację gruntu oraz drugi etap: roczny czynsz.
Określając zasady płatności czynszu nie można zapomnieć o zapisie, że czynsz (oraz należne podatki) uiszczany jest do czasu zdania nieruchomości na podstawie protokołu i doprowadzeniu nieruchomości do stanu sprzed umowy.
Inflacja a wysokość czynszu
inflacja według wskaźnika GUS wynosi ok. 9% i prognozuje się, że może przekroczyć 10%. Ma to ogromne znaczenie dla stron umów długoterminowych. Klauzula waloryzacyjna to zabezpieczenie przed wysoką inflacją. Strony zawierając umowę powinny zawrzeć w niej odpowiednie zapisy dotyczące corocznego przeliczania czynszu przy uwzględnieniu stopy inflacji. Przy konstruowaniu takiej klauzuli trzeba określić wskaźnik, który będzie odnośnikiem waloryzacji (zazwyczaj w GUS) oraz ustalenie kiedy nastąpi pierwsza waloryzacja (najkorzystniejsze dla właściciela jest określenie, iż w roku kolejnym po zawarciu umowy).
Wypowiedzenie
Umowy dzierżawy zawiera są na 29 lat. Z uwagi na wielomilionowe koszty inwestycji, dzierżawca musi mieć zapewnioną ciągłość umowy. Z tego powodu wydzierżawiający jest uprawniony do wypowiedzenia umowy jedynie w kilku przypadkach.
Najczęściej spotyka się zapis, iż wydzierżawiający może wypowiedzieć umowę, gdy dzierżawca nie reguluje terminowo czynszu. Dla bezpieczeństwa wydzierżawiającego powinien mieć również zagwarantowane prawo do wypowiedzenia, gdy dzierżawca nie uiszcza kwot na poczet podatków. Jest to kwestia bardzo istotna, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego podatek od nieruchomości zobowiązany jest opłacić właściciel gruntu, a nie dzierżawca.
Podpisując umowę warto zadbać, aby znalazł się zapis o wygaśnięciu umowy lub możliwości jej wypowiedzenia jeśli w ciągu określonego czasu np. 3 lat od dnia zawarcia umowy nie nastąpi rzeczywiste rozpoczęcie robót budowlanych. Taki zapis pozwoli uniknąć zablokowania nieruchomości pomimo bezczynności inwestora.
Radca prawny Monika Urbanek