KROK 1: odsetki musza wynikać z umowy lub ustawy
Odsetki należą się tylko wtedy gdy wynika to z umowy, ustawy, orzeczenia sadowego lub decyzji innego właściwego organu.
PRZYKŁAD:Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie nie przewidzieli, że Jackowi A. należą się odsetki od tej kwoty. Wobec tego Krzysztof B będzie musiał oddać Jackowi A. tylko kwotę główną- 6.000 zł
Pamiętaj!!! Aby jednej ze stron umowy należały się odsetki musi być to zapisane w umowie
KROK 2: odsetki umowne czy ustawowe
Jeżeli strony w umowie nie określą jaka jest wysokość odsetek, wtedy należą się odsetki ustawowe. Wysokość odsetek ustawowych określa rozporządzenie Rady Ministrów. Obecnie wynoszą one 11,5% w skali roku.
PRZYKŁAD: Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki. W takim wypadku Jackowi A. należeć będą się odsetki ustawowe.
Pamiętaj!!! Aby uzyskać odsetki wyższe niż odsetki ustawowe trzeba ich wysokość określić w umowie.
KROK 3: odsetki umowne a odsetki maksymalne
Od 2006 roku obowiązuję w Polsce odsetki maksymalne. Maksymalna wysokość odsetek nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego.
Na dzień 10.04.2008 r. wysokość stopy lombardowej wynosi 7,25 %. Wysokość tej stopy określa Rada Polityki Pieniężnej.
Odsetki maksymalne na dzień 10.04.2008 r. wynoszą 29% (4x 7,25%) w stosunku rocznym.
Jeżeli odsetki zapisane w umowie są wyższe niż odsetki maksymalne (29% w stosunku rocznym) wtedy wierzycielowi należą się jedynie odsetki maksymalne.
Oznacza to, że strony nie mogą zapisać w umowie wyższych odsetek niż te maksymalne.
PRZYKŁAD:Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 70% w stosunku rocznym. Krzysztof B. nie będzie musiał zapłacić tak wysokich odsetek, bowiem w miejsce postanowień umowy „wejdą” przepisy ustawy. Po roku będzie musiał oddać 7.740 zł (6.000 +1.740 zł odsetek).
Czytaj również: Jak obliczyć odsetki maksymalne
Pamiętaj!!! Strony nie mogą umówić się na odsetki wyższe niż ustawowe.
KROK 4: co oznacza zakaz anatocyzmu?
Zakaz anatocyzm to zakaz naliczania odsetek od zaległych odsetek. Polskie prawo przewiduje taki zakaz.
PRZYKŁAD:Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 20% w stosunku rocznym. Strony zawarły umowę na okres 3 lat. Za każdy rok pożyczki Jackowi A. należeć będzie się 1200 zł. odsetek a po trzech latach Krzysztof B. będzie musiał oddać Jackowi A. 9.600 zł.. Gdyby nie było zakazu anatocyzm odsetki liczyłoby się w następujący sposób: za pierwszy rok pożyczki- 1.200 zł (6.000x 20%= 1.200), za drugi rok pożyczki 1.440 zł (7.200x20%=1.440), za trzeci rok pożyczki 1.728 zł (8640x 20%=1.728).
Zakaz naliczania odsetek od zaległych odsetek nie obowiązuje:
- po wniesieniu pozwu do sądu,
- gdy strony się na to umówią ale już po powstaniu zobowiązania,
- przy długoterminowych pożyczkach udzielanych przez instytucję kredytową (najczęściej bank).
Pamiętaj!!! Nie można naliczać odsetek od zaległych odsetek.
KROK 5: Odsetki za opóźnienie
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wtedy wierzycielowi należą się odsetki. Wynika to wprost z kodeksu cywilnego i dlatego nie trzeba zapisywać tego w umowie.
Jeżeli jednak wierzyciel chciałby wyższych niż ustawowe odsetek za opóźnienie musi zapisać ich wysokość w umowie. Musi jednak pamiętać aby wysokość odsetek nie przekraczała wysokości odsetek maksymalnych.
PRZYKŁAD:Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie nie przewidzieli, że Jackowi A. należą się odsetki od tej kwoty. Krzysztof B nie zwrócił pieniędzy w terminie. Mimo, że w umowie nie ma mowy o żadnych odsetkach Jackowi A. będą się one należeć w wysokości ustawowej za każdy dzień opóźnienia.
Pamiętaj!!! Odsetki za opóźnienie należą się wyłącznie od świadczeń pieniężnych.
KROK 6: Jak płacić odsetki?
Odsetki płatne są co roku z dołu a jeżeli termin spłaty sumy pieniężnej jest krótszy niż rok to jednocześnie z płaconą sumą.
PRZYKŁAD:Krzysztof B. pożyczył od Jacka A. pieniądze w kwocie- 6.000 zł.. W umowie strony zapisały, że Jackowi A. należą się odsetki od tej pożyczki w wysokości 20% w stosunku rocznym. Strony zawarły umowę na okres 6 miesięcy. Krzysztof B. będzie musiał spłacać Jackowi A. 6.000 zł. i razem z nim 600 zł. odsetek.
Pamiętaj!!! Strony same mogą ustalić sposób i termin zapłaty odsetek musza jednak zawrzeć to w umowie.