Wydanie nakazu zapłaty przez sąd nie oznacza, że roszczenie rzeczywiście jest zasadne. Sąd nie rozpatruje bowiem zarzutów, jakie może podnieść strona pozwana. To oznacza, że nakaz zapłaty może być wydany zarówno w sprawie, w której roszczenie uległo przedawnieniu, jak również wtedy gdy pozwany dawno już zaspokoił dane roszczenie.
Natura nakazu zapłaty
Sam nakaz zapłaty jest wydawany w postępowaniu nakazowym oraz w postępowaniu upominawczym. Cechą charakterystyczną dla obydwu jest to, że postępowanie odbywa się na posiedzeniu niejawnym, bez udziału strony pozwanej. W posiedzeniu tym nie uczestniczy strona pozwana.
Zobacz również serwis: W sądzie
Wynika to z prostego założenia. Nakaz zapłaty wydaje się przeważnie w sprawach, które nie wzbudzają wątpliwości. Sam nakaz jest dogodnym instrumentem dla dochodzenia oczywistych roszczeń. Sąd nie przeprowadza skomplikowanej procedury, jaką niemal zawsze jest postępowanie dowodowe. Stwierdza jedynie formalne podstawy wydania nakazu, biorąc pod uwagę jedynie okoliczności i dowody wskazane przez powoda.
Jeżeli strona pozwana dysponuje zarzutami, skierowanymi przeciwko żądaniu powoda, wtedy będą one rozpatrzone na ewentualnej rozprawie, ale już po wydaniu nakazu.
W postępowaniu nakazowym sąd wyda nakaz zapłaty, będący jednocześnie tytułem zabezpieczenia, jedynie wtedy, gdy strona wskaże określone dowody uzasadniające roszczenie. Będzie to m.in. dokument urzędowy, zaakceptowany przez dłużnika rachunek, wezwanie dłużnika do zapłaty i pisemne oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu (art. 485 Kodeksu postępowania cywilnego).
W postępowaniu upominawczym, które nie wymaga tak oczywistych dowodów, nakaz zapłaty nie zostanie wydany m.in. gdy roszczenie powoda jest oczywiście bezzasadne lub gdy przytoczone okoliczności budzą wątpliwości (art. 498 Kodeksu postępowania cywilnego).
Zobacz również serwis: Postępowanie sądowe
Co zrobić z nakazem
Wydanie nakazu zapłaty wcale nie oznacza więc, że żądanie powoda jest uzasadnione i byłoby zasądzone podczas zwykłej rozprawy.
W przypadku zarzutu przedawnienia sąd nie bierze go pod uwagę z urzędu, a jedynie na wniosek strony. W zależności od tego, czy nakaz zapłaty został wydany w postępowaniu nakazowym, czy też upominawczym, wszelkie okoliczności przeciwko roszczeniu powoda strona pozwana powinna sformułować odpowiednio w zarzutach albo sprzeciwie od nakazu.