REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co trzeba wiedzieć o przedawnieniu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Matys
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedawnienie wiąże się  zawsze z upływem czasu. Powoduje natomiast, że strona zobowiązana do świadczenia nie musi go spełniać.

Przedawnienie jest tradycyjną instytucją prawa cywilnego. Reguluje ją Kodeks cywilny w art. 117-125.

REKLAMA

REKLAMA

Nie wszystkie roszczenia

Przedawniają się tylko roszczenia. Jednak nie wszystkie z nich. Kodeks cywilny wprowadza zasadę, że przedawniają się tylko roszczenia majątkowe. Tak więc roszczenia nie majątkowe nie mogą się przedawniać. Nie przedawniają się zatem roszczenia ze stosunków rodzinno-osobistych a także roszczenia o ochronę dóbr osobistych.

Jednak i wśród roszczeń majątkowych istnieją, takie które się nie przedawniają. Zasadą jest, że roszczenia majątkowe się przedawniają. O tym, że roszczenie majątkowe się nie przedawnia musi stanowić wprost ustawa (najczęściej będzie to kodeks cywilny).

Do roszczeń majątkowych, które się nie przedawniają zaliczamy przede wszystkim:

REKLAMA

  • Roszczenie o zniesienie współwłasności,
  • Roszczenie wydobywcze (roszczenie windykacyjne) wynikające z własności nieruchomości,
  • Roszczenie negatoryjne (o zaprzestanie naruszeń) wynikające z własności nieruchomości.

Istnieją również roszczenia, które się nie przedawniają, a wygasają. Są to jednak bardzo rzadkie sytuacje. Związane są one z przekroczeniem granicy nieruchomości przy budowie domu lub z rękojmią za wady fizyczne budynku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wszystkie inne roszczenia się przedawniają.

Terminy przedawnień

Ważne jest określenie po upływie jakiego czasu roszczenie się przedawni. Jest to jedno z najtrudniejszych zagadnień prawa cywilnego.

Roszczenia majątkowe przedawniają się co do zasady po dziesięciu latach. Początek biegu przedawnienia to dzień, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Z tego też wynika kolejna zasada, że nie mogą przedawnić się roszczenia nie wymagalne.

Termin przedawnienia biegnie od dnia wymagalności a więc od momentu gdy dłużnik zobowiązany był do spełnienia swojego świadczenia (np. zapłaty ceny).

PRZYKŁAD: Stanisław P. sprzedał Mirosławowi G. samochód. Panowie umówili się, że zapłata ceny nastąpi za 3 miesiące od dnia podpisania umowy (tj. 23.06.2004 r.). Właśnie ta data jest datą wymagalności roszczenia o zapłatę i to od tej daty będzie biegł termin przedawnienia.

Ustawa może jednak przewidywać inny termin rozpoczęcia biegu przedawnienia. Na przykład roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny przedawniają się z upływem 3 lat, od dnia w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Zasadą jest, że termin przedawnienia wynosi 10 lat. Jednak od tej zasady są bardzo znaczące wyjątki. Otóż roszczenia okresowe (powtarzalne) przedawniają się z upływem lat 3. Przykładem takich roszczeń może być zapłata czynszu przy umowie najmu, zapłata raty wynagrodzenia (w wypadku umowy leasingu), zapłata renty.

Tak samo roszczenia wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej przedawniają się z upływem 3 lat.

Przepisy poświęcone poszczególnym umową mogą i przewidują oddzielne terminy przedawnienia. I tak roszczenia:

  • z umowy sprzedaży przedawniają się z upływem lat 2 (ale dotyczy to tylko roszczeń przedsiębiorców),
  • z umowy o dzieło z upływem lat 2 (od kiedy dzieło zostało oddane lub miało być oddane),
  • z umowy najmu z upływem 1 roku,
  • z umowy użyczenia upływem 1 roku,
  • z umowy rachunku bankowego z upływem lat 2,
  • z umowy zlecenia z upływem lat 2.

Przerwanie biegu przedawnienia

Bieg terminu przedawnienia może być przerwany albo zawieszony.

Przerwanie terminu przedawnienia oznacza, od momentu przerwania bieg terminu przedawnienia liczy się od nowa.

Przykład: Dziesięcioletni termin przedawnienia biegł 0d 4.05.2001 roku. Wierzyciel 10.07. 2007 roku wniósł pozew do sądu. Od dnia zakończenia sprawy przed sądem termin będzie biegł na nowo. Nie ma znaczenia dla sprawy, że wcześniej upłynęło już ponad 6 lat przedawnienia.

Przerwanie biegu przedawnienia powoduje:

  1. Każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania sprawy lub egzekwowania roszczeń albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta w celu dochodzenia ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Do tego typu czynności zaliczamy: wniesienie pozwu o świadczenie do sądu, wniesienie wniosku o wszczęcie egzekucji, wniesienie pozwu o ustalenie, zawezwanie do próby ugodowej.
  2. Uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje.

Zawieszenie biegu przedawnienia powoduje inne skutki. W podanym przez ustawę czasie bieg przedawnienia nie rozpoczyna się a jeśli już się rozpoczął nie wlicza się go do tego biegu.

Co powoduje przedawnienie?

Przedawnionych roszczeń można dochodzić. Jednakże po upływie terminu przedawnienia ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia. Mówiąc wprost nie musi spełniać takiego roszczenia.

Co ważne podczas toczącego się sporu sąd nie bierze pod uwagę z urzędu upływu terminu przedawnienia. Aby strona zwolniła się od obowiązku świadczenia musi zarzut przedawnienia podnieść w piśmie procesowym.

Inne ważne kwestie

Strona może zrzec się zarzutu przedawnienia. Może to nastąpić jednak dopiero po dniu wymagalności roszczenia. Nie potrzeba żadnej szczególnej formy prawnej dla takiego zrzeczenia.

Strony czynnością prawną (w szczególności umową) nie mogą przedłużać i skracać terminu przedawnienia.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ulgi i zniżki podatkowe dla emerytów w 2026. Z jakich preferencji można skorzystać?

Przepisy prawa podatkowego są szczególnie skomplikowane i bardzo często się zmieniają, co sprawia, że ciężko za nimi nadążyć. Przewidują one jednak szereg rozmaitych ulg i preferencji dla emerytów. Warto zatem zapoznać się z ich zasadami, pozwalają one bowiem zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych rocznie. Wyjaśniamy, z jakich ulg mogą skorzystać emeryci i co zmieni się dla nich w 2026 roku?

Stopy procentowe NBP 2025: w październiku obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 7-8 października 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 9 października 2025 r. 4,50 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP nie była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy najczęściej oczekiwali właśnie takiej obniżki.

Zdradzeni emeryci? Wstrząsająca petycja żąda zwolnienia z PIT rodziców, którzy wychowali co najmniej dwoje dzieci – padają mocne oskarżenia wobec państwa i polityków

Do Sejmu trafiła petycja BKSP-155-X-651/25, której autorem jest Adam Nycz. Dokument dotyczy zwolnienia przychodów z tytułu otrzymywanych emerytur z ZUS przez rodziców, którzy wychowali co najmniej dwójkę dzieci, z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W październiku 2025 r. RPP obniżyła stopy procentowe. O ile i kiedy spadną raty kredytów?

W dniu 8 października 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny obniżyła stopy procentowe. Stopa referencyjna będzie wynosić od jutra (9 października) 4,5%. To oczywiście dobra wiadomość dla osób spłacających lub planujących zaciągnąć kredyt hipoteczny. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że w przypadku kredytu na kwotę 500 000 zł zaciągniętego na 30 lat rata spadnie o kolejne 83 zł. Łącznie, po czterech tegorocznych obniżkach, zmniejszy się o 458 zł – z 3 651 zł do 3 193 zł. Jeszcze większą obniżkę, bo wynoszącą 838 zł, można uzyskać poprzez refinansowanie kredytu z 2022 r. z oprocentowaniem 9%.

REKLAMA

273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

REKLAMA

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

REKLAMA