Co to są koszty procesu?
Kosztami procesu są :
- koszty sądowe,
- koszty strony występującej osobiście,
- koszty działania pełnomocnika strony.
Jak scharakteryzować niezbędne koszty procesu?
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią:
- koszty sądowe,
- koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika,
- równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie,
Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego.
Natomiast do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się:
- wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata,
- koszty sądowe oraz
- koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony,
W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań stron koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.
Zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, czyli tym samym przegrania przez niego sparwy, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.
Szczególnie uzasadnione wypadki
W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Do takich szczególnych wypadków należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.
Jak sąd rozstrzyga o kosztach?
Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.