Zmiany w postępowaniu zabezpieczającym

R. Olszewski, J. Tokarski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza
rozwiń więcej
Paweł Olszewski
rozwiń więcej
Postępowanie zabezpieczające. /Fot. Fotolia
Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2011.233.1381), z dniem 03 maja 2012 r. wprowadziła min. zmiany w ramach postępowania zabezpieczającego, uregulowanego w kodeksie postępowania cywilnego.

Z uwagi na fakt, iż niektóre z nich mają wyłącznie charakter redakcyjny poniżej zostaną omówione tylko te, za pomocą których ustawodawca w sposób merytoryczny oraz istotny dla stron postępowania, dokonał zmiany treści poszczególnych przepisów.

W treści art. 738 kodeksu postępowania cywilnego pominięto uregulowanie zawarte przed nowelizacją w zd. 2, w którym przewidywało się, że wniosek o zabezpieczenie, który nie odpowiada wymogom formalnym przewidzianym w art. 738, przewodniczący zwraca bez wzywania do jego uzupełnienia. Wskutek pominięcia tej treści do wniosku o zabezpieczenie roszczenia zastosowanie znajdują obecnie ogólne reguły określone w art. 130 k.p.c. i n., co przyczyniło się do uproszczenia i ujednolicenia regulacji prawnych, a ponadto wyeliminowało zbędny formalizm i rygoryzm dotychczasowego unormowania.

W art. 743 k.p.c. został dodany nowy § 3, którego treść wypełnia istniejącą lukę, wprowadzając zasadę, że w przypadku, gdy wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu sąd uzależnił od złożenia kaucji, nadanie klauzuli wykonalności albo stwierdzenie jego wykonalności jest możliwe dopiero po złożeniu kaucji przez uprawnionego do zabezpieczenia. Unormowanie to jest logiczną konsekwencją uzależnienia wykonania zabezpieczenia od złożenia kaucji.

W art. 7431 § 4 k.p.c. zostało zamieszczone wyraźne odesłanie do art. 7541 § 3, w którym jest mowa o stwierdzaniu przez sąd upadku zabezpieczenia.

W art. 746 k.p.c. zostały wprowadzone dwie istotne zmiany. Po pierwsze, w § 1 tego przepisu przyjęto, że początek terminu do dochodzenia roszczenia związany jest z powstaniem tego roszczenia, usuwając tym samym wadliwość, krytykowaną w nauce, polegającą na związaniu początku biegu terminu do dochodzenia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia z chwilą powstania szkody.

Po drugie, ustawodawca kierując się zasadą ekonomi procesowej dodał do art. 746 k.p.c., nowy § 11, w którym określono, że rozpoczęcie terminu dla dochodzenia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia związane jest z zakończeniem postępowania wywołanego wniesieniem skargi kasacyjnej.

Zobacz: Nowelizacja k.p.c. - znika postępowanie gospodarcze

Równie istotną zmianę merytoryczną wprowadzono w art. 7531 k.p.c. W przepisie tym zrezygnowano z nowacyjnego zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, wynikających z praw własności intelektualnej (autorskich praw majątkowych, praw pokrewnych oraz praw do baz danych oraz należności wynikających z naruszenia autorskich praw majątkowych, a także należności wynikających z praw własności przemysłowej – odpowiednio art. 7531 § 1 pkt 6 i 7 k.p.c.). Intencją ustawodawcy było zabezpieczenie polegające na nałożeniu na obowiązanego (pozwanego) obowiązku zapłaty, jeszcze przed merytorycznym rozstrzygnięciem procesu, określonej kwoty pieniężnej na rzecz uprawnionego. Rozmiar dochodzonych roszczeń w wymienionych sprawach bywa ogromny, a żadne względy aksjologiczne nie uzasadniają zabezpieczenia tego typu roszczeń pieniężnych przez zapłatę z góry kwot na poczet dochodzonego roszczenia. Zabezpieczenie nowacyjne roszczeń pieniężnych powinno być ograniczone do istotnych społecznie i socjalnie spraw o dostarczanie środków utrzymania. W sprawach z zakresu własności intelektualnej za istotne dla praktyki uważa się zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych (a nie roszczeń pieniężnych). W szczególności chodzi o to, aby w drodze zabezpieczenia niezwłocznie przerwać działania naruszające prawa własności intelektualnej i prowadzące do nieodwracalnych skutków.

Merytoryczne zmiany zostały wprowadzone również poprzez dodanie dwóch artykułów: art. 7561 k.p.c. oraz 7562 k.p.c. W pierwszym z przepisów zawarto wyjątek od zasady, że udzielenie zabezpieczenia następuje na posiedzeniu niejawnym, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 735 § 1 k.p.c.). W drugim z dodanych artykułów znalazło się rozwiązanie zbliżone do mechanizmów przewidzianych dla egzekucji świadczeń niepieniężnych. Mianowicie udzielając zabezpieczenia, można zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu.

Zobacz: Nowelizacja K.P.C.

Pierwszy z dodanych przepisów zyskał aprobatę doktryny, drugi zaś budzi wątpliwości.

Prawo
Marszałek Hołownia: jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi
02 maja 2024

Te czasy flagi, bo jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi, pokazują, że jak mamy flagę to mamy siebie, nawzajem. Flaga była po to, żeby ludzie gromadzili się wokół; dzisiaj tego bycia ze sobą bardzo nam trzeba - powiedział marszałek Sejmu Szymon Hołownia w Dzień Flagi RP.

Matura 2024 r. Sprawdź czy rozwiążesz maturę z matematyki 2023 r. [Formuła 2023 r. arkusz egzaminacyjny CKE]
02 maja 2024

Sprawdź, czy rozwiążesz arkusz z matematyki z "Matura 2023 r."

Wreszcie podwyżki w samorządach. O 700 zł - 1000 zł [rozporządzenie, projekt]
02 maja 2024

Podwyżka wyniesie od  700 do 1000 zł. I dotyczy osób zarabiających najmniej w samorządach.

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Sprawdź, kto dostanie. Budżet to 30 mln zł.
02 maja 2024

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Ma to zapobiec rezygnacji z leczenia. PFRON przeznaczy na ten cel 30 mln. złotych.

System kaucyjny: Zwrot butelek szklanych w każdym sklepie. Projekt ustawy trafił do konsultacji
02 maja 2024

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień. Projektowane regulacje dotyczą systemu kaucyjnego, który ma obowiązywać od 2025 r.

Bon senioralny od 1 stycznia 2026 r. Komu będzie przysługiwał, na jakich zasadach, w jakiej wysokości? Pieniądze w ramach KPO
02 maja 2024

W ramach finansowania z KPO, od 1 stycznia 2026 r. wprowadzony zostanie bon senioralny przysługujący osobom w wieku powyżej 75. lat, które będą potrzebowały pomocy w codziennych czynnościach. Wartość bonu senioralnego ma wynosić maksymalnie 2150 zł miesięcznie. Komu dokładnie będzie przysługiwał, na jakich zasadach?

Matury 2024. Harmonogram i szczegóły
02 maja 2024

Matury 2024 to ważne wydarzenie dla wielu młodych Polaków. Egzaminy pisemne odbędą się od 7 do 24 maja, a egzaminy ustne od 11 do 25 maja. Poniżej przedstawiamy szczegółowy harmonogram i informacje na temat nadchodzących egzaminów.

Czy Polska może stać się centrum kwalifikowanej opieki senioralnej w Europie?
02 maja 2024

Celem niniejszego artykułu jest li tylko zainicjowanie wprowadzenia na forum debaty publicznej w gronie ekspertów branży opieki senioralnej oraz polityków odpowiedzialnych za ten dział spraw społecznych w Polsce tematu: "Polska jako centrum kwalifikowanej opieki senioralnej w Europie".

Utrudnienia w ruchu w Warszawie od 2 maja 2024 r. Nie jeżdżą tramwaje. Zmienione trasy autobusów linii: 108, 111, 116, 117, 118, 123, 127, 138, 146, 147, 158, 166, 180, 222, 503, 507, 509, 517 i 521
02 maja 2024

Utrudnienia w ruchu w Warszawie od 2 maja 2024 r. Zmienione trasy autobusów linii: 108, 111, 116, 117, 118, 123, 127, 138, 146, 147, 158, 166, 180, 222, 503, 507, 509, 517 i 521. Utrudnienia związane są z Biegiem Konstytucji 3 Maja.

pokaż więcej
Proszę czekać...