Wartość przedmiotu sporu
Jak zostało to już stwierdzone w części pierwszej właściwość sądu okręgowego zależy od wartość przedmiotu sporu. Zgodnie z art. 17 pkt. 4 Kodeksu postępowania cywilnego w sprawach majątkowych sąd okręgowy będzie rozstrzygał, jeżeli wartość ta przekracza 75 tys. zł, a przy sprawach gospodarczych 100 tys. zł.
Zobacz: Gdzie wnieść pozew. Sąd rejonowy, czy okręgowy? cz. - 1
Takie rozdzielenie oznacza, że w zależności od „kalibru” sprawy będzie ona rozstrzygana albo przez sąd rejonowy albo przez sąd okręgowy. Dotyczy to nie tylko zwykłego postępowania. Podobnie będzie w przypadku postępowań szczególnych.
I tak zgodnie z art. 484(1) ust. 1 kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu nakazowym sprawy należą do właściwości zarówno sądów rejonowych, jak i okręgowych. Jeżeli chodzi o roszczenie o wartości powyżej 75 tys. zł (100 tys. w sprawach gospodarczych), wtedy też dla wydania nakazu zapłaty będzie właściwy sąd okręgowy.
Podobnie rozdzielone będą sprawy dotyczące wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Żądanie wydania nakazu zapłaty dotyczącego roszczenia o wartości przekraczającej 75 tys. zł (100 tys. w sprawach gospodarczych) trzeba będzie kierować do sądu okręgowego.
Zobacz serwis: Nakaz zapłaty
Jak określić wartość przedmiotu sporu?
Jak zatem wynika to z powyższego w przypadku roszczeń o charakterze majątkowym (np. powództwo o zapłatę) znaczenie będzie miało to jaka jest wartość naszego żądania. Reguły pozwalające ją określić znajdziemy w Kodeksie postępowania cywilnego.
I tak jeżeli nasze roszczenie będzie dotyczyć określonej sumy pieniężnej, to będzie ona stanowić wartość przedmiotu sporu. Jeżeli w powództwie o zapłatę powód domaga się 50 tys. zł., kwota ta będzie stanowić wartość przedmiotu sporu, a sprawę rozpatrzy sąd rejonowy.
Jeżeli jednym pozwem dochodzimy kilku roszczeń wtedy też ich wartość musi zostać zliczona.
Kłopotliwe może być określenie wartości konkretnego przedmiotu. Trudno bowiem każdemu oszacować wartość nieruchomości, wydania której się domaga powód, zwłaszcza jeżeli nie była ona przedmiotem umowy sprzedaży. W takiej sytuacji nie ma jednak potrzeby sięgania po opinię rzeczoznawcy. Wartość przedmiotu sporu można bowiem oszacować „na oko”. Należy jednak pamiętać, by nasz szacunek był zbliżony do rzeczywistego, gdyż sąd będzie miał możliwość dokonania własnego obliczenia wartości sporu w razie powzięcia wątpliwości.
Świadczenia powtarzające się
Szczególne zasady wyliczenia wartości sporu obowiązują w sprawach dotyczących świadczeń powtarzających się (np. renta, emerytura), jak również w sprawach najmu i dzierżawy.
Zgodnie z art. 22 Kodeksu postępowania cywilnego w sprawach o świadczenia powtarzające się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej – za cały czas ich trwania.
Natomiast w sprawach w sprawach najmu i dzierżawy, przy sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy, o wydanie lub odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi suma czynszu za czas sporny (w przypadku umów na czas oznaczony) lub suma czynszu za okres trzech miesięcy (gdy umowy są zawarte na czas nieoznaczony).