Z 75 000 do 100 000 zł zmienił się próg wartości przedmiotu sporu, decydujący o właściwości rzeczowej sądu okręgowego.
Nowelizacja postępowania cywilnego
Zmiana została wprowadzona na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, której znaczna część przepisów weszła w życie 1 lipca 2023 r.
Nowe rozwiązania dotyczą m.in.:
- niedopuszczalności wniosku o wyłączenie sędziego, który nie jest członkiem składu orzekającego;
- poszerzenia katalogu pism stanowiących nadużycie prawa procesowego;
- wprowadzenia nowego postępowania z udziałem konsumentów.
Sąd okręgowy - wartość przedmiotu sporu po zmianach
Dla osób wnoszących pismo do sądu, istotne znaczenie ma wzrost progu wartości przedmiotu sporu, decydującego o właściwości rzeczowej sądu okręgowego.
Poprzednia kwota (75 000 zł) obowiązywała od 5 lutego 2005 r. Jak uzasadniało Ministerstwo Sprawiedliwości straciła ona na aktualności, biorąc pod uwagę czynniki gospodarcze i inflacyjne. „Uzasadnieniem takiego rozwiązania jest też stale rosnąca dynamika wzrostu wpływu spraw do sądów okręgowych przy jednoczesnym zauważalnym zmniejszeniu tej dynamiki w odniesieniu do sądów rejonowych” – wskazano w uzasadnieniu do przedmiotowych zmian. Zdaniem ministerstwa brak jest też przesłanek dla pozostawiania wszystkich spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w sądach rejonowych.
Po zmianach zatem do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
- o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia;
- o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;
- o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa sto tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym;
- o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni;
- o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną;
- o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem;
- o roszczenia wynikające z naruszenia praw przysługujących na mocy przepisów o ochronie danych osobowych.
Oznacza to, iż w powyższych przypadkach to do sądu okręgowego jako sądu pierwszej instancji należy złożyć pozew. W pozostałych zaś co do zasady właściwy będzie sąd rejonowy. Zgodnie bowiem z przepisami, sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Warto pamiętać, iż zmiana nie dotyczy spraw, które już są w toku, a jedynie nowych postępowań.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 614)