Wybory prezydenckie

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Wybory prezydenckie odbywają się raz na 5 lat./ fot. Fotolia / inforCMS
Wybory prezydenckie, na mocy Konstytucji oraz ustawy Kodeks wyborczy, organizowane są raz na pięć lat. Urząd prezydenta pojawił się w Polsce wraz z wprowadzeniem ustroju republikańskiego, po I wojnie światowej. Pierwszym prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej był Gabriel Narutowicz.

W roku 1952 na mocy Konstytucji PRL, zniesiono urząd prezydenta, wprowadzając Radę Państwa. Przywrócono go dopiero w 1989 roku, po załamaniu się systemu komunistycznego. W okresie międzywojennym prezydent był wybierany na innych zasadach niż obecnie. Wyboru dokonywał Sejm i Senat, działające jako Zgromadzenie Narodowe. Również w roku 1989 Wojciech Jaruzelski został wybrany prezydentem przez połączone izby parlamentu.

Dopiero od roku 1990 głowa państwa jest wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich - przez ogół obywateli.

Zobacz również: Wybory prezydenckie

Współczesne uregulowania 

Obecnie regulacje dotyczące wyborów prezydenckich zawiera Konstytucja RP oraz ustawa Kodeks wyborczy.

Prezydent jest wybierany na 5 letnią kadencję, która rozpoczyna się z dniem objęcia urzędu (złożenie przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego). Wybory są przeprowadzane pod koniec kadencji urzędującej głowy państwa, zarządza je Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta.  Art. 127 Konstytucji stanowi, iż Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i głosowaniu tajnym. Dlatego mówimy, że wybory prezydenckie są 4-przymiotnikowe, oparte na 4 zasadach.

Zadaj pytanie na: Forum

Prawa wyborcze

Prawo wybierania prezydenta RP ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat (czynne prawo wyborcze). Natomiast prawo bycia wybieranym przysługuje osobie która ukończyła 35 lat (bierne prawo wyborcze). Ponadto kandydat na prezydenta musi mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw wyborczych do Sejmu.

Organizacja wyborów

Przeprowadzaniem wyborów prezydenckich zajmują się, tak jak w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego czy Sejmu i Senatu, komisje wyborcze. Państwowa Komisja Wyborcza czuwa nad przebieg wyborów w skali całego kraju.Jednym z ważniejszych etapów kampanii wyborczej jest zgłaszanie kandydatów na prezydenta. To uprawnienie przysługuje 100 000 obywatelom mającym prawo wybierania do Sejmu. Dla zgłoszenia kandydata potrzebne jest uprzednie utworzenie komitetu wyborczego, przez co najmniej 15 obywateli, którzy po zebraniu tysiąca podpisów mogą zgłosić komitet do zarejestrowania PKW.

Zobacz również: Kto może być Prezydentem RP?

Głosowanie

Najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów PKW podaje do publicznej wiadomości listę kandydatów zgłoszonych przez komitety. Głosowanie odbywa się w dniu wolnym od pracy, w lokalach przygotowanych przez obwodowe komisje wyborcze. Wyborca głosuje osobiście i na karcie do głosowania określa swe preferencje wyborcze stawiając znak „x” z lewej strony nazwiska kandydata, na którego oddaje swój głos. Po zakończeniu głosowania komisja przystępuje do ustalania jego wyników.

Prawo
Ceny gazu ziemnego wzrosną o 45 proc. w lipcu? Posłowie PiS chcą nowej ustawy
29 kwi 2024

Politycy partii Prawo i Sprawiedliwość wystąpili z inicjatywą przyjęcia przez Sejm ustawy, która miałaby na celu zamrożenie cen gazu ziemnego. W obliczu zbliżających się podwyżek, posłowie chcą chronić interesy polskich rodzin.

Od 300 do 1200 zł – tyle będzie wynosił bon energetyczny. A próg dochodowy? Od 1700 do 2500 zł. Decyzje zapadną 7 maja.
29 kwi 2024

Stały Komitet Rady Ministrów w poniedziałek przyjął nie tylko rewizję KPO i Plan Finansowy Państwa na lata 2024–2027, ale także projekt ustawy o bonie energetycznym – podał na platformie X szef Stałego Komitetu RM Maciej Berek. Projektem w sprawie bonu rząd zajmie się 7 maja.

Termin zwrotu VAT nie będzie krótszy. Będzie też jeden termin wdrożenia KSeF dla wszystkich podatników. Opublikowano projekt ustawy
29 kwi 2024

W związku ze zdiagnozowanymi problemami konieczne jest przesunięcie terminu wdrożenia KSeF. Obowiązek obejmie wszystkich podatników (czynnych i zwolnionych z VAT) w jednym terminie, tj. 1 lutego 2026 r. Skrócenie terminu zwrotu VAT również zostaje odroczone.

Ograniczenie nocnej sprzedaży alkoholu w Warszawie. Od 6 maja konsultacje
29 kwi 2024

W Warszawie 6 maja 2024 r. rozpoczną się konsultacje społeczne w sprawie ograniczenia nocnej sprzedaży alkoholu. Potrwają do końca czerwca. Swoją opinię można przekazać bezpośrednio bądź elektronicznie – poinformował stołeczny ratusz.

Przepisy o e-prywatności będą zawieszone do 2026 r. Platformy będą korzystały ze specjalnych technologii przetwarzania danych
29 kwi 2024

Część przepisów dotyczących e-prywatności będzie zawieszonych do 2026 r. Umożliwi to platformom internetowym korzystanie ze specjalnych technologii przetwarzania danych w celu wykrywania treści przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci. Unia Europejska wciąż nie ma jednolitych przepisów dotyczących zwalczania wykorzystywaniu dzieci w internecie.

We wtorek zbierze się rząd. W planach m.in. rewizja KPO i przedłużenie ochrony tymczasowej dla Ukraińców
29 kwi 2024

Rząd będzie pracował we wtorek, 30 kwietnia, nad rewizją KPO, przedłużeniem ochrony tymczasowej dla Ukraińców uciekających przed wojną i Wieloletnim Planem Finansowym Państwa.

Ważny wyrok w sprawie organizacji koncertu WOŚP, podczas którego zamordowano Pawła Adamowicza
29 kwi 2024

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Majówkowa noc w lesie. Czy to legalne?
29 kwi 2024

Tegoroczna majówka jest wyjątkowo długa i… wyjątkowo ciepła. To może być pierwsza dobra okazja do przenocowania na zewnątrz, czyli na przykład w lesie. A czy to jest w ogóle legalne? Sprawdzamy.

Boże Ciało w 2024 roku. Kiedy wypada i czy jest dniem wolnym od pracy?
29 kwi 2024

Boże Ciało już niebawem. W 2024 r. święto to wypada dość nietypowo. Czy uda się zorganizować tzw. długi weekend? Co z zakupami?

Dokument potwierdzający tożsamość Ukraińca - zmiany w ustawie pomocowej
29 kwi 2024

Dokumentem potwierdzającym tożsamość Ukraińca ma być okazanie ważnego dokumentu podróży. RPO ma wiele wątpliwości co do zamian w ustawie pomocowej dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce.

pokaż więcej
Proszę czekać...