Wybory prezydenckie

Katarzyna Wilimborek
rozwiń więcej
Wybory prezydenckie odbywają się raz na 5 lat./ fot. Fotolia / inforCMS
Wybory prezydenckie, na mocy Konstytucji oraz ustawy Kodeks wyborczy, organizowane są raz na pięć lat. Urząd prezydenta pojawił się w Polsce wraz z wprowadzeniem ustroju republikańskiego, po I wojnie światowej. Pierwszym prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej był Gabriel Narutowicz.

W roku 1952 na mocy Konstytucji PRL, zniesiono urząd prezydenta, wprowadzając Radę Państwa. Przywrócono go dopiero w 1989 roku, po załamaniu się systemu komunistycznego. W okresie międzywojennym prezydent był wybierany na innych zasadach niż obecnie. Wyboru dokonywał Sejm i Senat, działające jako Zgromadzenie Narodowe. Również w roku 1989 Wojciech Jaruzelski został wybrany prezydentem przez połączone izby parlamentu.

Dopiero od roku 1990 głowa państwa jest wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich - przez ogół obywateli.

Zobacz również: Wybory prezydenckie

Współczesne uregulowania 

Obecnie regulacje dotyczące wyborów prezydenckich zawiera Konstytucja RP oraz ustawa Kodeks wyborczy.

Prezydent jest wybierany na 5 letnią kadencję, która rozpoczyna się z dniem objęcia urzędu (złożenie przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego). Wybory są przeprowadzane pod koniec kadencji urzędującej głowy państwa, zarządza je Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta.  Art. 127 Konstytucji stanowi, iż Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i głosowaniu tajnym. Dlatego mówimy, że wybory prezydenckie są 4-przymiotnikowe, oparte na 4 zasadach.

Zadaj pytanie na: Forum

Prawa wyborcze

Prawo wybierania prezydenta RP ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat (czynne prawo wyborcze). Natomiast prawo bycia wybieranym przysługuje osobie która ukończyła 35 lat (bierne prawo wyborcze). Ponadto kandydat na prezydenta musi mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw wyborczych do Sejmu.

Organizacja wyborów

Przeprowadzaniem wyborów prezydenckich zajmują się, tak jak w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego czy Sejmu i Senatu, komisje wyborcze. Państwowa Komisja Wyborcza czuwa nad przebieg wyborów w skali całego kraju.Jednym z ważniejszych etapów kampanii wyborczej jest zgłaszanie kandydatów na prezydenta. To uprawnienie przysługuje 100 000 obywatelom mającym prawo wybierania do Sejmu. Dla zgłoszenia kandydata potrzebne jest uprzednie utworzenie komitetu wyborczego, przez co najmniej 15 obywateli, którzy po zebraniu tysiąca podpisów mogą zgłosić komitet do zarejestrowania PKW.

Zobacz również: Kto może być Prezydentem RP?

Głosowanie

Najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów PKW podaje do publicznej wiadomości listę kandydatów zgłoszonych przez komitety. Głosowanie odbywa się w dniu wolnym od pracy, w lokalach przygotowanych przez obwodowe komisje wyborcze. Wyborca głosuje osobiście i na karcie do głosowania określa swe preferencje wyborcze stawiając znak „x” z lewej strony nazwiska kandydata, na którego oddaje swój głos. Po zakończeniu głosowania komisja przystępuje do ustalania jego wyników.

Prawo
Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...