Długość kadencji prezydenta RP określona jest w art. 127 rozdziału piątego Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku. Ile lat trwa kadencja prezydenta?
- Prezydent Polski 2025
- Ile lat trwa kadencja prezydenta?
- Kto może być prezydentem Polski?
- Jakie kompetencje ma prezydent Polski?
- Kiedy kolejne wybory prezydenta Polski?
Prezydent Polski 2025
Prezydent RP wybierany jest przez Naród w wyborach powszechnych, równych i bezpośrednich. Głosowanie jest tajne. Prezydent to najwyższy przedstawiciel Rzeczypospolitej Polskiej i gwarant ciągłości władzy państwowej.
Aktualnie mija druga kadencja Andrzeja Dudy, który objął urząd po Bronisławie Komorowskim (wygrał z nim w drugiej turze z wynikiem 51,55%) dnia 6 sierpnia 2015 roku. W 2020 r. ponownie wygrał wybory, tym razem z Rafałem Trzaskowskim. W drugiej turze uzyskał wynik 51,03%. Wybory prezydenckie 2025 r. w drugiej turze zwyciężył Karol Nawrocki popierany przez PiS z wynikiem 50,89%. To kolejna przegrana niewielką liczbą głosów Rafała Trzaskowskiego.
Zadaniem nowego prezydenta będzie czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji, stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Powinien wykonywać swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji oraz w ustawach.
Ile lat trwa kadencja prezydenta?
Zgodnie z art. 127 Konstytucji RP kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej trwa 5 lat. Rozpoczyna się w dniu objęcia przez niego urzędu. Prezydent może być ponownie wybrany w wyborach prezydenckich, ale tylko raz.
Kto może być prezydentem Polski?
Prezydentem Polski może zostać osoba spełniające wszystkie poniższe warunki:
- obywatelstwo polskie,
- najpóźniej w dniu wyborów ukończenie 35 lat,
- korzystanie z pełni praw wyborczych do Sejmu,
- zgłoszenie przez minimum 100 000 obywateli posiadających prawo wybierania do Sejmu.
Co więcej, prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem.
Jakie kompetencje ma prezydent Polski?
Kompetencje prezydenta Polski reguluje Konstytucja RP od art. 133 do art. 144:
Art. 133. [Kompetencje Prezydenta w stosunkach zewnętrznych]
1. Prezydent Rzeczypospolitej jako reprezentant państwa w stosunkach zewnętrznych:
1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat,
2) mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,
3) przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.
2. Prezydent Rzeczypospolitej przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie jej zgodności z Konstytucją.
3. Prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i właściwym ministrem.
Art. 134. [Prezydent jako zwierzchnik Sił Zbrojnych]
- Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
- W czasie pokoju Prezydent Rzeczypospolitej sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej.
- Prezydent Rzeczypospolitej mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony. Czas trwania kadencji, tryb i warunki odwołania przed jej upływem określa ustawa.
- Na czas wojny Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać. Kompetencje Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasady jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa.
- Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe.
- Kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej, związane ze zwierzchnictwem nad Siłami Zbrojnymi, szczegółowo określa ustawa.
Art. 135. [Rada Bezpieczeństwa Narodowego]
Organem doradczym Prezydenta Rzeczypospolitej w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego.
Art. 136. [Zarządzenie mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych]
W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 137. [Nadanie obywatelstwa polskiego]
Prezydent Rzeczypospolitej nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.
Art. 138. [Nadanie orderu i odznaczenia]
Prezydent Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia.
Art. 139. [Prawo łaski]
Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu.
Art. 140. [Orędzia Prezydenta]
Prezydent Rzeczypospolitej może zwracać się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. Orędzia nie czyni się przedmiotem debaty.
Art. 141. [Rada Gabinetowa]
1. W sprawach szczególnej wagi Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać Radę Gabinetową. Radę Gabinetową tworzy Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta Rzeczypospolitej.
2. Radzie Gabinetowej nie przysługują kompetencje Rady Ministrów.
Art. 142. [Rozporządzenia, zarządzenia oraz postanowienia Prezydenta]
1. Prezydent Rzeczypospolitej wydaje rozporządzenia i zarządzenia na zasadach określonych w art. 92 i art. 93.
2. Prezydent Rzeczypospolitej wydaje postanowienia w zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji.
Art. 143. [Kancelaria Prezydenta]
Organem pomocniczym Prezydenta Rzeczypospolitej jest Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej. Prezydent Rzeczypospolitej nadaje statut Kancelarii oraz powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej.
Art. 144. [Akty urzędowe Prezydenta]
1. Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe.
2. Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem.
3. Przepis ust. 2 nie dotyczy:
- zarządzania wyborów do Sejmu i Senatu,
- zwoływania pierwszego posiedzenia nowo wybranych Sejmu i Senatu,
- skracania kadencji Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji,
- inicjatywy ustawodawczej,
- zarządzania referendum ogólnokrajowego,
- podpisywania albo odmowy podpisania ustawy,
- zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,
- zwracania się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego,
- wniosku do Trybunału Konstytucyjnego,
- wniosku o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli,
- desygnowania i powoływania Prezesa Rady Ministrów,
- przyjmowania dymisji Rady Ministrów i powierzania jej tymczasowego pełnienia obowiązków,
- wniosku do Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu członka Rady Ministrów,
- odwoływania ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności,
- zwoływania Rady Gabinetowej,
- nadawania orderów i odznaczeń,
- powoływania sędziów,
- stosowania prawa łaski,
- nadawania obywatelstwa polskiego i wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego,
- powoływania Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,
- powoływania Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego,
- powoływania Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,
- powoływania prezesów Sądu Najwyższego oraz wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,
- wniosku do Sejmu o powołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
- powoływania członków Rady Polityki Pieniężnej,
- powoływania i odwoływania członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego,
- powoływania członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- nadawania statutu Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powoływania i odwoływania Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej,
- wydawania zarządzeń na zasadach określonych w art. 93,
- zrzeczenia się urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej.
Kiedy kolejne wybory prezydenta Polski?
Wybory Prezydenta Polski zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta RP. Konstytucja przewiduje również przypadek opróżnienia urzędu Prezydenta. Wówczas wybory zarządza się nie później niż w czternastym dniu po opróżnieniu urzędu, wyznaczając datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.