Sezon urlopowy sprzyja wyjściom w plener. Perspektywa pobiwakowania i rozpalenia ogniska wśród dzikiej natury wydaje się zatem idealną dla zregenerowania swoich sił. Tymczasem, dokonując wyboru miejsc trzeba zwracać uwagę czy teren nie jest wydzielony i poddany restrykcjom określonych regulacji po to, by zamierzony odpoczynek nie doprowadził do przykrych konsekwencji prawnych.
Biwakowanie w lesie
Zgodnie z art. 5 Ustawy o lasach nadzór nad gospodarką leśną powierzony jest, w przypadku, gdy ich właścicielem jest Skarb Państwa, ministrowi właściwemu ds. środowiska. W przypadku wyłączenia spod własności państwowej – staroście. Biwakowanie jednak możliwe jest w miejscach do tego wyznaczonych przez inne podmioty - właściciela lub nadleśniczego. Chcąc rozbić namiot w danym punkcie należy sprawdzić jego pozycjonowanie w bazie turystycznej prowadzonej przez nadleśnictwo. Niesubordynacja podlega sankcjom wskazanym w kodeksie wykroczeń.
Podobnie rozpalenie ogniska, co wyraźnie akcentuje przepis - art. 30 będący enumeracją zachowań zakazanych lesie. Punkt 2 mówi, że „w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo”, szczególnie tych związanych z rozniecaniem ognia poza miejscem do tego przeznaczonym, „korzystania z otwartego płomienia i wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.
POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej
Zatem subiektywne odczucia przesądzające o uroku danego miejsca np. wysepka nad jeziorem nie mogą być wyznacznikiem wyboru. Wyrazem nieposłuszeństwa wobec zakazu dokonywania czynności mogących spowodować pożar lub rozniecania ognia w miejscach niedozwolonych jest przewidziana w kodeksie wykroczeń kara (art. 82) – grzywny, aresztu lub nagany. Kodeks karny zaś mówi, że za sprowadzenie zagrożenia w postaci pożaru przewidziana jest sankcja pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, jeżeli zaś sprawca działa nieumyślnie – pozbawienia wolności do lat 3 (art. 164 kk).
Inaczej ma się sytuacja z lasami prywatnymi, ponieważ jego właściciel zgodnie z art. 28 (Ustawy o lesie), może zakazać wstępu do swojego lasu poprzez umieszczenie tablicy z odpowiednim napisem.
Ruch pojazdów w lesie
Należy pamiętać, że korzystanie z wydzielających spaliny czy wydających wyraźne dźwięki pojazdów jest pewną ingerencją w naturalny rytm i życie lasu. Stąd też, w celu zminimalizowania zakłóceń, jazda pojazdami silnikowymi, motorowerem, zaprzęgowym ograniczona jest do poruszania się drogami publicznymi, leśnymi tylko wówczas, gdy są oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch na tych drogach. Jazda konna dopuszczalna jest drogami leśnymi, wyznaczonymi przez nadleśniczego (art. 29 Ustawy o lasach). Natomiast ograniczeniom tym nie podlegają osoby sprawujące szeroko rozumiany nadzór nad tym obiektem, ich właścicieli czy tych, które są powołane do reagowania na zachodzące w lasach zjawiska wynikające z działania siły wyższej.
Zobacz: Urlopy pracownicze
Zbieranie opału i wyprowadzanie psów
Organizacja ogniska powinna być dobrze przemyślana, a więc wiązać się m.in. z przybyciem na miejsce już z własnoręcznie zgromadzonym zapasem opału. Istniejący w kodeksie wykroczeń, w rozdziale o Szkodnictwie leśnym, polnym i ogrodowym, art. 148 wskazuje bowiem, że wyrąb drzewa – gałęzi, korzeni, krzewów, karczowanie pniaków albo zbieranie już pozostawionego luzem w takiej formie opału, podlega karze grzywny. W razie popełnienia tego wykroczenia, można też orzec nawiązkę w wysokości 500 zł. Podmiotem odpowiedzialnym za sporządzenie spisu i zasad sprzedaży leśnego drewna jest nadleśnictwo, które dokonuje tego w zarządzeniu nadleśniczego.
Zachowanie ostrożności wymagane jest także przy biwakowaniu wspólnie z czworonogiem. Zgodnie z art. 166, ten, „kto w lesie puszcza psa luzem, poza czynnościami związanymi z polowaniem, podlega karze grzywny albo nagany”.
Biwakowanie w parkach narodowych i rezerwatach przyrody
Przyzwolenie na swawolne działania w parkach narodowych i rezerwatach przyrody, jest mniejsze niż w obszarze leśnym. Art. 15 pkt 1 Ustawy o ochronie przyrody uwypukla to poprzez zakazanie biwakowania, palenia ognisk i wyrobów tytoniowych oraz używania źródeł światła o otwartym płomieniu, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody – przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest jednak zastosowanie odstępstw – do wydania takiego zezwolenia uprawniony jest minister właściwy do spraw środowiska, po zasięgnięciu opinii dyrektora parku narodowego. Dotyczy to sytuacji związanych z ochroną przyrody, wykonywaniem badań naukowych, celami edukacyjnymi, kulturowymi, turystycznymi, rekreacyjnymi lub sportowymi lub celami kultu religijnego pod warunkiem, że żaden z wyżej wymienionych powodów nie spowoduje negatywnego oddziaływania na przyrodę parku narodowego.
Zobacz: Wykroczenia
Grill/ognisko w publicznym parku
Co do zasady, na grillowanie w parku publicznym w polskim prawie przyzwala się, o ile zakazu tego nie przewiduje regulamin parku. Tymczasem z pojęciem tym nie jest tożsame ognisko – jako, że jest to obcowanie z otwartym ogniem, warunkiem koniecznym do jego urządzenia jest wcześniejsze i sprecyzowane wyznaczenie miejsca, na którym będzie ono rozniecane.
Ognisko na własnej działce
Rozpalenie ogniska na własnej działce nie jest sankcjonowane – jedynie o czym nie można zapomnieć to to, by odległość, w jakiej będzie tworzone od zabudowań, lasów i pól nie przekraczała 100 metrów.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. 1991 nr 101 poz. 444 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627 z późn. zm.)
Zobacz: Sprawy karne