Rząd mówi STOP kantom na terminach wypłaty pensji, a zwłaszcza nadgodzin. Kanty polegają na tym, że pracodawca owszem wypłaca pieniądze za nadgodziny, ale z miesięcznym opóźnieniem (czasami większym np. rozlicza nadgodziny kwartalnie). Mówi pracownikom – „potrzebuję czasu, aby wszystko zliczyć, przeliczyć, obliczyć”. I nadgodziny za styczeń wypłaca w lutym. Pensja za styczeń „leci” na konto kodeksowo, a pracownik jest pokrzywdzony opóźnieniem wypłaty nadgodzin. W obecnym stanie prawnym po odsetki musi się upomnieć (wniosek, pozew, sąd). W 2026 r. odsetki będą przysługiwały mu automatycznie z mocy prawa.
Pracodawcy są niezadowoleni z uporu rządu w przyznaniu nowego przywileju pracownikom. I chcą jego ograniczenia. Gra toczy się o:
Wariant 1) nowych przepisów (o który zabiegają pracodawcy)
Odsetki za opóźnienie wypłaty będą przysługiwały tylko wtedy, gdy:
a) pracodawca zawinił - mógł wypłacić pieniądze, ale tego nie zrobił (przez niedbalstwo albo złośliwie)
b) cała pensja nie została wypłacona. Nie ma odsetek, jeżeli pracodawca wypłacił większą część wynagrodzenia, a opóźnienie dotyczy tylko części wynagrodzenia za dany miesiąc / kwartał (np. nadgodziny albo premia).
Wariant 2) nowych przepisów (korzystny dla pracowników i dziś popierany przez rząd)
Odsetki będzie płacił także pracodawca, który nie zawinił w opóźnieniu i także wtedy, gdy wypłacił większą część wynagrodzenia (np. wypłacił pensję zasadniczą 8000 zł brutto, a nie wypłacił 1400 zł nadgodzin).
Odsetki przyznawane w 2026 r. automatycznie pracownikowi (bez potrzeby upominania się o nie przez pracownika albo konieczności pójścia do sądu pracy) są pewne. Nie wiemy tylko w jakim wariancie zostaną uchwalone przez Sejm, zaakceptowane/zmienione przez Senat i w jakiej formie trafią na biurko Prezydenta RP.
Odsetki pewnym dodatkiem do pensji pracownika w 2026 r.
Przepisy wejdą w życie w 2026 r. Dlatego, że powinny były obowiązywać od listopada 2024 r. Wtedy najpóźniej należało je uchwalić w wykonaniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 275 z 25.10.2022, str. 33).
Dyrektywę wprowadzi do Polski ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Po uchwaleniu tej ustawy opóźnienie w wypłacie np. nadgodzin będzie oznaczało, że pracownik otrzyma z automatu (bez składania przez siebie wniosku albo pozwu) odsetki z tytułu opóźnienia. Dotyczy to oczywiście także opóźnienia w wypłacie pensji zasadniczej.
Wszystko to zapisane jest już dziś w projekcie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Prace nad ustawą trwają od roku, ale zbliżają się do finału, gdyż nowe przepisy mają obowiązywać w 2026 r.
Poniżej projekt ustawy do ściągnięcia w formacie PDF:
Dodatkowe pieniądze dla pracowników bez wniosku za każde opóźnienie pracodawcy
Taką zasadę obecnie proponuje rząd. To rewolucja. Przeciwko niej protestują pracodawcy.
Rewolucja wynika z tego (nowego) przepisu w kodeksie pracy:
,,Art. 851 kodeks pracy §.1. Jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownikowi należą się odsetki za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca. § 2. Odsetki, o których mowa w § 1, naliczane są przez pracodawcę od dnia następującego po dniu upływu terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę i wypłacane łącznie z wypłatą tego wynagrodzenia. § 3. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie ustalane zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.” |
Ten fragment jest źródłem nowego przywileju dla pracowniku: (...) chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca. To z niego wynika, że pracodawca ZAWSZE musi zapłacić odsetki.
Szpital nie otrzymał środków publicznych na swoje funkcjonowanie. W efekcie pracownicy nie otrzymali wypłaty pensji. Opóźnienie wyniosło 5 tygodni. Pomimo braku winy pracodawca wypłaci odsetki pracownikom (o ile Sejm przyjmie projekt ustawy w obecnym brzmieniu).
Jak jest dzisiaj z terminami wypłaty wynagrodzeń?
Nowy art. 85 ze znaczkiem 1 uzupełni aktualny art. 85 kodeksu pracy, który wprowadza następujące reguły
Art. 85. [Zasady terminowej wypłaty wynagrodzenia] Zasada nr 1. Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.
Zasada nr 2. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.
Zasada nr 3. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym.
Zasada nr 4. Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy.
Zasada nr 5 Pracodawca, na żądanie pracownika, jest obowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie.
|
Z przepisu nie wynika prawo do odsetek. Jednak art. 300 kodeksy pracy odsyła do kodeksu cywilnego. Art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeśli dłużnik (czyli pracodawca) opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (czyli wynagrodzenia), wierzyciel (czyli pracownik) może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet jeśli nie poniósł szkody i opóźnienie nie wynika z winy dłużnika.