Potrącenia z wynagrodzenia - podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń (kogo dotyczy, przykłady)

Monika Smulewicz
ekspert z zakresu prawa pracy
rozwiń więcej
Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu./Fot. Shutterstock
Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń wprowadzają przepisy Tarczy antykryzysowej 3.0. Kogo dotyczą przedmiotowe zmiany w zakresie dokonywania potrącenia z wynagrodzenia? Prezentujemy najważniejsze informacje oraz przykłady obliczeń.

Zmiany w systemach kadrowo-płacowych

Bardzo szybko potrzebujemy teraz zmian w systemach kadrowo-płacowych. Bieżąca pensja musi bowiem być policzona z uwzględnieniem zmian i czeka nas ręczna dłubanina w potrąceniach niealimentacyjnych…

Na czym dokładnie polegają zmiany? Tego dowiesz się z bieżącej publikacji.

Polecamy: Pracujący rodzic. Wiesz, co Ci się należy! Poznaj swoje prawa nr 2

Kogo dotyczy nowa kwota wolna od potrąceń?

Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Kto jest członkiem rodziny w rozumieniu Ustawy?

Przez członka rodziny, rozumie się odpowiednio:

  • małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
  • dziecko w wieku do 25. roku życia,
  • dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r. poz. 1818).

Przez dziecko, należy rozumieć: dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W jaki sposób należy udokumentować uprawnienie pracownika-dłużnika do podwyższonej kwoty wolnej od potraceń?

Niestety ustawodawca nie uregulował w przepisach w jaki sposób i w jakim zakresie pracodawca powinien pozyskać od pracownika-dłużnika informacje uprawniające do skorzystania z podwyższonej kwoty wolnej od potraceń.

Najlepszym rozwiązaniem wydaje się jak najszybsze poinformowanie pracowników o przysługujących im uprawnieniach i pozyskanie oświadczenia o liczbie osób nieuzyskujących dochodów, a pozostających na utrzymaniu pracownika, którego:

  • objęto obniżonym wynagrodzeniem,
  • członek rodziny utracił źródło dochodu.

Mając na uwadze przepisy RODO zbieranie informacji powinno się odbyć poprzez oświadczenie pracownika. Pracodawca nie powinien oczekiwać od pracowników dodatkowych dokumentów na poświadczenie utraty pracy przez członka rodziny oraz liczby osób pozostających na utrzymaniu pracownika- dłużnika.

W przypadku złożenia przez pracownika fałszywego oświadczenia ewentualnymi sankcjami z tego tytułu zajmą się w odpowiednim czasie powołane do tego celu organa administracji publicznej. Weryfikacja wiarygodności składanych oświadczeń to nie zadanie pracodawcy i ich przedstawicieli w zespołach kadrowo-placowych.

Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń - przykłady

Wynagrodzenie pracownika wynosi 2800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 2.061,67 zł (podstawowe koszty i złożony PIT-2). Do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 1795,63 zł.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika można potrącić 50% kwoty netto, czyli 1030,84 zł. Jednak ze względu na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto (czyli w tym przypadku 1.920,62 zł) pracodawca w miesiącu kwietniu potrącił pracownikowi maksymalną kwotę 141,05 zł (2 061,67 – 1 920,62). Pozostałą część zajęcia tj. 1654, 58 będzie musiał zrealizować z kolejnych wypłat.

W miesiącu maju pracownik poinformował pracodawcę, że jego współmałżonek (nie posiadają dzieci) na skutek epidemii wywołanej SARS-CoV-2 utracił zatrudnienie.

W takim przypadki kwota wolna od potrąceń ulegnie podwyższeniu o 25% z 1.920,62 zł na 2.400,78 zł. Pracodawca nie potrąci więc pracownikowi z tego tytułu ani grosza w bieżącym miesiącu.

Od 1 kwietnia 2020 r. pracodawca dokonał obniżenia wynagrodzenia wszystkim pracownikom zatrudnionym w firmie o 10%. Aktualne obniżone wynagrodzenie pracownika wynosi 5800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 4.186,39 zł (podwyższone koszty i złożony PIT-2).

W maju 2020 r. do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 50.500 zł. z tytułu niespłaconego kredytu na samochód.

Pracownik ma na utrzymaniu niepracującą żonę, która opiekuje się ich dwójką dzieci w wieku przedszkolnym.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić 50% kwoty netto, czyli 2093,20 zł. jak to wynika z art. 87 § 3 pkt. 2 kodeksu pracy, pomimo zachowania standardowej kwoty wolnej od potrąceń 1.928, 62 zł.

Kwota wolna od potrąceń (w tym przypadku 1.928,62) zostanie zwiększona o 75% = 3 * 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny pozostającego na utrzymaniu pracownika.

Z uwagi na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto z uwzględnieniem postanowień art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (czyli w tym przypadku 1.928,62 zł + 75% = 3.375,09) pracodawca w miesiącu maju potrąci pracownikowi z wynagrodzenia maksymalną kwotę zajęcia egzekucyjnego w wysokości 811,30 zł (4.186,39 – 3.375,09).

Pozostałą część zajęcia tj. 49.688, 70 (10.500 zł – 811,30 zł) pracodawca będzie zrealizował z kolejnych wypłat.

Podstawa prawna:

Art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 875)

Polecamy serwis: Zarobki

Prawo
Rząd i dziedziczenie subkonta: po śmierci emeryta bez dziedziczenia środków, gdyż służą one sfinansowaniu emerytur dla emerytów dłużej żyjących
11 maja 2025

Chyba jest powszechny wśród nie tylko emerytów pogląd, że w interesie systemu emerytalnego jest to, aby …. emeryt zmarł jak najszybciej po przejściu na emeryturę. Temu m.in. służyć ma hipotetyczne wciąż podniesienie wieku emerytalnego w Polsce. Świadczą o takim postrzeganiu naszego systemu emerytalnego ożywione i krytyczne dyskusje w Internecie. Niestety jedno z pism rządowych potwierdza tą cechę naszego systemu emerytalnego. Pismo jest odpowiedzią na postulat emerytki, aby zmienić na korzystniejsze zasady dziedziczena niewykorzystanych środków kapitału emerytalnego zmarłego zapisane na subkoncie. Emerytka chciała, aby np. żona dziedziczyła środki z subkonta także wtedy, gdy jej mąż zmarł np. w wieku 72 lat, a nie maksymalnie tylko 68 lat. Dziś odbywa się to nie tyle przez dziedziczenie, a tzw. wypłatę gwarantowaną.

66 mld zł na wsparcie dla setek tysięcy osób niepełnosprawnych = pusta sala sejmowa. „Choćbym miał mówić (bo krzyczeć nie potrafię) do pustej sali, to osiągnę cel”
11 maja 2025

W dniu 8 maja br. odbyło się posiedzenie sesji plenarnej w Sejmie, podczas którego wiceminister i Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, przybliżał posłom zagadnienia związane z projektowanymi rozwiązaniami w zakresie wprowadzenia systemowego wsparcia w postaci asystencji osobistej osób niepełnosprawnych – jednej z najważniejszych usług wsparcia, która może realnie zmienić życie setek tysięcy osób z niepełnosprawnościami w Polsce (i kosztować skarb państwa ponad 66 mld zł). Sala sejmowa, niestety, świeciła wówczas pustkami. Czy kwestia poprawy niezależności i jakości życia osób niepełnosprawnych w Polsce nie zasługuje na uwagę polityków?

Już 30 emerytów wygrało. ZUS musi przeliczyć im emerytury. Przykładowo o 2800 zł w górę. Kolejni emeryci czekają [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.
11 maja 2025

Emeryt wywalczył ponowne przeliczenie emerytury i podwyżkę o około 2800 zł miesięcznie. Tak znaczna podwyżka wynika z wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2025 r. (sygn. akt VII U 1462/24). Wyrok w wykonaniu innego wyroku - tym razem Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. Spór dotyczył ponownego przeliczenia emerytury niesłusznie pomniejszonej o korzyści z emerytury wcześniejszej. Takie pomniejszenie pokrzywdziło co najmniej 150 000 osób w okresie od 2013 r. do dzisiaj.

Niepełnosprawni w pułapce systemu. Ekspert: To nie pomoc, to segregacja
10 maja 2025

Świadczenia dla niepełnosprawnych to gąszcz wykluczających się przepisów, który bardziej dzieli niż wspiera – uważa Piotr Figiel z fundacji Nowe Spojrzenie. W rozmowie z Infor.pl ekspert wskazuje, że obecne rozwiązania nie tylko nie odpowiadają na rzeczywiste potrzeby, ale też faworyzują wybrane grupy, pozostawiając resztę bez wsparcia. Tak się tworzy dyskryminacja.

Ekspertka BCC: Zakaz zawarcia umowy za mniejsze wynagrodzenie niż przewidziane w ogłoszeniu i zagrożenie karami jest niewłaściwym podejściem ustawodawcy
10 maja 2025

Przyjęta przez Sejm nowelizacja Kodeksu pracy, którą nakłada na pracodawców obowiązek przedstawienia w ogłoszeniach o pracę wysokości proponowanego wynagrodzenia. W ocenie ekspertek BCC, brak konsultacji społecznych tak ważnego projektu to poważny błąd.

Nowy sondaż prezydencki: Scenariusze drugiej tury – kto ma największe szanse? [SONDA]
10 maja 2025

Najnowszy sondaż Instytutu Pollster ujawnia aktualne preferencje Polaków tuż przed wyborami prezydenckimi. Kto zostanie nowym prezydentem RP? Co wydarzy się w drugiej turze?

Uzdrowiskowa Karta Korzyści: co daje i dla kogo?
10 maja 2025

Wciąż niewiele osób wie, że można uzyskać spore zniżki i profity posiadając specjalną kartę. To właśnie: Uzdrowiskowa Karta Korzyści(UKK) daje różne przywileje i rabaty. Jak można dostać Uzdrowiskową Kartę Korzyści, komu przysługuje i co daje? Podpowiadamy.

Koniec ze spowiadaniem dzieci poniżej 18 roku życia, bo „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”? Sprawą zajęła się komisja sejmowa
11 maja 2025

Trwa sezon Pierwszych Komunii Świętych w Kościele katolickim, a wraz z nim – wiele dzieci przystępuje do spowiedzi. W październiku 2024 r., do Sejmu została wniesiona petycja obywatelska, w której jej autorzy wnieśli o podjęcie przez Komisję inicjatywy ustawodawczej, której skutkiem byłoby wprowadzenie zakazu „spowiadania dzieci poniżej 18 roku życia w Kościele katolickim i innych kościołach, jeśli ją stosują”, ponieważ w ich ocenie – „żadna obca osoba dorosła nie ma prawa przesłuchiwać dziecka sam na sam, bez nadzoru opiekunów i psychologów”. Nie chodzi jednak wyłącznie o praktyki kościoła Katolickiego, ale wszystkich związków wyznaniowych, które stosują spowiedź indywidualną. Petycja ta, była przedmiotem obrad Komisji do Spraw Petycji w dniu 3 kwietnia br.

Od sprzedaży nieruchomości trzeba będzie zapłacić wyższy podatek. Wyrok NSA wywraca rynek nieruchomości i staje się nowym narzędziem do kontroli podatkowych w rękach fiskusa
11 maja 2025

Zakup mieszkań, remont przy niskim nakładzie finansowym, a następnie sprzedaż z zyskiem stanowi prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu lokalami mieszkalnymi – orzekł NSA w wyroku o sygn. II FSK 823/22. O zarobkowym charakterze takich działań świadczy również fakt braku osobistego użytkowania nieruchomości. To niekorzystne rozstrzygnięcie dla tzw. flipperów, którzy od teraz będą zobowiązani do odprowadzania wyższych podatków, oraz będą musieli zarejestrować swoją działalność.

Orzeczenie z ZUS. Co daje w 2025 roku i czego dotyczą zmiany planowane na rok 2026?
09 maja 2025

Jakie świadczenia może uzyskać z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoba z niepełnosprawnościami? Jak wygląda orzecznictwo ZUS i co może się wkrótce zmienić? Prezentujemy najważniejsze informacje.

pokaż więcej
Proszę czekać...