Potrącenia z wynagrodzenia - podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń (kogo dotyczy, przykłady)

Monika Smulewicz
ekspert z zakresu prawa pracy
rozwiń więcej
Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu./Fot. Shutterstock
Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń wprowadzają przepisy Tarczy antykryzysowej 3.0. Kogo dotyczą przedmiotowe zmiany w zakresie dokonywania potrącenia z wynagrodzenia? Prezentujemy najważniejsze informacje oraz przykłady obliczeń.

Zmiany w systemach kadrowo-płacowych

Bardzo szybko potrzebujemy teraz zmian w systemach kadrowo-płacowych. Bieżąca pensja musi bowiem być policzona z uwzględnieniem zmian i czeka nas ręczna dłubanina w potrąceniach niealimentacyjnych…

Na czym dokładnie polegają zmiany? Tego dowiesz się z bieżącej publikacji.

Polecamy: Pracujący rodzic. Wiesz, co Ci się należy! Poznaj swoje prawa nr 2

Kogo dotyczy nowa kwota wolna od potrąceń?

Jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87(1) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495) ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

Kto jest członkiem rodziny w rozumieniu Ustawy?

Przez członka rodziny, rozumie się odpowiednio:

  • małżonka albo rodzica wspólnego dziecka,
  • dziecko w wieku do 25. roku życia,
  • dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111), albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r. poz. 1818).

Przez dziecko, należy rozumieć: dziecko własne pracownika, dziecko współmałżonka, a także dziecko rodzica wspólnego dziecka.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

W jaki sposób należy udokumentować uprawnienie pracownika-dłużnika do podwyższonej kwoty wolnej od potraceń?

Niestety ustawodawca nie uregulował w przepisach w jaki sposób i w jakim zakresie pracodawca powinien pozyskać od pracownika-dłużnika informacje uprawniające do skorzystania z podwyższonej kwoty wolnej od potraceń.

Najlepszym rozwiązaniem wydaje się jak najszybsze poinformowanie pracowników o przysługujących im uprawnieniach i pozyskanie oświadczenia o liczbie osób nieuzyskujących dochodów, a pozostających na utrzymaniu pracownika, którego:

  • objęto obniżonym wynagrodzeniem,
  • członek rodziny utracił źródło dochodu.

Mając na uwadze przepisy RODO zbieranie informacji powinno się odbyć poprzez oświadczenie pracownika. Pracodawca nie powinien oczekiwać od pracowników dodatkowych dokumentów na poświadczenie utraty pracy przez członka rodziny oraz liczby osób pozostających na utrzymaniu pracownika- dłużnika.

W przypadku złożenia przez pracownika fałszywego oświadczenia ewentualnymi sankcjami z tego tytułu zajmą się w odpowiednim czasie powołane do tego celu organa administracji publicznej. Weryfikacja wiarygodności składanych oświadczeń to nie zadanie pracodawcy i ich przedstawicieli w zespołach kadrowo-placowych.

Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń - przykłady

Wynagrodzenie pracownika wynosi 2800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 2.061,67 zł (podstawowe koszty i złożony PIT-2). Do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 1795,63 zł.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika można potrącić 50% kwoty netto, czyli 1030,84 zł. Jednak ze względu na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto (czyli w tym przypadku 1.920,62 zł) pracodawca w miesiącu kwietniu potrącił pracownikowi maksymalną kwotę 141,05 zł (2 061,67 – 1 920,62). Pozostałą część zajęcia tj. 1654, 58 będzie musiał zrealizować z kolejnych wypłat.

W miesiącu maju pracownik poinformował pracodawcę, że jego współmałżonek (nie posiadają dzieci) na skutek epidemii wywołanej SARS-CoV-2 utracił zatrudnienie.

W takim przypadki kwota wolna od potrąceń ulegnie podwyższeniu o 25% z 1.920,62 zł na 2.400,78 zł. Pracodawca nie potrąci więc pracownikowi z tego tytułu ani grosza w bieżącym miesiącu.

Od 1 kwietnia 2020 r. pracodawca dokonał obniżenia wynagrodzenia wszystkim pracownikom zatrudnionym w firmie o 10%. Aktualne obniżone wynagrodzenie pracownika wynosi 5800 zł brutto. Po potrąceniu składek i zaliczki na podatek do pracownika trafia kwota netto 4.186,39 zł (podwyższone koszty i złożony PIT-2).

W maju 2020 r. do pracodawcy wpłynęło zajęcie komornicze wzywające do potrącenia z wynagrodzenia kwot należności innych niż alimenty w wysokości 50.500 zł. z tytułu niespłaconego kredytu na samochód.

Pracownik ma na utrzymaniu niepracującą żonę, która opiekuje się ich dwójką dzieci w wieku przedszkolnym.

W takim przypadku z wynagrodzenia pracownika nie można potrącić 50% kwoty netto, czyli 2093,20 zł. jak to wynika z art. 87 § 3 pkt. 2 kodeksu pracy, pomimo zachowania standardowej kwoty wolnej od potrąceń 1.928, 62 zł.

Kwota wolna od potrąceń (w tym przypadku 1.928,62) zostanie zwiększona o 75% = 3 * 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny pozostającego na utrzymaniu pracownika.

Z uwagi na konieczność zachowania kwoty wolnej od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia netto z uwzględnieniem postanowień art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (czyli w tym przypadku 1.928,62 zł + 75% = 3.375,09) pracodawca w miesiącu maju potrąci pracownikowi z wynagrodzenia maksymalną kwotę zajęcia egzekucyjnego w wysokości 811,30 zł (4.186,39 – 3.375,09).

Pozostałą część zajęcia tj. 49.688, 70 (10.500 zł – 811,30 zł) pracodawca będzie zrealizował z kolejnych wypłat.

Podstawa prawna:

Art. 52 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 875)

Polecamy serwis: Zarobki

Prawo
Zewnętrzne zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Prezydent skierował projekt ustawy do Sejmu
03 maja 2024

Prezydent RP Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Projekt zakłada m.in. powołanie nowego Dowództwa Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych oraz likwidację niejasności w obszarach kompetencyjnych organów władzy publicznej.

Czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy?
02 maja 2024

Majówka zwykle zaczyna sezon na grillowanie. Co roku wracają te same pytania np. o to czy można robić grilla na balkonie w bloku? Jakie są przepisy? Sprawdźmy, czy można dostać mandat za grilla na balkonie.

Marszałek Hołownia: jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi
02 maja 2024

Te czasy flagi, bo jestem absolutnie przekonany, że teraz idzie czas flagi, pokazują, że jak mamy flagę to mamy siebie, nawzajem. Flaga była po to, żeby ludzie gromadzili się wokół; dzisiaj tego bycia ze sobą bardzo nam trzeba - powiedział marszałek Sejmu Szymon Hołownia w Dzień Flagi RP.

Matura 2024 r. Sprawdź czy rozwiążesz maturę z matematyki 2023 r. [Formuła 2023 r. arkusz egzaminacyjny CKE]
02 maja 2024

Sprawdź, czy rozwiążesz arkusz z matematyki z "Matura 2023 r."

Wreszcie podwyżki w samorządach. O 700 zł - 1000 zł [rozporządzenie, projekt]
02 maja 2024

Podwyżka wyniesie od  700 do 1000 zł. I dotyczy osób zarabiających najmniej w samorządach.

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Sprawdź, dla kogo. Budżet to 30 mln zł.
03 maja 2024

Dodatkowe 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu. Niezależnie od bonu energetycznego. Celem jest zapobieganie rezygnacji z leczenia. PFRON przeznaczy na ten cel 30 mln złotych.

System kaucyjny: Zwrot butelek szklanych w każdym sklepie. Projekt ustawy trafił do konsultacji
02 maja 2024

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi trafił do konsultacji społecznych i uzgodnień. Projektowane regulacje dotyczą systemu kaucyjnego, który ma obowiązywać od 2025 r.

Bon senioralny od 1 stycznia 2026 r. Komu będzie przysługiwał, na jakich zasadach, w jakiej wysokości? Pieniądze w ramach KPO
02 maja 2024

W ramach finansowania z KPO, od 1 stycznia 2026 r. wprowadzony zostanie bon senioralny przysługujący osobom w wieku powyżej 75. lat, które będą potrzebowały pomocy w codziennych czynnościach. Wartość bonu senioralnego ma wynosić maksymalnie 2150 zł miesięcznie. Komu dokładnie będzie przysługiwał, na jakich zasadach?

Matury 2024. Harmonogram i szczegóły
02 maja 2024

Matury 2024 to ważne wydarzenie dla wielu młodych Polaków. Egzaminy pisemne odbędą się od 7 do 24 maja, a egzaminy ustne od 11 do 25 maja. Poniżej przedstawiamy szczegółowy harmonogram i informacje na temat nadchodzących egzaminów.

pokaż więcej
Proszę czekać...