Z wnioskiem o zasiłek rodzinny mogą występować:
- rodzice lub jedno z rodziców,
- opiekun prawny dziecka,
- opiekun faktyczny dziecka,
- osobę uczącą się, tj. osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub z zasądzeniem od rodziców na rzecz tej osoby alimentów, jeżeli wyrok sądu orzekający alimenty został wydany przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę uczącą się.
Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko do ukończenia:
- 18 roku życia,
- nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia,
- 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej, pod warunkiem że legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Za dziecko uważa się:
- dziecko własne,
- małżonka,
- przysposobione, w sprawie którego toczy się postępowanie o przysposobienie,
- dziecko znajdujące się pod opieką prawną.
Jeżeli w trakcie pobierania zasiłku rodzinnego dziecko ukończy odpowiednio: 18., 21. lub 24. rok życia, zasiłek rodzinny przysługuje także za miesiąc, w którym dziecko ukończyło ten wiek.
Zasiłek dla osoby uczącej się
Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko uczęszczające do szkoły.
Za szkołę, w której nauka uprawnia do zasiłku rodzinnego, uważa się:
- szkołę podstawową,
- gimnazjum,
- szkołę ponadgimnazjalną,
- szkołę artystyczną, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki,
- specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy,
- specjalny ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz ośrodek umożliwiający dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki,
- szkołę wyższą
Kiedy zasiłek nie przysługuje
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
- nauka w szkole odbywa się w systemie eksternistycznym, korespondencyjnym lub w charakterze wolnego słuchacza,
- dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim, nawet jeżeli związek małżeński został zawarty między osobami uczącymi się w szkole,
- dziecko zostało umieszczone w rodzinie zastępczej lub instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, nawet jeżeli jest ponoszona opłata za pobyt dziecka w tej instytucji, albo dziecko przez część miesiąca przebywa poza tą instytucją,
- dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
- osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica.
Osoba ta otrzyma jednak zasiłek rodzinny, gdy:
- rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
- ojciec dziecka jest nieznany,
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
Osoby samotnie wychowujące dziecko
Za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się:
- pannę,
- kawalera,
- wdowę,
- wdowca,
- osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu,
- osobę rozwiedzioną,
chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem.
Jakie dokumenty
Aby otrzymać zasiłek rodzinny musisz złożyć do gminy następujące dokumenty:
- wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego (ZUS ŚR-1),
- zaświadczenia i dowody:
- kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej,
- kopię skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka,
- zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka w wieku powyżej 18 lat do szkoły lub szkoły wyższej,
- orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne.
Świadczenia rodzinne przyznawane są w tzw. okresie zasiłkowym. Okresy rozpoczynają się 1 września i kończą 31 sierpnia następnego roku.
Wysokość zasiłku
Zasiłek rodzinny przysługuje w zależności od wieku dziecka w wysokości:
- na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia - 48 zł miesięcznie
- na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia - 64 zł miesięcznie
- na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia - 68 zł miesięcznie
Osoby, które mają prawo do zasiłku rodzinnego, mogą być również – w szczególnych sytuacjach – uprawnione do specjalnych dodatków.
Dodatki do zasiłku rodzinnego
Można otrzymać dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu:
- urodzenia się dziecka w wysokości 1000 zł (jest to świadczenie jednorazowe),
- opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w wysokości 400 zł (wypłacany co miesiąc),
- samotnego wychowywania dziecka w wysokości:
- 170 zł na dziecko, nie więcej jednak niż 340 zł na wszystkie dzieci,
- 250 zł na dziecko niepełnosprawne, nie więcej jednak niż 500 zł na wszystkie dzieci,
- wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, w wysokości 80 zł na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego,
- kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, w wysokości:
- 60 zł miesięcznie na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia,
- 80 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia,
- rozpoczęcia roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100 zł, jednorazowo na dziecko wypłacany raz w roku,
podjęcie przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w wysokości:
- 90 zł lub 50 zł miesięcznie.
Prawo do dodatków przysługuje pod warunkiem, że na dziecko przysługuje zasiłek rodzinny:
- od 1 września 2006 r. (jeśli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 504 zł lub 583 zł
- od 1 września 2006 r. wypłacany wyłącznie przez gminy.