Adopcja a dom za granicą
Adopcja, w wyniku której dziecko przenosi się do innego kraju nazywa się adopcją zagraniczną. Kwestia obywatelstwa nie ma tu znaczenia - pod uwagę bierze się miejsce zamieszkania - za adopcję zagraniczną uważa się adopcję dokonaną zarówno przez cudzoziemca jak i Polaka, ważne by planowali stworzyć rodzinę za granicą.
Za granicę? Tylko w ostateczności
Prawo stanowi, że adopcja zagraniczna jest ostatecznością. Promuje się pozostawianie dziecka w jego środowisko kulturowym, w założeniu, ze każda zmiana jest dla dziecka dodatkowym utrudnieniem w przystosowaniu się do nowej sytuacji. Dlatego zgodnie z art. 114² kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Zobacz również serwis: Adopcja
Przysposobienie zagraniczne może nastąpić wówczas, gdy tylko w ten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne.
Wcześniej jeszcze ośrodki badają, czy w obliczu braku "krajowych" kandydatów na rodziców zastępczych, nie zrezygnować z adopcji i przekazać dziecko rodzinie zastępczej. Taka decyzja byłaby uzasadniona, gdy dziecko zwykle starsze zaklimatyzowało się w danych warunkach, nawiązało przyjaźnie, osiąga sukcesy w szkole itp.
Od kuchni
Jeżeli ośrodki adopcyjne nie znajdą dla osieroconego dziecka w ciągu kilku miesięcy (zwykle poszukiwania trwają 3 miesiące) rodziny zamieszkującej w Polsce, a stwierdzą zasadność adopcji, informacja o dziecku zostaje przekazana do Centralnego Banku Danych o Dzieciach. Tam prowadzi się poszukiwania rodziny zagranicznej w oparciu o wcześniejsze zgłoszenia takich chętnych rodzin.
Adopcja zagraniczna może nastąpić bez wcześniejszego poszukiwania rodzin w kraju. Według ustawodawcy:
Gdy między adoptowanym a adoptującym istnieje stosunek pokrewieństwa, albo gdy wcześniej ta sama osoba przysposobiła już brata lub siostrę nie ma zasady pierwszeństwa adopcji krajowej nad zagraniczną.
Pod uwagę bierze się więzy krwi, których nie należy zrywać poprzez komplikowanie procedur przysposabianego.
Zobacz również: Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze i ich zadania
Jakie kroki należy podjąć w kraju zamieszkania
Kandydaci na rodziców powinni skontaktować się w kraju ich miejsca zamieszkania z instytucją odpowiedzialną za kontakt z ośrodkami adopcyjnymi w Polsce, jej pracownicy udzielą pomocy w załatwianiu formalności - przede wszystkim w przygotowaniu niezbędnej dokumentacji.
Dopiero po uzyskaniu kwalifikacji w kraju zamieszkania można się kontaktować z polskimi ośrodkami adopcyjnymi.
Zgoda tej instytucji na adopcję jest potrzebna do powodzenia procesu kwalifikacyjnego w Polsce.
W Polsce
Najlepiej zwrócić się do jednego z kilku ośrodków, które zajmują się kwalifikowaniem dzieci do adopcji zagranicznych. Oto ich adresy i numery telefonów:
Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy
Ul. Nowogrodzka 75
02-018 Warszawa
tel. /022/ 621-10-75
Krajowy Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy TPD
Ul. Jasna 26
00-950 Warszawa
tel. /022/ 827-26-51
Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy
Ul. Grochowska 194/196
04-357 Warszawa
tel. /022/ 610-61-23
Zobacz również: Procedura adopcyjna - na co się przygotować?
Kandydaci na rodziców muszą złożyć odpowiednie dokumenty,
- Wniosek rodziców do Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Warszawie/ podanie o przysposobienie dziecka,
- świadectwo urodzenia
- akt zawarcia małżeństwa (jeśli przysposabiają małżonkowie)
- zaświadczenie o niekaralności
- poświadczenie obywatelstwa
- zaświadczenie o stanie zdrowia
- opinia środowiskowa wystawiona przez opiekę socjalną miejsca zamieszkania (można też złożyć opinię z miejsca pracy i opinię Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej właściwego dla miejsca zamieszkania)
- zgoda licencjonowanej przez rząd danego kraju organizacji lub ośrodka adopcyjnego, pośredniczących w adopcjach zagranicznych
Wszystkie te dokumenty mogą być przesłane w kopii, koniecznie przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Po przesłaniu tych dokumentów rodzice muszą poczekać na pozytywne zakwalifikowanie ich przez odpowiedni ośrodek. Kolejny etap to skierowanie na kontakt z dzieckiem. Gdy i ten etap przebiegnie pomyślnie, następuje przysposobienie dziecka przed polskim sądem.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo
Przed sądem
Postępowanie jest wszczynane na wniosek rodzica zagranicznego przed sądem miejsca zamieszkania dziecka.
Zanim sąd rozstrzygnie o przyznaniu dziecka wyznaczy odpowiedni okres bezpośredniej styczności dziecka z rodzicami adopcyjnymi w dotychczasowym miejscu zamieszkania przysposabianego lub w innej miejscowości w RP. Ten czas ma pomóc dziecku na oswojenie się z nowym rodzicem, zanim nastąpi największa zmiana - przeniesienie do innego środowiska i obcego kraju.
Dlatego należy się przygotować na konieczność dłuższego pobytu w kraju adoptowanego.
Zasady adopcji zagranicznej i dodatkowe zabezpieczenia reguluje Konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego, sporządzona w Hadze dnia 29 maja 1993 r.
Przysposobienie zgodne z Konwencją
Według Konwencji przysposobienie międzynarodowe jest możliwe tylko wtedy, gdy pozostaje w najlepszym interesie dziecka. Aby je zagwarantować, jak było wspomniane wyżej:
- na adopcję muszą wyrazić zgodę organy dwóch państw
- dziecko powinno mieć zagwarantowane pozwolenie na wyjazd i stały pobyt w państwie przyjmującym
Przysposobienie może zostać potwierdzone przez sąd jako dokonane zgodnie z konwencją, jest ono wtedy uznawane za posiadające moc prawną w innych Państwach - stronach Konwencji. Uznania przysposobienia można odmówić w innym Państwie - stronie, jedynie w przypadku, gdy przysposobienie jest sprzeczne z jego porządkiem publicznym, kierując się jednak zawsze najpierw dobrem dziecka.
Zobacz również: Kiedy możliwa jest adopcja zagraniczna?