Świadczenia na rzecz dzieci, np. alimenty na dziecko podlegają szczególnej ochronie. Ale czy tak samo jest z ulgą na dziecko? Niestety nie. Komornik nie tylko może ją zająć, ale zabierze całą kwotę należnego podatnikowi z tego tytułu zwrotu.
- Co może być przedmiotem egzekucji komorniczej?
- Czy ulga na dziecko podlega ochronie przed komornikiem?
Co może być przedmiotem egzekucji komorniczej?
Zwrot nadpłaconego podatku może być dla podatnika istotnym zastrzykiem gotówki, szczególnie jeśli ma prawo do skorzystania z przewidzianych w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ulg podatkowych, w tym ulgi prorodzinnej, nazywaną też ulgą na dzieci. Jednak sytuacja nie będzie już tak dobra, jeśli podatnik jest dłużnikiem, a nieuregulowane przez niego zobowiązania podlegają już egzekucji. Mówiąc ogólnie, przedmiotem egzekucji komorniczej są prawa majątkowe dłużnika. Składają się na nie m.in. ruchomości nieruchomości osoby zadłużonej, ale nie tylko. Oczywiście najłatwiej jest dokonać egzekucji oszczędności, jeśli dłużnik takie posiada, jednak zajęciu mogą podlegać m.in. także wynagrodzenie za pracę i inne wierzytelności. To właśnie to ostatnie pojęcie obejmuje nadpłatę czy zwrot podatku, w tym z tytułu ulgi na dziecko.
Czy ulga na dziecko podlega ochronie przed komornikiem?
Dłużnicy mają zazwyczaj świadomość, że wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie. Jednym z jej przejawów jest ścisłe określenie w obowiązujących przepisach zasad dokonywania z niego potrąceń i egzekucji. Zasady te zobowiązują pracodawcę do dokonywania potrąceń w określonej kolejności, a także we wskazanych granicach i przy zastosowaniu kwot wolnych od potrąceń. Ale czy zasady te będą miały zastosowanie także przy zwrocie podatku przez urząd skarbowy? Niestety nie. W tym wypadku komornik będzie mógł zająć całą przysługującą podatnikowi kwotę zwrotu podatku.
Podstawą egzekucji z nadpłaty i zwrotu podatku jest art. 9022 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, zgodnie z którym zajęcie nadpłaty i zwrotu podatku obejmuje wszelkie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku istniejące w chwili zajęcia oraz powstałe po zajęciu. Oznacza to, że termin wydania decyzji organu podatkowego stwierdzającej istnienie nadpłaty lub konieczność zwrotu podatku nie ma w tym wypadku znaczenia. Jeśli komornik dokonał zajęcia, będzie ono obejmowało także przyszłe zwroty należne podatnikowi. Wątpliwości wiążą się często z tym, czy komornik może zająć tzw. ulgę na dziecko? Powszechnie wiadomo bowiem, że świadczenia przysługujące dzieciom podlegają szczególnej ochronie, także przed egzekucją. Niestety nie dotyczy to tej sytuacji. Choć ulga, o której mowa jest potocznie nazywaną ulgą na dziecko, to jednak jest to ulga przysługująca rodzicowi, a nie dziecku. To rodzic jest podatnikiem, to jemu przysługuje ulga i to do niego trafią środki z tego tytułu zwracane przez urząd skarbowy. Nie są one objęte żadną szczególną ochroną, jak np. alimenty dla dzieci. W ramach omawianej ulgi za 2023 r. odliczeniu podlega kwota: 1112,04 zł rocznie na pierwsze dziecko, 1112,04 zł rocznie na drugie dziecko, 2000,04 zł rocznie na trzecie dziecko, 2700,00 zł na czwarte i każde kolejne dziecko. Jeżeli więc podatnik posiada czworo dzieci, a wysokość podatku należnego i zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pozwalają na skorzystanie z ulgi na każde z nich, to kwota ulgi rozliczonej w zeznaniu podatkowym wyniesie 6924,12 zł, a komornik będzie miał prawa zająć ją w całości.
Podstawa prawa
art. 9022 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.)Co może być przedmiotem egzekucji komorniczej?