27 lipca 2015 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego, uzupełniająca wcześniej wprowadzone zmiany w zakresie procedur ochrony małoletnich świadków przestępstw, o bezwzględny obowiązek przeprowadzania przesłuchania dzieci w odpowiednio przystosowanym do tego celu pomieszczeniach (art. 185d k.p.k.). Do tej pory przesłuchiwanie dzieci w przyjaznych miejscach było dobrą praktyką, każdorazowo uzależnioną od decyzji sądu. Wprowadzona zmiana jest m.in. wynikiem działań lobbingowych Fundacji Dzieci Niczyje, która jest polskim pionierem w zakresie budowania wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dzieciom.
Obecnie dzieci przesłuchiwane w trybie art. 185a i 185b kpk – czyli składające zeznania nt. przestępstw popełnionych z użyciem przemocy lub groźby karalnej, przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przeciwko rodzinie i opiece oraz przeciwko wolności - mogą zeznawać wyłącznie w pomieszczeniach spełniających określone standardy i warunki funkcjonowania określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a-185c Kodeksu postępowania karnego.
Zgodnie z nowymi regulacjami, Koalicja na rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci, koordynowana przez Fundację Dzieci Niczyje, przygotowała nowe wytyczne nt. miejsc przesłuchiwania dzieci – „Jak zorganizować i wyposażyć Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci?”. Dokument gwarantuje, że stworzone na jego podstawie miejsca spełniać będą najwyższe standardy.
Zobacz serwis: Sprawy karne
- Bardzo ważną rolę w zakresie uzyskiwania od dzieci wiarygodnych i spójnych zeznań odgrywa miejsce ich przesłuchania. Kiedy jest bezpieczne i przyjazne – zmniejsza lęk i bezradność wywołane traumatycznymi wydarzeniami oraz faktem uczestnictwa w procedurach prawnych. Wprowadzona nowelizacja stanowi bardzo ważny krok w zakresie ochrony najmłodszych. Cieszymy się, że dzięki działaniom Fundacji Dzieci Niczyje udało się zmienić rzeczywistość prawną i zwiększyć komfort i bezpieczeństwo zeznających dzieci – mówi Maria Keller-Hamela, wiceprezeska Fundacji Dzieci Niczyje.
Miejsce, w którym dziecko ma zeznawać, powinno składać się z pokoju przesłuchań, pokoju technicznego, poczekalni i toalety. Pokój przesłuchań, w którym prowadzone jest przesłuchanie dziecka przez sędziego z udziałem biegłego psychologa, powinien m.in. być utrzymanych w jasnych, stonowanych barwach, posiadać meble dostosowane dla dzieci oraz urządzenia techniczne umożliwiające rejestrację przesłuchania. Nie powinny w nim znajdować się w widocznym miejscu żadne zabawki.
Pokój techniczny, w którym przebywają pozostali uczestnicy przesłuchania np. obrońca oskarżonego, prokurator, protokolant, wyposaża się w odpowiednie urządzenia techniczne pozwalające na obserwacje przebiegu przesłuchania oraz komunikację z sędzią i biegłym psychologiem przebywającymi w pokoju przesłuchań.
Zobacz serwis: Dziecko i prawo
Pokoje przesłuchań dzieci mogą zostać zlokalizowane w budynkach sądów, prokuratur, policji (zaleca się odrębne wejście), instytucjach państwowych oraz organizacjach pozarządowych zajmujących się pomocą dzieciom.
Nad procesem powstania miejsc przesłuchań dzieci odpowiadającym nowym regulacjom prawnym czuwa Departament Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Fundacja Dzieci Niczyje. Podmioty te, w ramach Koalicji na rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci, od 2008 roku prowadzą wspólnie procedurę certyfikacji miejsc przesłuchań dzieci.
- Otrzymanie certyfikatu Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci jest dowodem spełnienia wysokich standardów miejsc przesłuchiwania dzieci, gwarantuje zgodność wyposażenia i warunków technicznych pomieszczeń z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz wytycznymi, stanowi rekomendację, że przeprowadzane w tych miejscach przesłuchania realizują potrzeby dzieci oraz wymiaru sprawiedliwości, a także umożliwia uzyskanie materiałów informacyjnych i edukacyjnych na temat przyjaznego przesłuchiwania dzieci – dodaje Maria Keller-Hamela.
Do tej pory 81 miejsc uzyskało certyfikat Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci. Ich lista znajduję się na stronie: http://dzieckoswiadek.fdn.pl/przyjazny-pokoj-przesluchan-dzieci.
Więcej informacji oraz wytyczne nt. tworzenia miejsc przyjaznego przesłuchiwania dzieci dostępne są na stronie www.dzieckoswiadek.fdn.pl.
Źródło: Fundacja Dzieci Niczyje