ZNP ostrzega: Nauczyciele stracicie 20% na wcześniejszych emeryturach. Dostaniecie też 20% mniej niż z świadczenia kompensacyjnego

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
ZNP: przywrócenie wcześniejszych emerytur dla nauczycieli na bazie art. 88 Karty Nauczyciela. / Shutterstock

20% straty wobec emerytury powszechnej (od 60 roku życia) wynika z pomniejszenia stanu konta emerytalnego. 20% mniej niż z świadczenia kompensacyjnego, to efekt obliczenia: stan konta/średnia trwania życia.

Cztery ostrzeżenia przed wcześniejszymi emeryturami dla nauczycieli. Ta możliwość wcześniejszego odejścia z zawodu wchodzi w życie 1 września 2024 r.

ZNP ostrzega nauczycieli przed wcześniejszymi emeryturami dla nauczycieli:

Związkowcy wskazują dwie przyczyny spadków szacowanych na 20%:

grafika

grafika

Inne

I porównują wcześniejsze emerytury i świadczenie kompensacyjne

grafika

grafika

Inne

grafika

grafika

Inne

Związek Nauczycielstwa Polskiego podtrzymuje niezrealizowane oczekiwania nauczycieli z 2023 r.:

  • zagwarantowania, że emerytura stażowa nie będzie niższa od minimalnej,
  • umożliwienia nauczycielom otrzymującym emerytury stażowe pracy w szkole na pełnym etacie i bez zgody kuratora,
  • rozszerzenia świadczeń kompensacyjnych na nauczycieli m.in. poradni, pałaców młodzieży, centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego,
  • umożliwienia nauczycielom ze świadczeniem kompensacyjnym pracy w szkole na stałe (a nie tylko w czasie kryzysów takich jak napływ uchodźców z Ukrainy).

Realizacja tych postulatów oznacza przywrócenie uchylonego wiele lat temu art. 88 Karty Nauczyciela. Dziś wcześniejsze emerytury to art. 88a Karty Nauczyciela.

ZNP:

  1. Emerytura może być niższa o 20 proc. od świadczenia kompensacyjnego. 
  2. Przejście na wcześniejszą emeryturę pomniejsza stan konta emerytalnego, dlatego emerytura naliczona w wieku powszechnym może być niższa o kolejne 20 proc. Skorzystanie z wcześniejszej emerytury oznacza przeniesienie środków z OFE i subkonta na konto podstawowe w ZUS co oznacza, że rodzina nie dziedziczy po przedwcześnie zmarłym nauczycielu. Nauczycielki tracą prawo do przeliczenia emerytury w wieku 65 lat, ponieważ przeniosły środki z OFE i subkonta do ZUS”. 

Tyle postulatów, jakie są realia?

Od 1 września 2024 r. - nowe przepisy o emeryturze stażowej. Nauczyciele wybiorą:

1) emerytura stażowa czy 

2) znane im świadczenia kompensacyjne. 

Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawił porównanie obu świadczeń.

Emerytura stażowa (wcześniejsza emerytura) a świadczenie kompensacyjne

1. W przypadku obliczania wysokości świadczenia kompensacyjnego stan konta dzielony jest przez średnią trwania życia dla osób w wieku 60 lat. Przy emeryturze stażowej stan konta dzielony jest przez średnią trwania życia od wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę.

2. Przejście na świadczenie kompensacyjne nie pomniejsza stanu konta emerytalnego. Natomiast środki z OFE i subkonta przedwcześnie zmarłego nauczyciela podlegają dziedziczeniu. Nauczycielki mogą też przeliczyć emeryturę w wieku 65 lat. 

3. Uprawnienia do świadczenia kompensacyjnego można nabyć do 2032 roku. Przysługuje ono kobietom od 55 do 59 roku życia i mężczyznom od 60 do 64 roku życia. Wymagany jest co najmniej 30-letni staż pracy (okres składkowy i nieskładkowy), w tym 20 lat wykonywania pracy w charakterze nauczyciela w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Gwarantowana jest minimalna wysokość emerytury, nawet jeśli nie zostały zgromadzone odpowiednie środki.

4) W przypadku emerytur stażowych warunkiem koniecznym jest rozpoczęcie pracy na stanowisku nauczyciela przed 1999 r. Staż pracy wynosi 30 lat składkowych, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 KN w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Konieczne jest też posiadania środków na co najmniej minimalną emeryturę.

5) Nauczyciel, który przejdzie na wcześniejszą stażową emeryturę nauczycielską może podjąć pracę w placówkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela na stanowisku nauczyciela do 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć za zgodą kuratora. Przy podjęciu pracy bez zgody kuratora lub powyżej 1/2 wymiaru czasu pracy, emerytura ulega zawieszeniu. Prawo do świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu w każdym przypadku podjęcia przez nauczyciela pracy w placówkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela.

 

 
Prawo
Koniec taniego wykupu mieszkań komunalnych? W Sejmie praca wre nad nowymi przepisami, wejdą w 2027 r.
22 gru 2025

Miliony Polaków przez lata wykupywały mieszkania komunalne za ułamek ich wartości. Teraz to się skończy. Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże gminom udzielania wysokich zniżek przy sprzedaży lokali. Zmiany mają wejść w życie latem 2027 roku. Sprawdź, co to oznacza dla najemców, seniorów i samorządów – oraz dlaczego politycy chcą zatrzymać wyprzedaż publicznego zasobu mieszkaniowego.

To prawda. W PZON seryjnie odbierają pkt 7 niepełnosprawnym. Winne są przepisy, a nie lekarze
22 gru 2025

Osoby niepełnosprawne (i ich rodziny) za utratę pkt 7 chyba powinny mieć pretensje do polityków (i to tych rządzących 20 lat temu), a nie lekarzy WZON. Bo to politycy związali lekarzy w PZON definicjami prawnymi, które nakazują odebrać osobie niepełnosprawnej pkt 7. I nie ma to wiele wspólnego z medycyną. Co więcej politycy definicje te umieścili w rozporządzeniach (albo Wytycznych), a nie w ustawach. To powinno być w mojej ocenie skontrolowane przez Trybunał Konstytucyjny - taka definicja to materia ustawowa w ustawie. Pokażę to na przykładzie definicji "Konieczność sprawowania opieki". Problem, który powoduje dziś ta definicja wynika z rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Nie ma nic wspólnego z bieżącymi sporami polityków.

Aplikacja "Schrony" pokazuje gdzie się ukryć. Czy będzie rozbudowana?
22 gru 2025

Aplikacja "Schrony" uruchomiona w poprzednim roku pokazuje gdzie się ukryć. Można w niej sprawdzić rozmieszenie miejsc schronienia dla ludności. Najwięcej schronów i ukryć znajduje się na Śląsku i Mazowszu. Czy aplikacja będzie rozbudowana?

Wigilia wolna od pracy w praktyce nie dla wszystkich pracowników. Oto dlaczego szef-pracoholik jest groźny dla całej firmy
22 gru 2025

Zgodnie z przepisami od 2025 roku 24 grudnia jest w Polsce dniem ustawowo wolnym od pracy. Wolna Wigilia przez wielu jest oceniana jako gest troski o pracowników, ukłon w stronę work-life balance i odpowiedź na realne potrzeby ludzi. W publicznej debacie jednak rzadko mówi się to tym, jak ta decyzja wpływa na liderów. Bo choć zespoły szybciej myślą o barszczu i choince, dla kadry zarządzającej święta to często jeden z najbardziej intensywnych i obciążających momentów w roku. To właśnie liderzy wykonują w tym czasie ogromną, niewidzialną pracę.

Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

pokaż więcej
Proszę czekać...