1. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)
Najważniejsze zmiany
PPK są tworzone w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez pracowników z przeznaczeniem na wypłatę pieniędzy po osiągnięciu przez zatrudnionego 60. roku życia. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 lipca 2019 roku.
Obejmą w szczególności pracowników oraz osoby zatrudnione w ramach umów cywilnoprawnych, członków rad nadzorczych, podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu.
Składki będą finansowane przez podmiot zatrudniający i oszczędzającego w wysokości 2% po stronie osoby zatrudnionej oraz 1,5% po stronie podmioty zatrudniającego. Zatrudniony będzie miał możliwość rezygnacji z dokonywania wpłat na PPK, a pracodawca będzie związany decyzją zatrudnionego.
Polecamy: Kompendium Prawa Pracy (26-27.02) Warsztaty z istotnych zmian w prawie pracy
Ocena
Problemem jest niski poziom oszczędności gospodarstw domowych oraz potencjalnie niski poziom przyszłych świadczeń, który może dotyczyć znaczącej części pracowników. Odbiór nowego rozwiązania w dużym stopniu będzie zależał od sposobu jego wprowadzania i wypracowania odpowiednich instrumentów (wsparcie pracodawców). Tworzeniu PPK powinno towarzyszyć budowanie zaufania i współpracy pomiędzy wszystkimi interesariuszami, czemu może posłużyć gwarancja przewidywalności i pewności obrotu prawnego oraz gospodarczego. Wprowadzaniu PPK powinny też towarzyszyć inicjatywy, które zmniejszą obciążenia pracodawców i uczynią zatrudnianie w ramach stosunku pracy bardziej atrakcyjnym.
Zapraszamy do wzięcia udziału w warsztatach "Pracownicze Plany Kapitałowe" - 22 stycznia 2019, Warszawa >>>
Skutki dla gospodarki
Wprowadzenie PPK ma z założenia zwiększyć stopę oszczędności, zwłaszcza długoterminowych. Jak wskazują doświadczenia międzynarodowe, prywatny charakter środków, uwzględnienie istotnych życiowych okoliczności oraz zabiegi zalecane przez ekonomię behawioralną (auto-zapis, dopłaty, itp.), mogą sprzyjać osiągnięciu tego celu. Wpływ PPK na wynagrodzenia jest wielowymiarowy: krótkookresowo będzie on zależał od siły przetargowej pracowników, różniącej się między branżami i zawodami (w niektórych segmentach będzie stanowił swoisty benefit), w długim okresie wzrost kosztów pracy będzie musiał zostać pokryty przez rosnącą produktywność. Ostatecznie, bardzo istotna będzie polityka inwestycyjna i sposób wypłaty środków.
2. Zniesienie limitu składek na ZUS
Najważniejsze zmiany
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przyjęta przez Sejm RP ustawa znosząca górny limit składek na ZUS jest niezgodna z Konstytucją. Tym samym nie będzie obowiązywała od stycznia 2019 r. Przepisy forsowane przez rząd przewidywały, że pracownicy najlepiej zarabiający będą musieli odprowadzać składki na ubezpieczenia rentowe i emerytalne także po przekroczeniu górnego limitu składek na ZUS, czyli trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Zniesienie limitu miało przynieść 5,5 mld zł. Obecnie z tego obowiązku są zwolnieni. Niewykluczone, że w przyszłym roku rząd powróci do tego pomysłu.
Ocena
Zniesienie limitu składek na ZUS byłoby szkodliwe dla pracowników i przedsiębiorstw oraz sprzeczne z rządową Strategią Odpowiedzialnego Rozwoju, która zakłada tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości i wysoko wynagradzanych. Istnieje poważne ryzyko, że znaczący wzrost kosztu pracy wysokiej klasy specjalistów zmniejszyłby atrakcyjność tworzenia w naszym kraju właśnie takich miejsc pracy i skłonił inwestorów do zrewidowania dotychczasowej polityki inwestycji i zatrudnienia.
Skutki dla gospodarki
Ponowna próba wprowadzenia nowych regulacji groziłaby pogłębieniem w przyszłości deficytu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, naruszeniem stabilności systemu ubezpieczeń społecznych, drastycznym zwiększeniem obciążeń pracodawców (dla niektórych firm koszty wzrosłyby od kilku do kilkunastu milionów złotych rocznie) oraz zmniejszeniem atrakcyjności umów o pracę w stosunku do innych form zatrudnienia.
Zniesienie limitu składek na ZUS skutkowałoby również ograniczeniem wpływów do samorządów i Narodowego Funduszu Zdrowia. W przypadku przedsiębiorstw powstaje pytanie o źródła finansowania tak podwyższonych kosztów zatrudnienia pracowników.