Program Mieszkanie dla młodych działa w formie dofinansowania ze strony państwa wkładu własnego niezbędnego do zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego bądź wcześniejszą spłatę części kredytu.
Krok pierwszy – kto jest uprawniony do dofinansowania?
Z programu może skorzystać tylko określony w ustawie krąg podmiotów. Dotyczy on zarówno małżeństw, jak i osób samotnie wychowujących dzieci oraz singli.
Pierwszym warunkiem, jaki należy spełnić jest kryterium wieku. Wniosek o dofinansowanie zakupu mieszkania, poprzez dofinansowanie wkładu własnego mogą złożyć osoby do 35 roku życia, najpóźniej w roku osiągnięcia wskazanego wieku. W przypadku osób będących w związku małżeńskim kryterium wieku musi spełniać młodszy małżonek. Osoba ubiegająca się o kredyt nie może być właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, lub osobą, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny albo właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli ich udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny. Musi być to więc jej pierwsze, własne, samodzielne mieszkanie. Osoba, będąca najemcą i jednocześnie ubiegająca się o pomoc ze strony państwa zobligowana jest do rozwiązania umowy najmu w ciągu 6 miesięcy od przeniesienia własności mieszkania zakupionego z dopłatą.
Program MdM musi więc dotyczyć pierwszego, samodzielnego mieszkania, pochodzącego z rynku pierwotnego.
Zobacz również: Mieszkanie dla młodych w 2014 r.
Krok drugi – jakich nieruchomości dotyczy dofinansowanie?
Omawiany program dotyczy tylko wskazanych w ustawie nieruchomości, mianowicie nowo wybudowanych mieszkań od dewelopera, tzw. rynku pierwotnego. Nabywany lokal musi być lokalem mieszkalnym (wykluczone są zatem przypadki finansowania ze środków kredytu takich powierzchni jak garaż, miejsce postojowe czy pomieszczenie gospodarcze stanowiące odrębne nieruchomości użytkowe lub części takich nieruchomości) i zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe.
Przeznaczeniem mieszkania, nabywanego w trybie MdM nie może być najem.
Program działa tylko w stosunku do mieszkania znajdujące się na terytorium Polski. Ustawa zawiera także pewne ograniczenia dotyczące powierzchni lokalu. Powierzchnia użytkowa nie może przekraczać 75 m² w przypadku mieszkania i 100 m² w przypadku domu jednorodzinnego. Istnieje możliwość zwiększenia ustawowych limitów. Podwyższone normy znajdują zastosowanie do nabywcy wychowującego (w chwili składania wniosku) przynajmniej trójkę dzieci. W tej sytuacji wielkość mieszkania to 85 m², odpowiednio domu jednorodzinnego – 110 m². Cena nabywanego mieszkania także jest ustawowo ograniczona. Nie może przekraczać kwoty stanowiącej iloczyn współczynnika 1,1 oraz powierzchni użytkowej mieszkania i średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, obowiązującego w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie.
Osoby, które samodzielnie budują, rozbudowują bądź przystosowują pierwszy dom jednorodzinny także mają pewną możliwość skorzystania z pomocy ze strony państwa. Pomoc to przybierze formę zwrotu części podatku VAT, który dotyczy zakupionych materiałów budowlanych. Także w tym przypadku obowiązują ograniczenia dotyczące maksymalnej powierzchni użytkowej i nieposiadania innej nieruchomości.
Krok trzeci – jaki kredyt?
Nabywca zobligowany jest do zaciągnięcia kredytu przeznaczonego wyłącznie na zakup mieszkania. Kredyt musi zostać udzielony w walucie polskiej a okres spłaty nie może być krótszy niż 15 lat. Wartość kredytu powinna stanowić przynajmniej 50% wartości kupowanego mieszkania. Dla poprawienia sytuacji osób młodych, nieposiadających zdolności kredytowej ustawodawca przewidział możliwość przystąpienia do kredytu także członków najbliższej rodziny, np.: rodziców, teściów bądź rodzeństwa.
Podstawą i potwierdzeniem uzyskania kredytu jest umowa kredytowa.
Krok czwarty – ile wynosi dofinansowanie?
Wysokość dofinansowania to 10% kwoty określonej jako iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych obowiązującego w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie wkładu własnego w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie i powierzchni użytkowej mieszkania. Maksymalna wielkość mieszkania przyjmowana do powyższego wyliczenia to 50 m². Oznacza to, że dopłata obejmie albo faktyczną powierzchnię użytkową mieszkania, jeżeli jego wielkość nie przekracza 50 m², albo 50 m², jeżeli wielkość powierzchni użytkowej mieszkania przekracza 50 m². Dofinansowanie w wyższej wysokości przysługuje nabywcy wychowującemu dziecko (w chwili złożenia wniosku). Dopłata zwiększona jest wówczas o kolejne 5%. Budżet państwa zakłada limity pomocy w kolejnych latach. Limit na 2014 rok to 600 mln złotych.
Drugą formą pomocy przewidzianej ze strony państwa jest spłata części zaciągniętego kredytu. Rozwiązanie to działa tylko wobec osób, którym w ciągu 5 lat od dnia nabycia mieszkania urodziło się trzecie lub kolejne po trzecim dziecko lub który przysposobił trzecie lub kolejne dziecko. Na wychowaniu i utrzymaniu kredytobiorcy musi pozostawać określona liczba dzieci. Jest to pomoc jednorazowa. Wysokość spłaty wyniesie 5% kwoty określonej zgodnie z zasadami obowiązującymi dla dofinansowania wkładu własnego.
Krok piąty – wniosek
Źródłem dofinansowania są środki Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego. Aby skorzystać z programu należy złożyć wniosek do Banku Gospodarstwa Krajowego, za pośrednictwem instytucji kredytującej (np. banku). W programie wezmą udział tylko banki, które podpiszą odpowiednią umowę z BGK. Maksymalny termin na złożenie takiego wniosku to 30 września 2018 roku. To na instytucji kredytującej ciąży obowiązek weryfikacji uprawnień nabywcy. Podstawą są dołączone do wniosku dokumenty. Wniosek o dodatkowe dofinansowanie w postaci spłaty części kredytu należy składać w ciągu 5 lat od daty zawarcia umowy ustanowienia/ przeniesienia własności mieszkania i jednocześnie w okresie 6 miesięcy od dnia urodzenia trzeciego lub kolejnego po trzecim dziecka lub przysposobienia dziecka będącego trzecim bądź kolejnym dzieckiem w rodzinie. Wniosek dotyczący zwrotu podatku VAT od materiałów budowlanych należy złożyć do końca grudnia danego roku. Wymaga on uzupełnienia fakturami, które potwierdzają wartość dokonanych zakupów.
Polecamy serwis: Nieruchomości
Krok szósty – zwrot dopłaty
Co do zasady uzyskana dopłata nie podlega zwrotowi. Ustawa przewiduje jednak wyjątki, w których beneficjent zobowiązany jest do zwrotu uzyskanej pomocy. Dotyczy to sytuacji, w której, w ciągu 5 lat od zakupu mieszkania, sprzedamy je, wynajmiemy lub użyczymy innej osobie, zmienimy sposób użytkowania tak, że niemożliwe będzie zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (np. zamienimy w lokal usługowy), staniemy się właścicielem lub współwłaścicielem innego mieszkania, ale nie w drodze spadku. Zwrot dotyczy części dopłaty, proporcjonalnej do liczby miesięcy pozostających do końca okresu 5 letniego.
Zgodnie z przyjętymi założeniami program ma obowiązywać przez 5 lat od 2014 do 2018 roku.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 27.09.2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. poz. 1304).