Skazanie za dane przestępstwo zasadniczo nie pociąga za sobą konsekwencji rozciągających się na całe życie osoby skazanej, ulega ono bowiem zatarciu z upływem terminów określonych w kodeksie karnym. Samo zatarcie skazania wiąże się z tym, że osoba której ono dotyczy może twierdzić, że nigdy nie była karana, nie mogą być wobec niej wyciągane negatywne konsekwencje związane ze skazaniem, a informacja o skazaniu ulega wykreśleniu z rejestru karnego i innych dokumentów urzędowych. Z powyższych względów, dość powszechna jest obecnie wiedza o tym, że do zatarcia skazania konieczny jest upływ określonego czasu od uprawomocnienia się wyroku oraz wykonanie środków karnych określonych wyrokiem.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że kodeks karny przewiduje dość istotny wyjątek, który może o wiele lat wydłużyć oczekiwanie na zatarcie danego skazania. Mianowicie, zgodnie z art. 108 kk „jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.”
Praktyczne znaczenie powyższego przepisu obrazuje poniższy przykład: osoba X zostaje skazana na karę grzywny, wyrok uprawomocnił się w dniu 1 kwietnia 2007 r. Skazany uiszcza grzywnę w dniu 1 czerwca 2007 r. Zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w art. 107 kodeksu karnego, skazanie na karę grzywny uległoby zatarciu z upływem 5 lat od wykonania tej kary, tj. z dniem 2 czerwca 2012 r. Od tego dnia osoba X mogłaby twierdzić, że nigdy nie była karana. Jeżeli jednak taka osoba przed dniem 2 czerwca 2012 r. popełni jakiekolwiek przestępstwo, które zostanie stwierdzone wyrokiem skazującym lub warunkowo umarzającym postępowanie, skazanie z oba przestępstwa nastąpi jednocześnie, tj. z upływem terminu dla zatarcia się tego późniejszego skazania.
Zgodnie jednak z istniejącym orzecznictwem, omawiana zasada, nie ma zastosowania do skazań na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – w tym wypadku jeżeli w okresie próby i dalszych 6 miesięcy nie zostanie prawomocnie zarządzone wykonanie kary, nawet popełnienie w okresie próby nowego przestępstwa, nie będzie stanowiło przeszkody do zatarcia skazania w odniesieniu do tej pierwszej kary pozbawienia wolności orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania (tak też n. SN w wyroku z dn. 29.08.2013 r., IV KK 168/13, OSNKW 2013/12/107).
Zatarcie skazania w prawie karnym
Jakie są skutki zatarcia skazania?