Symbole Rzeczypospolitej Polskiej

Godło, hymn, flaga są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.
Godło, hymn, flaga są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej. Sprawdź, czy wiesz co one oznaczają i jaką mają historię.

Godło Polski

Godłem Polski jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami koloru złotego, w czerwonym polu prostokątnej tarczy o dolnej krawędzi wydłużonej pośrodku. Barwy bieli i czerwieni są barwami Rzeczypospolitej Polski.

Historia godła

Prawie każdy Polak zna legendę o Lechu i orle. Według niej założyciel państwa Polan Lech podczas postoju w okolicach Poznania ujrzał pod wieczór sporych rozmiarów gniazdo na drzewie. Znajdował się w nim biały orzeł z dwoma pisklętami. Gdy Lech przyglądał się mu, orzeł rozpostarł skrzydła na tle nieba czerwonego od zachodzącego słońca. Zachwyciło to Lecha, postanowił więc osiąść na tej ziemi. Lech umieścił orła w swym herbie, a miejsce na pamiątkę nazwał Gniezdnem (obecnie Gniezno) od słowa gniazdo.

Najwcześniej zachowany wizerunek orła znajdziemy na monetach z czasów Bolesława Chrobrego. Przyjmuje się, że najprawdopodobniej jest to bielik.

Od XII wieku orzeł występował na monetach i pieczęciach książąt piastowskich, tarczach i chorągwiach. Król Polski Przemysł II od 1295 roku zaczął używać wizerunek orła jako oficjalny herb całego państwa polskiego.

Z wiekami wizerunek i forma graficzna orła zmieniała się. Z mocą ustawy z dnia 13 grudnia 1927 roku o godłach i barwach państwowych oraz o znakach i pieczęciach określono obecnie obowiązujący wizerunek orła. Twórcą projektu był prof. Zygmunt Kamiński. Projekt godła wzorowany jest na orle z epoki Stefana Batorego, stanowi on syntezę historycznych orłów, wykorzystywanych przez władców Polski.

Wizerunek godła Polski

Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że godłem Polski jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu.

Godło Polski podlega ochronie prawnej. Jako symbol państwa polskiego wizerunek orła widnieje na:

  • budynkach administracji państwowej,
  • budynkach szkół,
  • na budynkach sądów.

Wizerunek orła białego jest stosowany na awersach polskich monet.

Zobacz również: Teksty polskich Konstytucji

Flaga Rzeczypospolitej Polskiej

Barwami państwowymi Polski są kolor biały i czerwony w dwóch poziomych pasach. Pasy są ułożone równolegle i mają taką samą szerokość. Kolor biały na fladze znajduje się na górze, natomiast kolor czerwony na dole.

Flagą Polski jest prostokątny płat tkaniny o barwach państwowych: białym i czerwonym.

Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 roku uznała, że barwami Polski są kolory biały i czerwony, w podłużnych równoległych pasach. Mają równą długość oraz szerokość.

Rozporządzenie z mocą ustawy z dnia 13 grudnia 1927 roku określiło odcień czerwieni, jako barwa cynobru.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych ustanowiła, że flaga Polski jest prostokątny płat tkanin o barwach Rzeczypospolitej: białym i czerwonym, umieszczony na maszcie.

Za flagę Polską uważany jest także wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa. Od 1955 roku są dwa rodzaje flag w Polsce nazywane "flagą państwową". Oprócz opisanej powyżej flagi biało-czerwonej istnieje jeszcze flaga z godłem na białym prostokącie nazywana "flagą państwową z godłem".

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że barwami Polski są kolor:

  • biały i
  • czerwony.

Obowiązująca flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy: biały (u góry) i czerwony. Dopuszcza się także wieszanie flagi w formie pionowej wstęgi. W takiej sytuacji barwa biała powinna znajdować się po lewej stronie lub przy drzewcu.

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

W dniu 2 maja obchodzi się święto – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto ustanowione na podstawie ustawy z dnia 20 lutego 2004 roku zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.

Senat w uchwale z dnia 12 lutego 2004 r. ustanowił dzień 2 maja Świętem Orła Białego. W wyniku decyzji Sejmu święto zmieniono na Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Mimo że Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej jest świętem państwowym, 2 maja nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

Historia flagi

Historycznie najwcześniejszą barwa narodową Polski był karmazyn. Uznawano, że stanowi symbol dostojeństwa i bogactwa. Ponadto uważany był za kolor najszlachetniejsze.

Po raz pierwszy barwy biały i czerwony zostały uznane za barwy narodowe w dniu pierwszej rocznicy Konstytucji 3 Maja, w dniu 1792.

Na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego po raz pierwszy do regulacji prawnej flagi Polskiej została przyjęta w uchwale Sejm Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 roku.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości z dniem 1 sierpnia 1919 roku ustalono barwy i kształt flagi. Zgodnie z regulacją barwy biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony, stanowią barwy narodowe.

Znieważenie flagi państwowej

Znieważenie, niszczenie, uszkadzanie lub usuwanie Flagi Polski stanowi występek. Występek ten jest zagrożony karą:

  • kara grzywny,
  • karą ograniczenia wolności,
  • a nawet karą pozbawienia wolności do 1 roku.

Ochronie przed znieważeniem podlega:

  • godło,
  • sztandar,
  • chorągiew,
  • banderę,
  • flagę lub
  • inny polski znak państwowy.

Zobacz również: Jak będzie wyglądał nowy dowód osobisty

Hymn Polski

Hymn państwowy to pieśń patriotyczną o zasięgu ogólnokrajowym. Stanowi wyraz poczucia wspólnoty i odrębności narodowej. Hymnem Polski jest Mazurek Dąbrowskiego.

Pierwszą pieśnią polską pełniącą rolę hymnu była „Bogurodzica”. W okresie oświecenia pieśń „Święta miłości kochanej Ojczyzny”, pełniła rolę hymnu.

Obecnie obowiązującym Hymnem państwowym jest "Pieśń legionów polskich we Włoszech". Z czasem nazwana została "Mazurek Dąbrowskiego". Napisana została przez Józefa Wybickiego w Reggio we Włoszech między 16 a 19 lipca 1797 r. Została napisana na melodię ludową, dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z miasta legionistów.

Tekst ogłoszono po raz pierwszy w Mantui w lutym 1799 r. w gazetce: "Dekada Legionowa".

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po okresie zaborów, pojawiła się potrzeba napisania nowego hymnu państwowego. Uchwalona w dniu 17 marca 1921 roku Konstytucja nie rozstrzygnęła kwestii hymnu.

W dniu 15 października 1926 roku minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego wydał okólnik, w którym podano obowiązujący po odtąd tekst hymnu – „Mazurka Dąbrowskiego”. Od 1926 roku uznaje się, że „Mazurek Dąbrowskiego” jest Hymnem Polski.

Po II wojnie światowej utrzymano dotychczasowy hymn państwowy. Znalazło to potwierdzenie w akcie wydanym przez ministra oświaty z dnia 20 czerwca 1948 roku.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku zawiera pełny tekst hymnu oraz tekst muzyczny. Tekst muzyczny ma układ: na jeden głos, na fortepian oraz na głos i fortepian.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że Hymnem Polski jest „Mazurek Dąbrowskiego”. Podlega on podobnie jak barwy państwowe i godło ochronie prawnej.

Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe

Prawo
Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

Tego wniosku nie składaj pracodawcy z wyprzedzeniem. Rozpatrzy go odmownie i będzie miał rację
19 gru 2025

Pewnych spraw nie należy odkładać na ostatnią chwilę. Innych z kolei nie można załatwiać zbyt wcześnie. Dotyczy to również relacji między pracodawcą a pracownikiem. Każdorazowo trzeba rozważyć, który moment będzie najlepszy na dopełnienie konkretnego obowiązku.

Zasiłek pielęgnacyjny. Ważne terminy, o których warto pamiętać
19 gru 2025

Kiedy najlepiej składać wniosek o zasiłek pielęgnacyjny z MOPS? Jaki jest termin na wniesienie odwołania do SKO? Ubiegając się o świadczenia warto pamiętać o procedurach i wymaganych formalnościach.

POLSTR zastąpi WIBOR do końca 2027 r. Będzie też spread korygujący dla wcześniej zawartych umów kredytowych. MFiG wyda rozporządzenie
19 gru 2025

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP poinformowało, że wyznaczenie zamiennika WIBOR nastąpi w formie rozporządzenia, który wyda Minister Finansów i Gospodarki. Resort nie wyklucza także ujemnego wskaźnika (spreadu) korygującego dla zamiennika WIBOR przy wcześniej zawartych umowach kredytowych.

Planowanie urlopów wypoczynkowych na 2026 rok inne niż zwykle. O co chodzi? Zmieniają się przepisy i trudniej będzie zrobić dobry plan
19 gru 2025

Planowanie urlopów to w bardziej skomplikowanych organizacjach konieczność. Jednak w 2026 roku będzie ono inne niż zwykle. Dlaczego? Bo zmieniają się przepisy, a zrobić dobry plan będzie trudniej. Trzeba więc z góry wiedzieć, co nas czeka.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia? Jest decyzja Senatu
21 gru 2025

W dniu 21 listopada 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy. Tym samym – trafiła ona do Senatu, który zgłosił do ustawy kilka poprawek.

pokaż więcej
Proszę czekać...