Powołanie Rady Ministrów

Łukasz Matys
rozwiń więcej
Prezydent desygnuje i powołuje premiera a następnie całą Radę Ministrów. / inforCMS
W polskim systemie konstytucyjnym Rada Ministrów jest jednym z dwóch organów wykonawczych. Powoływana jest ona przez Prezydenta ale zgodę na jej funkcjonowanie musi wyrazić Sejm.  

Konstytucja określa zasady powołania rządu. Przy czym mówi się o trzech wariantach powołania. Jeden z nich ma charakter podstawowy a następne pomocniczy. Z wariantów pomocniczych korzysta się gdy Rada Ministrów nie uzyska votum zaufania w podstawowej procedurze.

Procedura podstawowa

Od niej zaczyna się powoływanie Rady Ministrów. Procedura ta dzieli się na dwa etapy. W pierwszym dominującą rolę odgrywa Prezydent w drugim natomiast Sejm. Prezydent desygnuje i powołuje premiera a następnie całą Radę Ministrów. Prezydent desygnuje najpierw Prezesa Rady Ministrów. W tym wypadku musi liczyć się większością parlamentarną, gdyż w następnym etapie skład i program rządu będzie musiał być zatwierdzony przez Sejm.

Zobacz również: Skład Rady Ministrów

Po desygnacji premier przedstawia Prezydentowi skład gabinetu. Prezydent „zatwierdza” go. W tym momencie mówimy o powołaniu Rady Ministrów. Aby być precyzyjnym należy powiedzieć, że Prezydent powołuje Prezesa Rady Ministrów i oddzielnym aktem całą Radę Ministrów. Następnie premier najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia powołania gabinetu przez Prezydenta przedstawia expose.

Expose to program rządu oraz plan jego prac. Swoje wystąpienie premier kończy wnioskiem o udzielenie votum zaufania Radzie Ministrów. Ta etap powoływania rządu odbywa się w Sejmie. To właśnie w niższej izbie parlamentu premier przedstawia założenia polityki rządu i to Sejm udziela (bądź nie) wotum zaufania.

Po wniosku o votum zaufania odbywa się głosowanie. Aby rząd uzyskał votum zaufania musi uzyskać bezwzględną większość głosów przy qurum co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Gdy Rada Ministrów otrzyma poparcie wtedy może już rządzić. Jeżeli nie otrzyma wtedy premier składa na ręce Prezydenta dymisję. Prezydent przyjmuje dymisję i powierza rządowi dalsze prowadzenie polityki. Inicjatywę natomiast przejmuje Sejm i to on aktywnie poszukuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów.

W Sejmie

W wypadku gdy Rada Ministrów nie uzyska wotum zaufania w podstawowej procedurze uruchomiona zostaje procedura dodatkowa. Jest to tzw. procedura sejmowa. Odbywa się ona bowiem w całości w Sejmie a udział Prezydenta jest w niej znikomy. W tej procedurze to posłowie mogą zgłosić kandydata na Prezesa Rady Ministrów.

Następnie wybrany przez posłów kandydat zgłasza swoich kandydatów na ministrów. Wybrany w ten sposób premier przedstawia swoje expose w Sejmie i wnosi o udzielenie wotum zaufania. Podobnie jak w procedurze podstawowej tak i teraz wotum zaufania udzielane jest bezwzględną ilością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

W wypadku udzielenia poparcia Prezydent, bez zbędnej zwłoki powołuje rząd i odbiera przysięgę od członków Rady Ministrów. Jeżeli natomiast i w tej procedurze nie uda się wyłonić rządu wtedy inicjatywę ponownie przejmuje Prezydent.

Zobacz również: Konstytucja

Znowu Prezydent

Gdy nie uda się wyłonić rządu w „procedurze sejmowej” uprawnienie do wyznaczenia Prezesa Rady Ministrów wraca do Prezydenta. Podobnie jak w procedurze podstawowej to Prezydent desygnuje premiera i na jego wniosek powołuje Radę Ministrów. Także na tym etapie Prezydent odbiera przysięgę od poszczególnych ministrów.

W dalszej kolejności Prezes Rady Ministrów przedstawia program rządu w Sejmie i wnioskuje o udzielenie wotum zaufania. Sejm udziela wotum zaufania zwykłą większością głosów. W praktyce zatem wybrany w tej procedurze rząd będzie rządem mniejszościowym

W razie gdyby i w tym etapie nie udało się wyłonić gabinetu Prezydent musi skrócić kadencję Sejmu (rozwiązać Sejm) i ogłosić nowe wybory parlamentarne.

Zobacz również: Wybory parlamentarne

Prawo
Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
30 kwi 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?
30 kwi 2025

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025
30 kwi 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych
30 kwi 2025

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

pokaż więcej
Proszę czekać...