Kto jest uprawniony do zachowku?

Marta Wrzosek
rozwiń więcej
Instytucja zachowku pozwala, co prawda, rozporządzać swoim majątkiem swobodnie, jednak pewna grupa osób, wskazanych w przepisach, mają roszczenie pieniężne do spadkobiercy.
Sporządzając testament przed notariuszem, warto pamiętać, że nawet jeśli zapiszesz cały majątek jednej osoby, jest krąg osób uprawnionych do tzw. zachowku. Co to jest? Kto jest do niego uprawniony? I wreszcie, w jakich sytuacjach osoba zostanie pozbawiona tego uprawnienia?

Kto jest uprawniony do zachowku?

Nawet jeżeli cały swój majątek przekażesz w testamencie swojej córce, musisz pamiętać (z resztą poinformuje Cię o tym również notariusz), że istnieje taka instytucja jak zachowek.

Pozwala ona co prawda, rozporządzać swoim majątkiem swobodnie, jednak pewna grupa osób, wskazanych w przepisach, mają roszczenie pieniężne do spadkobiercy. Wysokość tego roszczenia uzależniona jest od tego jaki udział spadkowy przypadałby tej osobie, gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego. Do zachowku uprawnieni są:

1. zstępni (dzieci, wnukowie, itd.);

2. małżonek;

3. rodzice spadkodawcy, o ile byliby oni powołani do spadku z ustawy.

Zobacz również: Spadki

Pani Anna miała dwójkę dzieci: córkę – Katarzynę oraz syna – Michała. Była wdową. Pozostawiła testament, w którym powołała do dziedziczenia całości spadku swoją córkę. Michałowi będzie przysługiwało roszczenie pieniężne do siostry. 

Komu nie przysługuje zachowek?

Uprawnienie do zachowku nie przysługuje:

1. osobom, które zostały uznane za niegodne, zrzekły się dziedziczenia albo odrzuciły spadek;

2. małżonkowi, wyłączonemu od dziedziczenia w trybie art.940;

3. osobom wydziedziczonym przez spadkodawcę.

Zobacz również: Testament przed notariuszem

Warto pamiętać, że wydziedziczenie osoby najbliższej jest w polskim prawie, de facto, pozbawieniem danej osoby zachowku. Dlatego, jeżeli nie chcesz, aby dana osoba po Tobie dziedziczyła, musisz wyraźnie wskazać to w sporządzanym testamencie. W innym razie, owszem, nie będzie Twoim spadkobiercą, ale będzie uprawniona do zachowku.

Jaka jest wysokość zachowku?

Wysokość zachowku wynosi ½ lub 2/3 udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionemu, gdy doszło do dziedziczenia w wyniku ustawy. 

Jeżeli uprawniony do zachowku jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy, otrzyma 2/3 udziału. W pozostałych przypadkach – ½.

Pan Antoni miał żonę i dwoje dzieci (pełnoletnie, zdolne do pracy). Cały majątek, w testamencie, pozostawił swojemu bratu. Gdyby doszło do dziedziczenia ustawowego, żona i dwoje dzieci pana Antoniego, dziedziczyłyby w częściach równych – po 1/3 spadku. W tym przypadku, wielkość zachowku wyniosłaby (dla każdego z nich) 1/6 udziału.

Zobacz również: U notariusza

Prawo
Niedziela handlowa - Polacy podzieleni ws. handlu w niedzielę. Jest projekt ustawy łagodzącej ograniczenie
28 kwi 2024

Dzisiaj, 28 kwietnia jest niedziela handlowa. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polacy są mocno podzieleni w sprawie handlu w każdą niedzielę. Jest też projekt ustawy łagodzącej ograniczenie i dopuszczającej dwie niedziele handlowe w miesiącu.

Służby mundurowe: Rząd nie przywrócił emerytur. Ale ustanowił pełnomocnika do Spraw Postępowań Administracyjnych
28 kwi 2024

Politycy, zwycięskiej w dniu 15 października 2023 r. koalicji, obiecali: „Przywrócimy emerytom mundurowym prawa nabyte – uprawnienia emerytalne odebrane im z naruszeniem powszechnych norm prawa.“ (konkret 77 w programie wyborczym KO). Obietnica ta na pewno nie zostanie zrealizowana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Co potem?

Papież Franciszek: nie zostawiajcie seniorów samych, nie wystarczą programy pomocy
27 kwi 2024

Papież Franciszek zaapelował, by nie pozostawiać osób starszych samych. Nie wystarcza opracowanie „programów pomocy” - mówił w sobotę podczas spotkania z 6 tysiącami seniorów i wnuków w Watykanie. Opowiadał o swoim dzieciństwie w Argentynie, spędzonym z dziadkami - włoskimi imigrantami.

Ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnych bez rejestracji w PUP? Państwo woli przepłacać
28 kwi 2024

Od kilku lat jest zgłaszany postulat przyznania (na koszt państwa) ubezpieczenia zdrowotnego osobom bezrobotnym (na okres kilku miesięcy po jej utracie). Nie zostanie zrealizowany przez rząd w 2024 r. (i prawdopodobnie do końca bieżącej kadencji Sejmu).

Zaskoczenie przed majówką. Lepiej nie wchodzić do lasów obok Trójmiasta - zalecenie pomorskiego lekarza weterynarii
26 kwi 2024

W dniu 26 kwietnia 2024 r. pomorski lekarz weterynarii zalecił, aby nie wchodzić do trójmiejskich lasów. Powodem jest wykrycie u martwych dzików wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF).

Google schowa nasz adres IP. Reklamodawcy nas nie znajdą? Privacy Sandbox zamiast cookies
26 kwi 2024

Realizowany przez Google projekt Privacy Sandbox, który domyślnie ma zastąpić pliki cookies, ma na celu ochronę prywatności użytkowników w sieci. Tym razem Google chce schować nasz adres IP, przez co reklamodawcy nie namierzą naszej lokalizacji. Czy będzie lepiej? Według niektórych regulatorów niekoniecznie, bo rozwiązanie proponowane przez Google będzie „preferowało rozwiązania reklamowe technologicznego giganta”. 

3 milionom Polaków grozi grzywna 5000 zł. Sprawdź, co zrobić, aby uniknąć kary
26 kwi 2024

W bieżącym roku ponad trzy miliony Polaków staną przed koniecznością uzyskania nowego dowodu osobistego. Liczba dokumentów, które utracą ważność, przekracza dwa miliony. Pozostałe przypadki to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument. Czy Twój dowód jest wciąż ważny? Sprawdź to już teraz!

Kiedy można stracić prawo do zasiłku chorobowego?
26 kwi 2024

Na wstępie odróżnić trzeba brak prawa do zasiłku chorobowego od jego utraty. W drugim wypadku prawo takie początkowo przysługuje, ale na skutek zachowań ubezpieczonego zdefiniowanych w art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dochodzi do jego utraty.

Bon senioralny - dla kogo 2150,00 zł miesięcznie? Na jakie usługi dla seniora?
27 kwi 2024

Wartość bonu senioralnego wyniesie maksymalnie 2150,00 zł, co odpowiada połowie minimalnego wynagrodzenia w drugiej połowie 2024 roku. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia w przypadku, której jest możliwe zidentyfikowanie określonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego.

Tymczasowe aresztowanie. Czy na pewno tymczasowe?
26 kwi 2024

Pozbawienie wolności, umieszczenie kogoś w więzieniu jest naturalną karą za popełnienie ciężkiego przestępstwa. Realizuje ono wiele funkcji, między innymi daje poczucie sprawiedliwości. Jest to jednak czynione po przeprowadzeniu stosownego postępowania oraz skazaniu. Tymczasem  funkcjonuje też środek zapobiegawczy, który może odizolować od świata oskarżonego, podejrzanego, czyli osobę, co do której dopiero toczy się postępowanie karne i nie wiadomo jeszcze czy zasługuje ona na jakąkolwiek karę. 

pokaż więcej
Proszę czekać...