- Pokojowa Nagroda Nobla 2022. Aleś Bialacki - więzień polityczny, ikona obrony praw człowieka
- Announcement of the 2022 Nobel Peace Prize
- Nobel Peace Prize 2022
- Organizacja Memoriał: Nobel to wyróżnienie także dla kolegów cierpiących niewyobrażalne represje w Rosji
- Centrum Wolności Obywatelskich: Nobel dla organizacji to powód do dumy
Pokojowa Nagroda Nobla 2022. Aleś Bialacki - więzień polityczny, ikona obrony praw człowieka
Aleś Bialacki został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla, założyciel i przewodniczący najważniejszej białoruskiej organizacji praw człowieka Wiasna.
Wiasna została zdelegalizowana przez władze w 2003 r., ale nigdy nie przerwała działalności. 60-letni Bialacki znowu jest więźniem politycznym - od lipca 2021 r. przebywa w areszcie pod sfingowanymi zarzutami.
"Aleś Bialacki to jeden z najbardziej znanych i cieszących się autorytetem obrońców praw człowieka na świecie. Już po raz drugi przebywa w łukaszenkowskim więzieniu na podstawie sfingowanych oskarżeń" – powiedział PAP Waler Kalinouski, przebywający poza Białorusią dziennikarz białoruskiej redakcji Radia Swaboda.
Według Kalinouskiego międzynarodowa presja powinna doprowadzić do uwolnienia Bialackiego i innych więźniów politycznych.
25 września Aleś Bialacki obchodził swoje 60. urodziny. Podobnie jak inni więźniowie, nie miał w tym dniu możliwości żadnego kontaktu z bliskimi. Jego jubileusz symbolicznie uhonorowało zlikwidowane przez władze centrum Wiasna, które kontynuuje działalność pomimo represji władz, które przybrały bezprecedensowe rozmiary po masowych protestach przeciwko sfałszowaniu wyborów prezydenckich w 2020 r.
Oprócz Bialackiego w więzieniach i aresztach przebywają inni czołowi aktywiści Wiasny, m.in. Walancin Stefanowicz, Uładzimir Łabkowicz, Leanid Sudalenka i inni.
Bialacki od lat 80. ubiegłego wieku był zaangażowany w działalność prodemokratyczną i tworzył na Białorusi podwaliny ruchu praw człowieka. W 1996 r. założył Centrum Praw Człowieka Wiasna, organizację, która od tamtej pory nieprzerwanie zajmuje się monitorowaniem praw człowieka w Białorusi i informowaniem społeczeństwa o ich naruszaniu.
W 2003 r. władze zdelegalizowały Wiasnę, jednak nigdy nie przerwała ona swojej działalności. Większość informacji ze szczelnie zamkniętych białoruskich więzień i z utajnionych procesów sądowych dociera do opinii publicznej na Białorusi i poza nią właśnie dzięki działalności Wiasny. Organizacja pomaga więźniom politycznym i dokumentuje łamanie praw człowieka na Białorusi.
Na fali represji po protestach wyborczych w 2010 r., Bialacki został skazany na 4,5 roku więzienia za rzekome niepłacenie podatków. Został wówczas uznany za więźnia politycznego. W 2014 r. wyszedł na wolność w ramach amnestii.
W lipcu 2021 r., gdy władze Białorusi po raz kolejny, lecz tym razem na niespotykaną dotąd skalę, uderzyły w organizacje społeczeństwa obywatelskiego, Wiasna znowu stała się obiektem prześladowań. W mieszkaniach pracowników przeprowadzono rewizje, doszło do zatrzymań.
Aleś Bialacki (a wraz z nim jego współpracownicy) znowu usłyszał zarzuty, które obrońcy praw człowieka na Białorusi oraz społeczność międzynarodowa jednoznacznie uznały za motywowane polityczne. Początkowo władze oskarżały go o "niepłacenie podatków". Potem zarzuty zmieniono na "kontrabandę" i "finansowanie protestów".
"Bialacki jest czwartym człowiekiem w historii, który otrzymał pokojową nagrodę Nobla, będąc za kratami" – powiadomiła w piątek Wiasna.
Bialacki był wielokrotnie nagradzany za swoją działalność na rzecz obrony praw człowieka. Uwolnienia aktywisty domagają się organizacje praw człowieka na świecie i społeczność międzynarodowa.
Oprócz Bialackiego laureatami tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla została w tym roku rosyjska organizacja badająca zbrodnie stalinowskie Memoriał i ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich.
Według białoruskich obrońców praw człowieka w kraju jest obecnie co najmniej 1348 więźniów politycznych.
Announcement of the 2022 Nobel Peace Prize
Nobel Peace Prize 2022
The Norwegian Nobel Committee has decided to award the 2022 Nobel Peace Prize to human rights advocate Ales Bialiatski from Belarus, the Russian human rights organisation Memorial and the Ukrainian human rights organisation Center for Civil Liberties.
Organizacja Memoriał: Nobel to wyróżnienie także dla kolegów cierpiących niewyobrażalne represje w Rosji
Pokojowa Nagroda Nobla dla Memoriału to uznanie dla naszej pracy na rzecz praw człowieka, jak i pracy kolegów, którzy dalej cierpią niewyobrażalne represje i ataki w Rosji - stwierdzono w oświadczeniu rosyjskiej organizacji, która zajmuje się również badaniem zbrodni stalinowskich.
"(Nagroda) zachęca nas do determinacji we wspieraniu naszych rosyjskich kolegów w ich dalszej pracy w nowej lokalizacji, pomimo przymusowego rozwiązania Memorial International w Moskwie" - przekazała agencji Reutera członkini zarządu Memoriału Anke Giesen.
Memoriał otrzymał tegoroczną Pokojową Nagrodę Nobla wraz z białoruskim opozycjonistą Alesiem Bialackim oraz ukraińskim Centrum Wolności Obywatelskich za dokumentowanie zbrodni, przypadków łamania praw człowieka i nadużyć władzy i obronę fundamentalnych praw obywatelskich.
Stowarzyszenie Memoriał zostało oficjalnie zamknięte i zlikwidowane decyzją Sądu Najwyższego Rosji 5 kwietnia 2022 roku. 17 czerwca jego byli członkowie oraz zwolennicy podjęli decyzję o utworzeniu organizacji społecznej Centrum Obrony Praw Człowieka "Memoriał", jednak bez nadawania jej osobowości prawnej. Jej zadaniem jest dokumentacja i rozpowszechnianie informacji o istotnych naruszeniach praw człowieka, jak i wspieranie obrony praw ofiar, w tym więźniów politycznych.
Centrum Wolności Obywatelskich: Nobel dla organizacji to powód do dumy
"Dobre poranne wieści. Jesteśmy dumni z przyznania nam Pokojowej Nagrody Nobla. To dowód uznania dla pracy wielu obrońców praw człowieka na Ukrainie i nie tylko" - napisało na Twitterze ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich na wieść o honorowaniu tej organizacji Nagrodą Nobla.
Oprócz Centrum Wolności Obywatelskich laureatami tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla zostali szef białoruskiego Centrum praw człowieka Wiasna Aleś Bialacki oraz rosyjska organizacja badająca zbrodnie stalinowskie Memoriał.
W uzasadnieniu Norweski Komitet Noblowski poinformował, że laureaci "są przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego w swoich ojczyznach. Przez wiele lat wspierali prawo do krytyki władzy i ochronę fundamentalnych praw obywateli".