Na problem uciążliwości głośnych imprez masowych zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zadeklarowało gotowość współpracy z MSWiA, w zakresie prac nad nowelizacją ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych.
Skargi na hałas
Wraz z nadejściem sezonu imprez masowych na świeżym powietrzu do Biura RPO ponownie zaczynają napływać skargi osób narażonych na wynikający z tego hałas. Problem ten - w kontekście braku skutecznych regulacji prawnych ograniczających nadmierny hałas - poruszany jest przez RPO już od lat.
Blisko pięcioletnia - prowadzona przez Rzecznika od czerwca 2015 r. do lutego 2020 r. - korespondencja w tej sprawie z resortami środowiska oraz spraw wewnętrznych i administracji nie doprowadziła do opracowania projektu noweli ustawy z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Chodziłoby o uwzględnianie kwestii nadmiernego hałasu na etapie wydawania zezwolenia na organizację imprezy masowej.
Nie stało się tak, mimo że resort środowiska zgodził się z potrzebą dokonania zmian prawnych. Powodem było negatywne stanowisko MSWiA, w którego gestii pozostaje ta ustawa.
Ten rozdźwięk pomiędzy zaangażowanymi w sprawę ministrami przedstawiono premierowi w piśmie RPO z 2 marca 2020 r. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów przekazała je ówczesnym ministrom Klimatu oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji, z prośbą o (cyt.) „analizę sprawy” i „udzielenie uzgodnionej odpowiedzi”.
W tym kontekście RPO Marcin Wiącek jest zmuszony poinformować premiera Mateusza Morawieckiego, że - mimo upływu dwóch lat - oczekiwana „uzgodniona odpowiedź” nigdy do Rzecznika nie wpłynęła. Z wiedzy RPO nie wynika również, aby podjęto postulowane przez niego prace legislacyjne.
Dlatego Rzecznik ponownie zwraca się do premiera o zapewnienie koordynacji działań właściwych w sprawie członków Rady Ministrów.
Odpowiedź Jacka Ozdoby, sekretarza stanu w MKiŚ dla MSWiA
W odpowiedzi na pismo znak: DPP-PP-0790-2/2022, w sprawie postulowanego przez Rzecznika Praw Obywatelskich podjęcia wspólnych prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1466, z późn. zm), w zakresie ograniczenia hałasu związanego z imprezami masowymi, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Klimatu i środowiska podziela stanowisko RPO w zakresie zasadności zamieszczenia przedmiotowych regulacji w ww. ustawie.
W ocenie MKiŚ problem negatywnego akustycznego oddziaływania imprez masowych w pełni wpisuje się zakres przedmiotowy ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Bezpieczeństwo imprez masowych powinno obejmować również zagwarantowanie odpowiednich, nieszkodliwych dla zdrowia warunków akustycznych, co w istocie stanowi bezpieczeństwo zdrowia i życia ludzi.
Jednocześnie, w ocenie MKiŚ, w przedmiotowej sprawie, należy mieć na uwadze następujące kwestie:
• zamieszczenie w jednym akcie przepisów odnoszących się do bezpieczeństwa imprez masowych zapewni jednolitość i przejrzystość systemu prawnego,
• procedura wydawania zezwolenia na organizację imprez masowych w aktualnym kształcie nie daje gwarancji bezpieczeństwa. W obecnym stanie prawnym organy samorządowe nie dysponują instrumentami służącymi egzekwowaniu zapewnienia bezpiecznych dla zdrowia warunków akustycznych, a dodatkowo art. 29 ust. 4 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych wklucza możliwość odmowy udzielenia zgody na realizację takiej imprezy ze względu na nadmierną emisję hałasu, co pozostaje w sprzeczności z zasadniczym celem tej ustawy, tj. zapewnieniem bezpieczeństwa w trakcie realizacji imprez tego rodzaju,
• informacja o działaniach mitygujących uciążliwość akustyczną danej imprezy masowej powinna być zamieszczona we wniosku organizatora o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej,
• decyzja samorządu terytorialnego dopuszczająca realizację tego typu imprezy, wydawana na podstawie art. 24 ww. ustawy, powinna uwzględniać jej skutki oraz określać warunki minimalizujące uciążliwości z nią związane (tj. miejsce i częstotliwość organizowania imprez, czas trwania, głośność oraz zakres negatywnego oddziaływania),
• nie jest możliwe określenie jednolitego wskaźnika (zaproponowanego przez MSWiA), który można zastosować do ustalenia poziomu hałasu i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do imprez masowych. Ponadto, nie jest możliwe ustalenie jednego uniwersalnego i wystarczająco elastycznego wskaźnika, który swoim zakresem obrazowałby każdy rodzaj oddziaływania akustycznego różnorodnych imprez masowych,
• okazjonalny, jak również często wyłącznie jednorazowy charakter imprez masowych, uniemożliwiałby egzekwowanie zakazu użytkowania urządzeń nagłaśniających w sposób przekraczający dopuszczalne poziomy hałasu. Ponadto, imprezy te są ze swej istoty bardzo głośne i generalnie w znaczący sposób przekraczają obowiązujące akustyczne standardy jakości środowiska określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2014 poz. 112).
Wprowadzenie dodatkowego wskaźnika odnoszącego się do imprez masowych byłoby równoznaczne uznaniu, że hałas powyżej obowiązujących poziomów określonych w ww. rozporządzeniu (w porozumieniu z MZ) nie wywołuje negatywnych skutków zdrowotnych. W celu pogodzenia rozbieżnych interesów pomiędzy zapotrzebowaniem społecznym na realizację imprez masowych, a koniecznością zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych w środowisku, stosuje się art. 156 Poś, który dopuszcza odstępstwo od generalnego zakazu użytkowania instalacji lub urządzeń nagłaśniających w trakcie okazjonalnych uroczystości oraz uroczystości i imprez związanych z kultem religijnym, imprez sportowych, handlowych, rozrywkowych i innych legalnych zgromadzeń, a także podawania do publicznej wiadomości informacji i komunikatów służących bezpieczeństwu publicznemu.
Z uwagi na powyższe, organy samorządu terytorialnego biorąc pod uwagę m.in. sposób oddziaływania imprez masowych na środowisko, a w szczególności na zdrowie ludzi, powinny decydować o czasie ich trwania i częstotliwości realizacji w konkretnej przestrzeni publicznej, przy uwzględnieniu potrzeb miejscowej ludności oraz sposobu zagospodarowania terenów,
• brak jest możliwości określenia rozwiązań pozwalających na minimalizację uciążliwości akustycznej imprez masowych z uwagi na ich zróżnicowanie oraz odmienne uwarunkowania terenów, na których są organizowane, sposób ich zagospodarowania, rozmieszczenie populacji w budynkach oraz jej wrażliwość,
• analiza przepisów dotyczących ograniczenia negatywnego, akustycznego oddziaływania imprez masowych obowiązujących w wybranych krajach Europy, przeprowadzona przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska wykazała, że działania oraz szczegółowe regulacje obowiązujące w innych krajach Europy, ukierunkowane na zarządzanie poziomem hałasu związanym z organizacją imprez masowych, są realizowane głównie na szczeblu lokalnym.
Z uwagi na powyższe, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, deklaruje gotowość współpracy z MSWiA, w zakresie prac nad nowelizacją ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Jednocześnie mając na uwadze, że zasadniczym celem zmiany obowiązujących przepisów byłaby ochrona zdrowia ludności przed ponadnormatywnym akustycznym oddziaływaniem imprez masowych, zasadnym wydaje się być zaangażowanie resortu zdrowia w ten proces.