REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w kodeksie wyborczym mogą naruszać prawa obywateli - opinia RPO

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Oprac. Paulina Karpińska
Zmiany w kodeksie wyborczym mogą naruszać prawa obywateli - opinia RPO
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

“Choć intencja zwiększenia frekwencji wyborczej oraz transparentności procesu wyborczego zasługuje na aprobatę, to nie wszystkie z zaproponowanych rozwiązań są w pełni adekwatne do osiągnięcia tego celu lub są sformułowane w sposób, który może prowadzić do naruszenia konstytucyjnych praw i wolności obywateli.” - czytamy w opinii Rzecznika Praw Obywatelskich skierowanej do Marszałka Senatu. Co do jakich zmian RPO ma wątpliwości?

rozwiń >

Zmiany w kodeksie wyborczym mogą naruszać prawa obywateli 

REKLAMA

26 stycznia 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie Kodeksu wyborczego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2897). Rozwiązania mają na celu zwiększenie frekwencji w wyborach oraz  transparentności i przejrzystości procesu wyborczego. Ponadto wprowadzają Centralny Rejestr Wyborców.

REKLAMA

Mając na względzie wątpliwości dotyczące niektórych proponowanych rozwiązań, RPO Marcin Wiącek przekazuje swą opinię o ustawie marszałkowi Senatu Tomaszowi Grodzkiemu. Wyraża nadzieję, że zostanie ona wzięta pod uwagę w trakcie prac nad ustawą.

 

Wątpliwości rzecznika w kwestii zmian w Kodeksie wyborczym:

  • Sam pomysł dowożenia na wybory obywateli dotkniętych wykluczeniem transportowym jest słuszny, ale wątpliwości budzi ograniczenie tego tylko do obszarów wiejskich,
  • Lokale wyborcze powinny być zaś w większym stopniu dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami,
  • Należałoby też powrócić do szerszej możliwości głosowania korespondencyjnego,
  • Zastrzeżenia rodzi dopuszczalność filmowania przez mężów zaufania np. wyborców podczas głosowania, bo narusza to zasadę tajności wyborów,
  • RPO ma także wątpliwości co do Centralnego Rejestru Wyborców.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ograniczenie obowiązku organizacji bezpłatnego gminnego przewozu wyborców do gmin wiejskich i wiejsko-miejskich

Na wójcie gminy wiejskiej oraz gminy wiejsko-miejskiej ma spoczywać zadanie organizacji bezpłatnego gminnego przewozu dla wyborców w stałym obwodzie głosowania obszarze danej gminy, jeżeli w niej: 

REKLAMA

1)    nie funkcjonuje w dniu wyborów publiczny transport zbiorowy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,
2)    jeżeli najbliższy przystanek komunikacyjny, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, oddalony jest o ponad 1,5 km od lokalu wyborczego.

Propozycja ta ma na celu ułatwienie korzystania z praw wyborczych osobom dotkniętych tzw. wykluczeniem transportowym. Ogólny kierunek propozycji należy uznać za słuszny, jako wpływający na lepszą realizację zasady równości wyborów oraz demokracji jako takiej, poprzez zwiększenie frekwencji wyborczej i włączenia większej liczby obywateli w proces wyborczy.

Może to jednak budzić wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości wyborów - z uwagi na objęcie nim jedynie gmin wiejskich oraz miejsko-wiejskich. Ograniczenie to opiera się na mylnym założeniu, że wykluczenie transportowe nie istnieje na terenach miejskich - tym bardziej przy kryterium 1,5 km odległości od lokalu wyborczego. Przyjęcie  tego ograniczenia może prowadzić do nierównego traktowania obywateli znajdujących się w podobnej sytuacji, co może naruszać zasadę równości  (art. 32 Konstytucji ). 

Wprowadzenie transportu do lokalu wyborczego dla wyborców z niepełnosprawnościami oraz osób starszych należy ocenić pozytywnie. RPO od wielu lat działa na rzecz zwiększenia dostępności lokali wyborczych dla osób z niepełnosprawnościami. Wg PKW w wyborach prezydenckich 2020 r. do potrzeb tych osób nie było dostosowanych aż 43% stałych obwodów głosowania. Problem ma zatem charakter powszechny, a nie został uwzględniony w ustawie. 

Dlatego RPO ponownie rekomenduje zmianę przepisów dla zapewnienia wyborcom z niepełnosprawnościami szerszej ochrony ich praw poprzez poszerzenie regulacji co do dostępności lokali wyborczych.

Ponadto RPO wraca do sugerowanego przez niego od lat przywrócenia szerszej możliwości głosowania korespondencyjnego. Zostało to  wprowadzone w 2011 r., m.in. z myślą o osobach z niepełnosprawnościami oraz wyborców z zagranicy. Przy okazji prac nad ustawą, której celem ma być zwiększenie gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady powszechności wyborów, rekomendacje rozszerzenia instytucji głosowania korespondencyjnego należy ponowić.

Rejestracja głosowania w lokalu wyborczym przez mężów zaufania

Istotne zastrzeżenia z punktu widzenia zasad wyborczych oraz konstytucyjnych praw i wolności obywateli budzi propozycja dopuszczalności rejestrowania z wykorzystaniem własnych urządzeń czynności obwodowych komisji wyborczych przez mężów zaufania przez cały czas głosowania w lokalu. Dotychczas przepis dopuszczał rejestrowanie czynności komisji do momentu otwarcia lokalu oraz po jego zamknięciu (a więc w trakcie liczenia głosów). 

Proponowane rozwiązanie jest wątpliwe z punktu widzenia poszanowania praw wyborczych. Może ono nie tylko zniechęcać niektórych obywateli do udziału w głosowaniu, ale także prowadzić do naruszenia zasady tajności głosowania. Nie odnosi się ona wyłącznie do aspektu tajności głosu, ale wymaga również zapewnienia wyborcy możliwości głosowania w warunkach wyłączających jawność. W kodeksie dobrych praktyk Komisji Weneckiej podniesiono, że nawet sam fakt udziału w wyborach przez danego wyborcę może być odbierany jako działania polityczne, dlatego m. in. spisy wyborców ze wskazaniem, czy dany wyborca brał udział w głosowaniu, czy nie, nie powinny być upubliczniane. 

Tymczasem powstaje obawa, czy nowe regulacje nie umożliwią uzyskania w sposób nieuzasadniony wiedzy o tym, który z wyborców wziął udział w głosowaniu w związku z tym, że nie wskazują precyzyjnych warunków, w tym przede wszystkim ściśle określonych ograniczeń przetwarzania oraz udostępniania (i ewentualnego upubliczniania) tak powstałych materiałów. Stwarza to obawę co do zapewnienia jednej z podstawowych zasad wyborów, jaką jest zasada tajności

Obecne brzmienie przepisów nie przewiduje też gwarancji wykluczających naruszenie także prawa do ochrony własnego wizerunku oraz prawa do prywatności (art. 47 Konstytucji).

Regulacja ta budzi ponadto istotne wątpliwości z punktu widzenia poszanowania przepisów o ochronie danych osobowych. Wątpliwości budzić może także możliwość przekazywania zarejestrowanych materiałów do ministra właściwego ds. informatyzacji. Problematyczne jest zwłaszcza przepis, że jedynym podmiotem uprawnionym do przechowywania zarejestrowanych materiałów będzie organ władzy wykonawczej - a nie PKW, która odpowiada za wybory. 

Wybory dla osób z niepełnosprawnościami 

Ułatwienia oraz formy komunikacji urzędowej przewidziane z myślą o wyborcach z niepełnosprawnościami powinny być dostępne niezależnie od faktu posiadania orzeczenia o niepełnosprawności. Wiele osób go zaś nie ma - posiadanie go jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem. 

RPO wskazuje też na kwestię zgłoszenia zamiaru głosowania korespondencyjnego. Zmiany usuwają możliwość zgłoszenia go za pomocą telefaksu, bo forma ta przestała funkcjonować. Ponadto umożliwiają one zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego osobie niepełnosprawnej lub podlegającej obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych również telefonicznie. Warto wskazać na szczególne potrzeby niektórych osób z niepełnosprawnościami, w tym m. in. osób głuchych. Wysłanie zgłoszenia może bowiem w przypadku niektórych z nich wymagać pomocy osoby trzeciej. Należy zatem rozważyć doprecyzowanie przepisów.

Według RPO należy rozważyć doprecyzowanie uchwalonych przepisów przez wskazanie, że dopuszczalne jest zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego oraz zgłoszenia potrzeby skorzystania z transportu do lokalu wyborczego w formie nagrania w polskim języku migowym, wiadomości mailowej, czy innej dogodnej formie. Chodzi o to, aby każda zainteresowana osoba mogła złożyć wniosek w dogodnej formie i języku. 

Centralny Rejestr Wyborców a zasada jawności  

Rejestry wyborców prowadzone przez gminy mogą być szeroko udostępniane i każdy ma prawo do domagania się usunięcia nieprawidłowości w nich. Uchwalona zmiana pomija zasadę jawności rejestru i przewiduje, że dostęp do danych w Centralnym Rejestrze Wyborców będzie ograniczony tylko do danych własnych obywatela. 

Stanowi to odejście od podstawowych zasad prowadzenia ewidencji osób posiadających prawa wyborcze, które mają na celu zapewnienie transparentności i rzetelności procesów wyborczych w ramach społecznej kontroli działań organów władzy. Obecnie zasada jawności rejestru wyborców stanowi o udostępnianiu rejestru, a nie  poszczególnych jego wpisów. Proponowana zmiana rezygnuje z jawności rejestru, co uniemożliwia obywatelom kwestionowanie prawidłowości jego danych.

Jawność rejestru ma zaś istotne znaczenie jako gwarancja prawidłowości realizacji praw wyborczych obywateli, zapewnienia równości praw wyborczych oraz kontroli przebiegu procedur wyborczych pod względem ewentualnych nadużyć. 

Zawężenie podstaw reklamacji na nieprawidłowości w Centralnym Rejestrze Wyborców

Nowe przepisy ograniczają możliwość reklamacji jedynie do przypadków związanych „z nieprawidłowym ujęciem wyborcy w obwodzie głosowania”. Podstawą reklamacji nie będą mogły być inne nieprawidłowości, np. pominięcie wyborcy w rejestrze. W związku z ograniczeniem dostępu do rejestru jedynie do danych własnych, podstaw nie będą mogły stanowić także zarzuty nieprawidłowości odnoszących się do danych innych obywateli ujętych w rejestrze, co – nawet przy wskazanym braku dostępu do zawartych tam cudzych danych osobowych – nie znajduje uzasadnienia. Stanowi to nieuzasadnione ograniczenie prawa do sądu w kontekście skutecznej ochrony równości praw wyborczych oraz rzetelności procesu wyborczego.

W  przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w danych osobowych nie będzie miał już zastosowania tryb reklamacyjny. W tym zakresie bowiem CRW będzie zasilany danymi z rejestru PESEL i w przypadku niezgodności dane będą musiały wpierw być poprawione w tamtym rejestrze. 

Zmiany w Kodeksie wyborczym a ochrona danych osobowych

Niektóre przepisy co do rejestru budzą wątpliwości również z punktu widzenia prawa do ochrony danych osobowych, a także prawa do prywatności – gwarantowanych w art. 51 i 47 Konstytucji oraz rozporządzenia RODO. 

Centralny rejestr, który ma zastąpić dotychczasowe rejestry wyborców prowadzonych przez gminy, należy bowiem postrzegać przede wszystkich z perspektywy zapewnienia gwarancji bezpieczeństwa danych osobowych przetwarzanych w tym systemie. 

Zmiany w Kodeksie wyborczym dla obcokrajowców 

Wątpliwości RPO budzi też konieczność posiadania nr PESEL dla obywateli UE korzystających z praw wyborczych w Polsce. Może to utrudnić korzystanie z ich praw wyborczych. 

Obywatele UE są w tym przypadku zobowiązani do podania bardziej szczegółowych danych osobowych, niż wymagane przez Kodeks wyborczy i bez możliwości usunięcia danych z rejestru PESEL. Budzi to dodatkowo wątpliwości z punktu widzenia zasady minimalizacji danych wynikającej z art. 5 ust. 1 lit. c RODO

Zmiana przesłanek czynnego prawa wyborczego w wyborach rady gminy oraz wójta gminy

Czynne prawo wyborcze w wyborach rady gminy ma przysługiwać obywatelom polskim, obywatelom UE niebędącym obywatelami polskim oraz obywatelom Wlk. Brytanii,  którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 18 lat, oraz stale mieszkają w danej gminie. Intencją było dostosowanie regulacji kodeksowej do sytuacji po brexicie.

Definicją stałego zamieszkania jest „zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu”. Przesłanka stałego zamieszkania odnosi się zatem do okoliczności czysto faktycznych i nie jest  tożsama z zameldowaniem. Podobnie przesłanka stałego zamieszkiwania nie może odnosić się do kwestii legalności pobytu. 

W tym zakresie proponowane uaktualnienie Kodeksu nie odpowiada w pełni treści „pobrexitowej”  umowy między RP i Wlk. Brytanią. 

Zmiany Kodeksu wyborczego dla osób z niepełnosprawnościami 

Taki wyborca ma być ujmowany w spisie wyborców w wybranym przez niego stałym obwodzie głosowania gminy właściwej dla adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu stałego zamieszkania, w którym lokal obwodowej komisji jest dostosowany  do potrzeb wyborców niepełnosprawnych - jeżeli lokal obwodowej komisji właściwej dla wyborcy nie spełnia tych warunków po złożeniu wniosku o jednorazową zmianę miejsca głosowania.

Wydaje się, że uwzględniając możliwości systemów informatycznych byłoby możliwe uwzględnienie potrzeb zgłaszanych przez takich wyborców również na przyszłość, co mogłoby ułatwić korzystanie z praw wyborczych w przypadku osób, których stan zdrowia znacząco utrudnia dokonywanie czynności urzędowych, w tym z użyciem sprzętu teleinformatycznego. Zasadne byłoby prowadzenie w ramach rejestru publicznie dostępnej listy lub mapy dostosowanych lokali wyborczych.

Kompetencja do stworzenia i prowadzenia systemu teleinformatycznego obsługującego Centralnych Rejestr Wyborczy

Funkcjonowanie infrastruktury pozwalającej na działanie rejestru ma należeć do zadań ministra spraw wewnętrznych. System teleinformatyczny służący elektronicznej obsłudze czynności ma być stworzony zgodnie z wymaganiami ustalonymi przez PKW i pod jej nadzorem. Inaczej ma być w przypadku systemów i urządzeń obsługujących czynności  związane z organizacją głosowania. Do ich obsługi będzie można stosować jedynie system teleinformatyczny, do którego prawa majątkowe przysługują wyłącznie Skarbowi Państwa, oraz urządzenia techniczne, do których prawa majątkowe przysługują wyłącznie Skarbowi Państwa, jednostkom samorządu terytorialnego lub podmiotom im podległym. Urządzenia te będą musiały być usytuowane na terytorium RP i być w wyłącznej dyspozycji PKW i Krajowego Biura Wyborczego. Utrzymanie i rozwój systemu nie mogą być powierzane podmiotom zewnętrznym w stosunku do KBW.

Wydaje się, że organizacja głosowania oraz prowadzenie rejestru wyborczego mogą w równym stopniu wpływać na prawidłowość i rzetelność wyborów i referendów. Różnicowanie regulacji dotyczących prowadzenia systemów teleinformatycznych do obsługi tych dwóch zadań  nie wydaje się zatem uzasadnione i powinno pozostawać w gestii  PKW.

Vacatio legis nowelizacji Kodeksu wyborczego

W odniesieniu do vacatio legis wynoszącej 14 dni RPO przypomina, że co do zasady wprowadzane w prawie wyborczym zmiany nie powinny mieć miejsca w okresie krótszym niż 6 miesięcy przed kolejnymi wyborami  W związku ze zbliżającymi się terminami zarządzenia wyborów parlamentarnych wydaje się, że treść przepisów końcowych powinna zostać przeredagowana na wypadek bliskości lub zbiegu tych terminów z uchwaleniem projektowanej ustawy. 

Urzeczywistnienie zmian wynikających z utworzenia CRW i przystosowanie się organów do jego obsługi może stanowić pewne wyzwanie, dla którego proponowany termin vacatio legis może okazać się zbyt krótki. Może to negatywnie wpłynąć na uprawnienia obywateli. 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd odpowiada na wysokie ceny energii! Nie boi się weta prezydenta Nawrockiego

Rząd w najbliższy wtorek zajmie się ustawą, która ma zagwarantować utrzymanie cen energii na dotychczasowym poziomie – zapowiedział minister energii Miłosz Motyka. Dodał, że od stycznia 2026 r. możliwe będzie odejście od mrożenia cen energii.

Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, za jazdę po zatrzymaniu prawka – ponowny egzamin i obowiązkowe kaski dla rowerzystów i użytkowników hulajnóg elektrycznych. Rząd zmienia przepisy prawa o ruchu drogowym

Większa mobilność osób młodych, czyli prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami w przypadku prowadzenia samochodu po zatrzymaniu prawa jazdy oraz obowiązkowe kaski dla dzieci do 16 roku życia, poruszających się rowerem lub hulajnogą elektryczną. To najważniejsze założenia nowego projektu ustawy o zmianie prawa o ruchu drogowym autorstwa rządu.

Sąd w Warszawie pyta TSUE o WIBOR. Czy bank jasno informował konsumentów o ryzyku i zasadach ustalania zmiennego oprocentowania kredytu? Komentarz radcy prawnego

W dniu 30 czerwca 2025 roku, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie w sprawie II C 1440/24, w którym sformułował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące wskaźnika WIBOR. Uzasadnienie tego postanowienia komentuje dla infor.pl Beata Strzyżowska, radca prawny, której Kancelaria reprezentuje kredytobiorców w tej sprawie.

Młodsi i bardziej zadłużeni – multidłużnicy w Polsce

Profil polskiego multidłużnika wyraźnie się zmienia. Coraz większą część tej grupy stanowią młodsi konsumenci, a udział kobiet systematycznie maleje. W ciągu trzech lat udział osób w wieku 18–25 lat wzrósł sześciokrotnie, a w grupie 26–35 lat o ponad 7 pkt proc. Mężczyźni nie tylko stanowią większość, lecz także odpowiadają za coraz większą część zadłużenia. Szczegóły analizy poniżej.

REKLAMA

Przepada świadczenie wspierające. Umierają kolejne osoby niepełnosprawne. Co na to sądy?

Wszyscy wiemy, że przyznawanie świadczenie wspierającego obciąża przewlekłość. Okres oczekiwanie na przyznanie punktów w ramach poziomu potrzeby wsparcia wynosi w skrajnych przypadkach rok. Na punkty czekają osoby niepełnosprawne w tak poważnych stanach (i sędziwym wieku), że część z nich umiera. Ostrzegano przed takimi sytuacjami jeszcze przed wprowadzeniem świadczenia wspierającego. Niestety te obawy się spełniły. W efekcie rodziny osób zmarłych idą do sądu bo świadczenie wspierające ... przepada. Przykład takiej sytuacji poniżej.

Młodzi Polacy w trybie oszczędzania. Najczęściej od 20 do 60 proc. towarów kupują w promocjach [RAPORT]

Jak wynika z najnowszego raportu rynkowego, Polacy w wieku 18-25 lat najczęściej robią od 20% do 40% codziennych zakupów w promocjach – 32,5%. Głównie dotyczy to osób z dochodami w przedziale 3000-4999 zł, ze średnim wykształceniem i z mniejszych miejscowości. Z kolei 26,5% młodych konsumentów kupuje na co dzień od 40% do 60% podstawowych produktów w promocjach. Szczegóły poniżej wraz z omówieniem wyników raportu.

Zasiłek z MOPS? Tak, ale pamiętaj o wywiadzie środowiskowym

Osoby ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej często zapominają o ważnej roli, jaką odgrywa rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na ocenę sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kto i gdzie przeprowadza taki wywiad? Czy jest on obowiązkowy?

MOPS od 10 lat naruszają prawo wbrew TK. Nie ma limitu 18 lat przy świadczeniu pielęgnacyjnym (starym) [osoba niepełnosprawna, stopień znaczny)

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny. To ciekawostka z omówionego w artykule wyroku sądu. Wyrok ten pokazuje jednak stały problem z MOPS - urzędnicy wiedzą o tym, że nie ma limitu wieku (18 lat dla osoby nieuczącej się) przy świadczeniu pielęgnacyjnym (jako data powstania niepełnosprawności. Ale wciąż ten limit stosują. To karygodne. Bo wynika to w mojej ocenie z obawy, że wojewoda odbierze gminom pieniądze na świadczenie pielęgnacyjne albo RIO zarzucą gminie naruszenie zasad gospodarki środkami publicznymi - bo przepisy wciąż mówią o limicie 18 lat, a to że limit nie obowiązuje wynika z wyroku TK, którego Sejm nigdy nie przełożył na nowelizację przepisów

REKLAMA

Kłopoty ze skargą na MOPS za odebrany zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł. Tylko ePUAP albo papierowy dokument

W przepisach jest pułapka. Jeżeli spierasz się o zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) z MOPS to nie można obecnie wnosić elektronicznie pism do sądu z nowym systemem e-Doręczenia. Będzie to możliwe dopiero od 2029 r. (o czym informują przepisy przejściowe, które łatwo przegapić). Można skorzystać z ePUAP. I tak wniesioną skargę na decyzję MOPS sąd przyjmie. Przez e-Doręczenia to się nie uda. W artykule przykład utraconego w ten sposób zasiłku pielęgnacyjnego. Na dziś najbezpieczniejszym prawnie sposobem wniesienia skargi na MOPS (i SKO) w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego jest po prosty tradycyjna "papierowa" skarga.

1,1 mln osób dostanie czternastą emeryturę wcześniej. Ale nie każdy dostanie 1558,81 zł na rękę

Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje wypłatę czternastych emerytur. Jeszcze przed najbliższym weekendem (do piątku 5 września 2025 r.) przelew na konto i przekaz pocztowy otrzyma prawie 1 mln 136 tys. osób. To emeryci i renciści, którym ZUS ustalił termin płatności głównego świadczenia na 6 dzień miesiąca.

REKLAMA