Z wprowadzeniem nowych limitów płatności gotówką w obrocie gospodarczym i dla zwykłych konsumentów jest sporo zamieszania. Najpierw ustawa – Polski Ład przewidywała zaostrzenie limitów dla przedsiębiorców i wprowadzenie ich do obrotu detalicznego. Potem znowelizowano termin wejścia w życie, utrzymując nowe limity, by w końcu odwołać zaplanowane zmiany. Jak więc ostatecznie wejdziemy w 2024 r. z zakazami dotyczącymi płacenia gotówką?
- Limity gotówki 2024: jakie są ostatecznie
- Zakaz gotówki uchylony w czerwcu 2023
- Zakaz płacenia gotówką: zasady dla konsumentów i dla przedsiębiorców na 2024 rok
Limity gotówki 2024: jakie są ostatecznie
Jako konsumenci płatności bezgotówkowe polubiliśmy, bo to wygoda i bezpieczeństwo. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, firmy i instytucje też preferują przelewy, ze względu na wygodę. Wszyscy jednak jeśli nawet nie jesteśmy źle nastawieni do zakazów i nakazów, to jednak cenimy przede wszystkim elastyczność.
Dlatego zaostrzanie limitów w obrocie gospodarczym i objęcie nimi konsumentów zostało źle przyjęte praktycznie przez wszystkich poza Krajową Administracją Skarbową (KAS), która chciałaby mieć przedsiębiorców i obywateli – jako podatników – pod nieustanną kontrolą.
Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład) zaostrzała obrót gotówkowy w sposób następujący.
Po pierwsze stanowiła, iż konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.
Po drugie zarządzała, iż dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą w transakcjach z innymi przedsiębiorcami następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 8 000 zł lub równowartość tej kwoty.
Ekonomiści wskazali, że wprowadzenie takich ograniczeń może prowadzić do komplikacji niektórych rodzajów transakcji – szczególnie dokonywanych przez mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców, w tym rzemieślników oraz osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.
Wskazano, że w braku możliwości dokonania zapłaty gotówką strony muszą korzystać z innych form płatności, a oczekiwanie na przelew bankowy może w wielu wypadkach prowadzić do zaniechania transakcji. Może to prowadzić do utrudnień i ograniczać znacząco drobny handel.
Argumenty te w końcu trafiły do rządu, który zdecydował się ostatnie na zniesienie przewidzianych do wprowadzenia ograniczeń dotyczących płacenia gotówką.
Zakaz gotówki uchylony w czerwcu 2023
Ostatecznie Sejm uchwalił ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Uchyla ona art. 22 pkt 1 ustawy z dnia 29 października 2021 r. – Polski Ład. Oraz zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych i podatku o ryczałcie. Pozostawiając tym samym stan obecny – limit w obrocie gospodarczym wynoszący 15 tys. zł.
Ta sama ustawa z 2021 r. wprowadziła również analogicznie ograniczenia w obrocie gotówkowym względem konsumentów (art. 18), które również miały wejść z życie z dniem 1 stycznia 2024 r. Z uwagi na fakt, iż regulacje te wiązałyby się z wprowadzeniem dodatkowych obciążeń dla konsumentów, wymuszających zakładanie rachunków bankowych lub zawieranie umów o kartę płatniczą i generowały dodatkowe koszty transakcyjne, uchylono ww. art. 18.
Zakaz płacenia gotówką: zasady dla konsumentów i dla przedsiębiorców na 2024 rok
Podsumowując – w transakcjach między osobami prywatnymi ostatecznie nie będzie dalej żadnych limitów także od początku 2024 roku.
W 2024 r. przedsiębiorcy dalej mogą regulować swoje zobowiązania związane z wykonywaną działalnością gospodarczą (płacić i przyjmować płatności od innych przedsiębiorców) gotówką lub w formie bezgotówkowej, czyli za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.
Kiedy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, obowiązuje limit płatności gotówkowych. Firma nie może zapłacić gotówką, jeżeli jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. zł brutto. Gdy wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto, płatność musi być zrealizowana z wykorzystaniem rachunku płatniczego. Przedsiębiorca musi zapłacić przez swój rachunek płatniczy i przelać środki na konto firmy, od której kupuje towary lub usługi.