J. Stępień: cisza wyborcza to fikcja; trzeba z niej zrezygnować. PKW proponuje zmiany

J. Stępień: cisza wyborcza to fikcja; trzeba z niej zrezygnować. PKW proponuje zmiany / ShutterStock

Były prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień uważa, że przepisy o ciszy wyborczej przy dzisiejszym stanie mediów społecznościowych to "fikcja i relikt minionej epoki". Powinniśmy zrezygnować z ciszy wyborczej, bo Polak zawsze znajdzie jakiś sposób na obejście tych norm - powiedział 8 kwietnia 2024 r. w Studiu PAP.

Jerzy Stępień: powinniśmy zrezygnować z ciszy wyborczej; to fikcja i relikt minionej epoki

Stępień był pytany był m.in. o pojawiające się w dniu wyborów w internecie, głównie mediach społecznościowych tzw. "bazarki wyborcze" - będące przeciekami z sondaży exit poll. Zamiast komitetów, czy kandydatów prezentowane są nazwy kojarzących się z nimi produktów spożywczych wraz z ceną, która ma wskazywać na sondażowe poparcie.

"Moim zdaniem jest to wręcz łamanie prawa, bo w gruncie rzeczy rozstrzygające są tu intencje i wszyscy wiedzą, o co chodzi. Więc cel jest jasny, bardzo wyraźny: chodzi o to, by przez tę manipulację pokazać aktualny stan poparcia, czy nawet wyniki wyborów w danym momencie. To wyraźne łamanie, nie tylko obchodzenie prawa wyborczego" - ocenił Stępień.

Były prezes TK pytany był też o niedzielny wpis na platformie X, który zamieścił aktor Tomasz Dedek; we wpisie zaprezentował zdjęcie wypełnionej przez siebie karty wyborczej. Według byłego prezesa TK jest to wprost łamanie ciszy wyborczej. Podkreślił jednocześnie, że przepisy o ciszy wyborczej przy dzisiejszym stanie w szczególności mediów społecznościowych, "to jest jakaś fikcja i po prostu relikt poprzedniej epoki".

Polak potrafi 

"Myślę, że powinniśmy zrezygnować z ciszy wyborczej. Polak potrafi, zawsze znajdzie jakiś sposób na obejście obowiązujących norm. Nie twórzmy dodatkowych, że tak powiem, pokus dla łamania prawa. Można z tego zrezygnować, tym bardziej, że plakaty wiszą w czasie ciszy wyborczej, nikt ich nie zdejmuje" - zauważył Stępień.

PKW już w 2023 roku rekomendowała zmiany w przepisach dot. ciszy wyborczej

Państwowa Komisja Wyborcza w informacji o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego po wyborach parlamentarnych w 2023 r. zaproponowała zmiany w obowiązywaniu ciszy wyborczej. PKW uważa, że cisza wyborcza powinna obowiązywać "jedynie w dniu głosowania w lokalu wyborczym, tj. wyłącznie wewnątrz budynku, w którym znajduje się ten lokal oraz w odległości np. 100 metrów od tego budynku".

"Rozwój technologii powoduje, że nie zawsze organy ścigania są w stanie doprowadzić do postawienia zarzutów, aktu oskarżenia i żeby sprawa trafiła do sądu" - mówił kilka dni temu na konferencji powiedział szef PKW Sylwester Marciniak. Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak, również pytana o sens ciszy wyborczej, oceniła, że rozwój technologii wyprzedza przepisy prawa wyborczego.

Co to jest cisza wyborcza?

Cisza wyborcza rozpoczyna się na 24 godziny przed dniem głosowania i trwa do jego zakończenia. Narusza ją każdy element czynnej agitacji wyborczej, czyli publicznego nakłaniania lub zachęcania do głosowania w określony sposób. W czasie ciszy wyborczej nie wolno zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień, czy rozpowszechniać materiałów wyborczych. Plakaty rozwieszone przed rozpoczęciem ciszy wyborczej nie muszą być zrywane. Nie wolno jednak jeździć pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi, oklejony pojazd może natomiast stać. Agitować nie wolno także w internecie.

Zabroniona jest także agitacja w lokalu wyborczym polegająca m.in. na eksponowaniu symboli, znaków i napisów kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi. Za złamanie zakazu agitacji wyborczej grozi grzywna. Najwyższa grzywna: od 500 tys. zł do 1 mln zł grozi za publikację sondaży w czasie ciszy wyborczej. Chodzi zarówno o sondaże przedwyborcze dotyczące przewidywanych zachowań wyborców, wyników wyborów, jak i sondaże prowadzone w dniu głosowania.

Cała rozmowa z Jerzym Stępniem dostępna jest pod adresem: https://www.pap.pl/aktualnosci/gosc-studia-pap-jerzy-stepien-cisza-wyborcza-fikcja-i-relikt-poprzedniej-epoki (PAP)

Autor: Adrian Kowarzyk
amk/ sdd/ js/

 

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Prawo
Jawność płac - początek zmian 24 grudnia 2025 r. Co naprawdę się zmienia teraz, co za pół roku a co jeszcze później?
22 gru 2025

W Wigilię 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu pracy dotyczące przejrzystości wynagrodzeń w procesie rekrutacyjnym. Pracodawcy będą musieli przekazywać kandydatom informację o proponowanym wynagrodzeniu (kwocie lub przedziale) oraz stosować neutralny język w ofertach pracy. Kolejne rozwiązania wynikające z unijnej dyrektywy o równości wynagrodzeń mają zostać wdrożone w prawie krajowym do 7 czerwca 2026 r., przy czym część obowiązków (np. raportowanie) będzie uruchamiana etapami w kolejnych latach.

Nowa ulga dla posiadaczy studni, która wzbudza kontrowersje – „jak tylko ludzie dowiedzą się o tym, że procedujemy taką ustawę, to od jutra u nas będą kopali następne studnie”. Kto ostatecznie zostanie zwolniony z opłaty i będzie mógł uniknąć nawet 60 tys. zł kary?
22 gru 2025

W dniu 17 października 2025 r., do Sejmu został wniesiony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo wodne, który zakłada czasowe zwolnienie z opłaty legalizacyjnej za urządzenie wodne wykonane bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia wodnoprawnego oraz warunkowe zwolnienie z przewidzianych w ustawie kar pieniężnych. Oszacowano, że na rozwiązaniu przewidzianym w projekcie, może skorzystać nawet 40 tys. gospodarstw rolnych, jednak – nie tylko rolnicy będą mogli bezkosztowo zalegalizować swoje studnie. Ten aspekt wzbudził niemałe kontrowersje podczas posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Prezenty stanowią nawet do 40 proc. świątecznych wydatków większości Polaków [BADANIE]
22 gru 2025

Polacy wskazują, jaką część ich bożonarodzeniowego budżetu stanowią wydatki na prezenty. Spośród 10 wariantów odpowiedzi najczęściej wybierane są przedziały 20-30% oraz 30-40% – odpowiednio 18,5% i 18,2%. Na trzecim miejscu jest zakres 40-50%, podawany przez 12,9% rodaków. Na czwartej pozycji widać 10-20% – 11,3% wskazań. Z kolei 10,2% ankietowanych jest niezdecydowanych. 8,4% respondentów deklaruje 50-60%. Natomiast 6,6% badanych nie kupuje żadnych prezentów.

Alimenty, gdy rodzic nie pracuje. Ile wynoszą?
22 gru 2025

Przepisy nie określają wprost ile powinny wynosić alimenty, jeżeli rodzic pozostaje bez zatrudnienia. Kodeks rodzinny i opiekuńczy zawiera jednak ważne zasady. Czy możliwe jest zatem zaprzestanie płacenia alimentów, jeśli brakuje stałej pracy?

Przekazanie pracownikowi informacji o warunkach pracy i płacy to za mało. Jakie jeszcze obowiązki obciążają pracodawcę?
22 gru 2025

Choć co do zasady strony stosunku pracy są równe, to jednak z uwagi na jego charakter i fakt, że pracodawca jest podmiotem profesjonalnym, na gruncie prawa pracy zapewniono szereg narzędzi, które umacniają pracownika i zapewniają realizację przysługujących mu praw. Dotyczy to w szczególności informowania o warunkach pracy.

Nie każdego zatrudnianego pracownika trzeba skierować na badania. Dlaczego? Przepisy jasno to wskazują
21 gru 2025

Aby pracodawca zgodnie z przepisami mógł dopuścić zatrudnianego pracownika do pracy, ten musi legitymować się wymaganym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwskazań do jej wykonywania. Jednak ta zasada nie obowiązuje w każdym przypadku. Dlaczego?

Od grudnia uważaj na dane udostępniane w czasie rekrutacji. Przepisy się zmieniają, a mało kto zwraca na to uwagę
20 gru 2025

Katalog danych, których udostępnienia można żądać od kandydata przed zatrudnieniem jest ograniczony. W grudniu 2025 r. w tym zakresie zajdzie też jedna mała, ale niezwykle istotna zmiana. Mało się o niej mówi, a wiele osób w ogóle nie zwraca na to uwagi.

Gorzka niespodzianka dla korzystających z kominków i centralnego ogrzewania. Można zapłacić wysoką grzywnę
21 gru 2025

Jak co roku wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego ponownie da się wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.

Czy w tym roku na Wigilię obowiązuje zakaz sprzedaży żywego karpia? Czy grożą za to kary? Co mówią przepisy?
20 gru 2025

Co roku przed świętami Bożego Narodzenia wraca debata o sprzedaży żywych karpi. Istnieje grono zwolenników tradycji, a także ich przeciwników. Czy w 2025 roku obowiązują jakieś nowe przepisy zakazujące handlu żywymi karpiami? Jakie kary ewentualnie grożą za łamanie prawa? Sprawdzamy aktualny stan prawny i wyjaśniamy na co zwrócić uwagę podczas rybnych świątecznych zakupów.

Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu? Radca prawny objaśnia cały mechanizm i tłumaczy z „bankowego” na nasze
20 gru 2025

WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offered Rate. Brzmi to trochę jak nazwa skomplikowanej procedury technicznej i szczerze mówiąc - dla Twojego domowego budżetu ma podobne znaczenie. To właśnie ten parametr, niczym niewidzialna ręka, steruje wysokością rat milionów kredytów hipotecznych i leasingów w Polsce. Ale tu pojawia się pewien paradoks. Mimo że ten wskaźnik zagląda do portfela niemal każdemu z nas, zasady jego powstawania są dla większości ludzi - a nawet i przedsiębiorców - równie czytelne, co instrukcja obsługi promu kosmicznego.

pokaż więcej
Proszę czekać...