Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce obniżyć stawkę opłaty produktowej dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku, aby uwzględnić ich większą masę. Zgodnie z projektem nowelizacji rozporządzenia przygotowanym przez MKiŚ, stawka dla tych opakowań ma wynosić 0,01 zł w 2025 r., 0,05 zł w 2026 r., oraz 0,25 zł w 2027 r. Rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2025 r.
- Chodzi o urealnienie stawek opłat produktowych dla opakowań
- Potencjalne skutki dla rynku opakowań wielokrotnego użytku
- Opakowania wielokrotnego użytku w Polsce - wyzwania i dane
W Ocenie Skutków Regulacji wyjaśniono, że nowelizacja rozporządzenia ma na celu urealnienie stawek opłat produktowych dla opakowań objętych systemem kaucyjnym poprzez uwzględnienie masy opakowań przy określaniu wysokości opłaty. W projekcie rozporządzenia zaproponowano obniżenie stawki opłaty produktowej dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku do kwoty 0,01 zł za rok 2025, 0,05 zł z rok 2026 i 0,25 zł za rok 2027.
Chodzi o urealnienie stawek opłat produktowych dla opakowań
Ustawodawca wyjaśnia, że w obowiązującej wersji rozporządzenia w tabeli w załączniku w poz. 3 zostały określone wysokości stawek opłaty produktowej w wysokości równej dla każdego rodzaju opakowań, w poszczególnych latach. Przyjmując zasadę, zgodnie z którą zaśmieca ilość opakowań a nie ich masa, niezbędne jest urealnienie wysokości opłaty dla opakowań znacznie cięższych w porównaniu z pozostałymi. Standardowe masy półlitrowych opakowań objętych systemem kaucyjnym:
butelka PET – 13 g,
puszka na napoje – 14 g,
szklana butelka – 315 g.
Tak więc na 1 kg opakowań przypadać będzie:
77 butelek PET,
71 puszek,
tylko 3 butelki szklane.
Ocenia się, że ze względu na dużą dysproporcję w ilości opakowań szklanych przypadających na 1 kg masy opakowań objętych taką samą opłatą produktową może wpłynąć niekorzystnie na poziom użycia tego rodzaju opakowań.
Potencjalne skutki dla rynku opakowań wielokrotnego użytku
Resort klimatu jest zdania, że brak wprowadzenia proponowanego rozwiązania może negatywnie wpłynąć na użycie opakowań wielokrotnego użytku, co mogłoby mieć niepożądane skutki dla ekonomii i środowiska. Ministerstwo ostrzega, że odejście od stosowania takich opakowań przez producentów byłoby bardzo niepożądane i podkreśliło, że osiągnięcie celu, jakim jest popularyzacja opakowań wielokrotnego użytku, jest możliwe tylko poprzez wydanie nowego rozporządzenia.
MKiŚ zauważyło, że opakowania szklane wielokrotnego użytku są kluczowe w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym. W opinii resortu istnieje potrzeba prowadzenia działań mających na celu popularyzację ich użycia, a najlepszym przykładem zastosowania opakowania wielokrotnego użytku przez producentów jest szklana butelka zwrotna. W Polsce butelki te są wykorzystywane głównie w browarnictwie, gdzie stanowią około 95% całego rynku opakowań wielokrotnego użytku. Oddolnie utworzony system kaucyjny wdrożony przez firmy piwowarskie jest skuteczny i dobrze rozpoznawalny wśród użytkowników, co potwierdza fakt, że ponad 90% butelek wraca do browarów, jest ponownie napełnianych i trafia z powrotem na rynek.
Opakowania wielokrotnego użytku w Polsce - wyzwania i dane
MKiŚ zwróciło uwagę na wyzwania związane z użyciem szklanych butelek wielokrotnego użytku w Polsce. Według danych Carlsberg, taka butelka może być użyta 8-12 razy, natomiast według Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego–Browary Polskie – 9 razy, a według Kompanii Piwowarskiej – 8 razy. Ministerstwo wskazało, że mała liczba cykli użytkowania może wynikać z różnych przyczyn, w tym z faktu, że każdy browar czy koncern ma własny system zbiórki, a butelka jest wykorzystywana jedynie przez 2–3 lata ze względów estetycznych.
W Ocenie Skutków Regulacji podano, że liczba butelek zwrotnych wykorzystywanych przez branżę piwowarską w ciągu roku wynosi około 3,4 miliarda sztuk. Ministerstwo podkreśla, że opakowania wielokrotnego użytku, takie jak szklane butelki zwrotne, są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju i mogą znacząco przyczynić się do realizacji założeń gospodarki o obiegu zamkniętym. Resort wskazał, że aż 45% rocznej sprzedaży piwa w Polsce dostępne jest w szklanych butelkach zwrotnych, a pozostałe używane opakowania to puszki, jednorazowe butelki szklane oraz KEG-i, które również są zwrotnymi opakowaniami.