REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koszt systemu kaucyjnego w Polsce to ponad 37 mld zł w ciągu dekady

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Koszt systemu kaucyjnego w Polsce to ponad 37 mld zł w ciągu dekady
Koszt systemu kaucyjnego w Polsce to ponad 37 mld zł w ciągu dekady
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wdrożenie systemu kaucyjnego w Polsce może kosztować w ciągu dekady ponad 37 mld zł - tak wynika z raportu Deloitte. W pierwszym roku funkcjonowania systemu kaucyjnego może zostać nim objęta zaledwie połowa butelek PET i puszek metalowych wprowadzanych do obiegu - uważają autorzy raportu.

Kraje Unii Europejskiej są zobowiązane do osiągnięcia 90 proc. poziomu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych z butelek na napoje z tworzyw sztucznych do 2029 roku. Narzędziem, które może umożliwić spełnienie tego wymogu, jest system kaucyjny, który w Polsce ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Zdaniem autorów raportu „System kaucyjny w Polsce – koszty, perspektywy, szanse” firmy doradczej Deloitte, mechanizm ten docelowo powinien zwiększyć odsetek odzyskiwanych odpadów powstających w efekcie rocznej sprzedaży ponad 10,3 mld sztuk opakowań plastikowych i metalowych oraz ok. 800 mln szklanych wielokrotnego użytku na polskim rynku. Według szacunków całkowity koszt inwestycyjny wdrożenia systemu przekroczy 14 mld zł, natomiast pierwsza dekada funkcjonowania mechanizmu kaucji wygeneruje koszty operacyjne przekraczające 23 mld zł.

REKLAMA

REKLAMA

Publikacja Deloitte powstała na podstawie wywiadów z reprezentantami m.in. podmiotów wprowadzających napoje na rynek, sieci handlowych, niezrzeszonych sklepów, miast i gmin, związków międzygminnych oraz podmiotów zajmujących się odbiorem i zagospodarowaniem odpadów. W wymienionych grupach docelowych zrealizowano badania ankietowe oraz przeprowadzono analizę informacji pochodzących z baz danych dotyczących odpadów (BDO). Do oszacowania kosztów związanych z wprowadzeniem i funkcjonowaniem mechanizmu posłużono się autorskim modelem finansowym, umożliwiającym projekcję możliwych scenariuszy i niepewności, w tym zmieniających się założeń makroekonomicznych.

Główne założenia systemu kaucyjnego w Polsce

Głównym celem kaucji jest zamykanie obiegu surowców, poprzez m.in. zwiększenie poziomu selektywnego zbierania, a docelowo ich recyklingu oraz ograniczenie odpadów opakowaniowych w przestrzeni publicznej. Odpady te powstają na skutek wprowadzania co roku na polski rynek ponad 10,3 mld sztuk opakowań jednorazowych, które będą podlegać kaucji, w tym butelek z tworzyw sztucznych (56 proc. tej sumy) oraz puszek metalowych (ok. 44 proc.). Cel dla opakowań szklanych to wprowadzanie na rynek takich, które będą mogły być wielokrotnie używane. W przyszłości ma to być premiowane mechanizmem ekomodulacji, dającym zachęty finansowe producentom oferującym opakowania przyjazne środowisku. Uczestnikami mechanizmu będą konsumenci, sklepy i inne punkty zbiórki, producenci i importerzy napojów, którzy z mocy ustawy stworzą podmioty reprezentujące, zwane operatorami systemów kaucyjnych. Gromadzenie opakowań i odpadów ma się odbywać za pośrednictwem maszyn weryfikujących i niszczących, w połączeniu ze zbiórką manualną w sklepach oraz innych punktach zbierania. Opakowania i odpady opakowaniowe zbierane manualnie będą musiały zostać ponownie przeliczone i zweryfikowane w punktach nazywanych centrami zliczenia. Przepisy przewidują wdrożenie kaucji za opakowania na napoje jednorazowego użytku (tworzywa sztuczne i puszki) w wysokości 0,5 zł/szt. oraz 1 zł za opakowanie szklane wielokrotnego użytku. Co istotne, do otrzymania zwrotu kaucji nie będzie konieczne okazanie dowodu zakupu danego produktu (np. paragonu). Kaucje odzyskać będzie można w każdym punkcie zbierania w kraju, jeśli tylko obsługuje on daną frakcję materiałową.

– System kaucyjny stanowi narzędzie do realizacji obowiązków wynikających z Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. To pojęcie obejmuje finansową i organizacyjną odpowiedzialność wprowadzających napoje za zbiórkę i zagospodarowanie opakowań. Doświadczenia krajów, w których podobne rozwiązania funkcjonują od dawna pokazują, że cechują się one wysoką skutecznością, jeśli są dobrze zaplanowane i sukcesywnie wdrażane. Jest to istotny krok do osiągnięcia ambitnych celów w zakresie selektywnej zbiórki odpadów, które jako kraj musimy spełnić do końca tej dekady – mówi Julia Patorska, partnerka, liderka zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej, Deloitte.

REKLAMA

Ustawa wprowadzająca system kaucyjny przewiduje, że najmniejsze sklepy (do 200 m2) będą zobowiązane do pobierania kaucji. Obowiązki jednostek handlu detalicznego o powierzchni od 200 m2 będą obejmować również jej zwrot, jak i zbieranie pustych opakowań i odpadów opakowaniowych. Ustawodawca przewidział kary dla niewypełniających swoich obowiązków podmiotów prowadzących system kaucyjny oraz jednostek handlu detalicznego i hurtowego. Ich wysokość ma wynosić nawet 1 mln zł za każde naruszenie przepisów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Koszt systemu kaucyjnego w Polsce może przekroczyć 37 mld zł w ciągu dekady

Jednym z głównych wątków raportu jest finansowy aspekt działania systemu. Kategorie wydatków dotyczących mechanizmu autorzy podzielili na dwie kategorie: inwestycyjne oraz operacyjne. Pierwsza z nich obejmuje przede wszystkim dostosowania punktów zbiórki. W ramach drugiej uwzględniono obciążenia związane głównie z logistyką zbiórki, magazynowaniem i przewozem opakowań i odpadów opakowaniowych z miejsc gromadzenia do punktów ich przetwarzania, a w przypadku opakowań szklanych – do miejsc ponownego napełniania, w tym także transport pustych skrzynek do miejsc zbierania. W trakcie najbliższych dziesięciu lat łączna suma obydwu kategorii kosztów może przekroczyć 37 mld zł w scenariuszu, który wydaje się najbardziej realny i zakłada współpracę pomiędzy wieloma operatorami.

– Całkowita kwota zobowiązań związanych z dostosowaniem organizacji zbiórki do nowego prawa w perspektywie dziesięciu lat jest znacząca. Warto jednak zaznaczyć, że oczekuje się, iż inwestycje te przyniosą wymierną korzyść dla środowiska. Bardzo ważne jest zatem wsłuchanie się w głosy płynące z branży, związane z aktualnymi możliwościami infrastruktury do gospodarki odpadami w Polsce oraz nowymi przepisami. Jedynie dostosowanie mechanizmu kaucyjnego do realiów technologicznych umożliwi maksymalizację korzyści wynikających z systemu kaucyjnego, przy jednoczesnym ograniczaniu wyzwań związanych z jego implementacją – mówi Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy, Deloitte.

Przytoczone w raporcie szacunki wskazują, że suma kosztów inwestycyjnych wyniesie 14,2 mld zł. 65 proc. tej kwoty związane jest z koniecznością przeprowadzenia niezbędnych prac budowlanych w punktach zbiórki. Jedna piąta dotyczy z kolei pozyskania maszyn do zbierania opakowań po napojach (tzn. butelkomatów RVM). Prognozuje się, że docelowo będzie ich około 35 tys. Pozostałe wydatki obejmują m.in. zakup wyposażenia umożliwiającego manualną zbiórkę odpadów czy koszty administracyjne.

Wysokość kosztów operacyjnych systemu kaucyjnego może się różnić w zależności od tempa wdrażania zmian. Autorzy wskazują, że w najbardziej prawdopodobnym scenariuszu całkowita suma wydatków obejmujących poza logistyką także m.in. magazynowanie odpadów, serwisowanie infrastruktury czy nakłady na energię elektryczną może wynieść 23,1 mld zł. Blisko 40 proc. tej kwoty będzie związane z funkcjonowaniem automatycznej zbiórki odpadów w sklepach. W skład kosztów operacyjnych ujęto także zbiórkę ręczną w sklepach, a co za tym idzie – konieczność utworzenia stacjonarnych i mobilnych centrów zliczania (26,5 proc. całkowitej kwoty) oraz zbiórkę automatyczną w tych samych placówkach (14,2 proc.).

Raport zawiera także opis obszarów, które mogą umożliwić potencjalną redukcję kosztów funkcjonowania systemu kaucyjnego w Polsce. Przeprowadzona analiza wrażliwości wykazała, że skrócenie czasu, jaki pracownik sklepu poświęca na odbiór opakowania o 1 sekundę, może przynieść oszczędności sięgające kwoty 0,56 mld zł w perspektywie 10 lat. Działa to także w drugą stronę – wydłużenie czasu obsługi zwiększy koszty. Podkreślono także znaczenie odpowiedniej infrastruktury jako czynnika kluczowego dla zapewnienia efektywności procesu gromadzenia odpadów podlegających pod system kaucyjny.

– Sprawność funkcjonowania systemu kaucyjnego w dużym stopniu zależy od inwestycji, które muszą zostać uzgodnione pomiędzy podmiotami reprezentującymi a punktami zbiórki – głównie detalistami. Ważna jest więc przejrzystość przepisów, co umożliwi minimalizację nakładów ponoszonych w związku z nowymi regulacjami oraz odpowiednie przygotowanie wszystkich uczestników rynku do nowych wymogów. Istotnej zmianie ulec będą musiały zarówno procesy na linii detaliści-konsument, jak i na linii producenci-podmioty reprezentujące. Jako przykład może posłużyć zgniatanie plastikowych butelek czy metalowych puszek, przez lata promowane jako najlepszy sposób na wykorzystanie przestrzeni w pojemniku na odpady. Od stycznia ta czynność będzie musiała zostać zastąpiona gromadzeniem ich w całości, ponieważ tylko opakowania w nienaruszonej formie będą umożliwiały odzyskanie kaucji. Do takich i innych zmian będą musieli dostosować się, także w zakresie wewnętrznych procesów, wszyscy uczestnicy rynku. To oznacza także istotne koszty, które trzeba będzie uwzględnić planach budżetowych – mówi Anna Rączkowska, partnerka w dziale doradztwa podatkowego, Deloitte.

Gminy a system kaucyjny

To głównie na gminach spoczywa obowiązek osiągnięcia określonych w dyrektywie unijnej poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Przedstawiciele tych jednostek samorządu terytorialnego obawiają się, że system kaucyjny może utrudnić im zwiększenie odsetka masy odpadów poddawanych recyklingowi. Podkreślono jednak, że ustawa wprowadzająca system kaucyjny ma zagwarantować, że w ogólnym rozrachunku nadal będą one wliczane do bilansu odpadów w gminie. Jednocześnie wskazano na wyzwania w zakresie sprawozdawczości względem miejsca zbiórki, a nie wytworzenia. Może to spowodować, że duże ośrodki miejskie, posiadające w swoich zasobach więcej punktów zbiórki, znajdą się na uprzywilejowanej pozycji.

Na podstawie analizy danych dotyczących odpadów poddawanych recyklingowi oraz opracowanego modelu, autorzy raportu wskazali, że od 2028 roku masa odpadów opakowaniowych zebranych w systemie kaucyjnym przewyższy obecnie odzyskiwany w ramach zbiórki komunalnej strumień tej frakcji. Natomiast udział ten będzie jedynie o około 0,2-0,4 p.p. wyższy niż udział odpadów wydzielanych w ramach obecnych systemów gminnych.

System kaucyjny w założeniu ma stanowić istotne wsparcie w zakresie odzyskiwania odpadów opakowaniowych. Niemożliwe jest jednak całkowite wyeliminowanie obecnie funkcjonujących systemów gminnych i sortowni, które nadal będą odgrywać ważną rolę w procesie odzyskiwania odpadów opakowaniowych. Kluczowe jest, żeby opracować właściwe wytyczne w zakresie sprawozdawczości i rozliczeń finansowych. Umożliwi to uniknięcie powstania zarówno nierówności między gminami, jak również potencjalnego ubytku wartości gminnego rynku odbioru i zagospodarowania odpadów ze sprzedaży surowca oraz Dokumentów Potwierdzających Recykling– podkreśla Joanna Leoniewska-Gogola, liderka zespołu circular economy, Deloitte. Pełny raport do pobrania znajduje się tutaj.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakaz trzymania psów na łańcuchach coraz bliżej! Posłowie wprowadzają rewolucyjne zmiany – co czeka właścicieli czworonogów?

Polscy posłowie szykują prawdziwą rewolucję w traktowaniu czworonogów – Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże trzymania psów na łańcuchach. Nowe przepisy przewidują liczne wyjątki, szczegółowe regulacje dotyczące kojców i obowiązek codziennego ruchu dla pupili.

Unia Europejska wprowadza zmiany w przepisach. Chodzi o piece na gaz

Zgodnie z opublikowanymi przez Komisję Europejską wytycznymi dotyczącymi dyrektywy EPBD, sprecyzowano, co oznacza "kocioł na paliwa kopalne" oraz "budynek o zerowej emisji". Celem tych wyjaśnień jest pomoc państwom członkowskim w interpretacji przepisów. Komisja wyjaśnia również, co oznaczają te regulacje w kontekście ewentualnego zakazu stosowania pieców gazowych.

Sejm na żywo: 24 września 2025 [Transmisja online]

W środę, 24 września rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Początek obrad zaplanowany został na godzinę 10:00.

Zamknięcie granicy z Białorusią na 14 dni – konsekwencje dla gospodarki i biznesu

Jutro, w czwartek o godz. 0.01 w nocy, zostaną ponownie otwarte przejścia graniczne z Białorusią. Dwutygodniowy okres zamknięcia tej granicy to poważny wstrząs dla polskiej i europejskiej gospodarki. Zatrzymanie transportu na jednym z kluczowych korytarzy handlowych Unii Europejskiej – Jedwabnym Szlaku – powoduje straty liczone w setkach milionów euro, a skutki odczuwają nie tylko przedsiębiorstwa, lecz także konsumenci i lokalne społeczności.

REKLAMA

66 000 osób odeszło z WZON i ZUS bez choć jednej złotówki ze świadczenia wspierającego

120 000 osób niepełnosprawnych otrzymuje świadczenie wspierające (dane ZUS z marca 2025 r.) w tym około 54 000 osób niepełnosprawnych ma to świadczenie w najwyższej wysokości (po zaokrągleniu 4134 zł miesięcznie). Jednocześnie aż 66 000 osób niepełnosprawnych nie otrzymało od WZON nawet 70 punktów. W konsekwencji nie otrzymają choćby symbolicznej złotówki ze świadczenia wspierającego. Rząd często podnosi w Sejmie argument, że brak podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego (tylko 215,84 zł) wynika z tego, że osoby mające ten zasiłek mogą otrzymać świadczenie wspierające. Jest tu argument "Tak, zasiłek pielęgnacyjny jest bardzo niski, ale nie podwyższamy go bo beneficjenci zasiłku pielęgnacyjnego mogą go uzupełnić świadczeniem wspierającym.

Świadczenie wspierające 2025: zasady, punktacja. Jak złożyć wniosek? ZUS: Nie płać pośrednikowi, nie podpisuj podejrzanych pełnomocnictw!

ZUS przypomina, że nie trzeba płacić kancelariom ani pośrednikom za pomoc w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Wniosek można złożyć samodzielnie przez stronę internetową ZUS-u lub bezpośrednio w placówkach Zakładu.

Trzymiesięczny urlop bezpłatny dla każdego – bez ograniczeń stażowych. Co musisz wiedzieć?

Pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają prawo do różnego rodzaju urlopów gwarantowanych przez Kodeks pracy. Jednym z nich jest urlop bezpłatny, który zawiesza prawa i obowiązki obu stron - zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Kiedy pracownik może z niego skorzystać i czy w trakcie takiego urlopu otrzymuje wynagrodzenie? Oto szczegóły.

Liczne zmiany przepisów dla spółdzielni mieszkaniowych i ich członków w 2026 roku. Co się zmieni?

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy - Prawo spółdzielcze. Nowelizacja ta ma trzy zasadnicze cele: (1) przywrócenie członkostwa w spółdzielni osobom, które je utraciły na skutek wejścia w życie art. 4 nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 20 lipca 2017 r., (2) wprowadzenie rozwiązań prawnych skłaniających spółdzielnie do podejmowania inwestycji mających na celu ustanawianie lokatorskich praw do lokali. Ponadto (3) nowelizacja ma wprowadzić liczne przepisy wzmacniające pozycję prawną członków spółdzielni mieszkaniowych, usprawniające funkcjonowanie tych spółdzielni mieszkaniowych i zwiększające transparentność ich funkcjonowania.

REKLAMA

W tym roku, zmiana czasu letniego na zimowy, zaskoczy nas szybciej niż w roku ubiegłym. Czy tym razem, zegarki przestawimy po raz ostatni i jak wpłynie to na wynagrodzenie osób, które pracują w noc zmiany czasu? [czas zimowy 2025]

Już niebawem czeka nas kolejna zmiana czasu – tym razem z letniego, na zimowy W tym roku, przypada ona szybciej, niż w roku ubiegłym. W noc zmiany czasu, będziemy spali godzinę dłużej, tym samym jednak – po przestawieniu zegarków, zmrok będzie zapadał wcześniej. W związku z trwającą od kilku lat (zarówno na szczeblu krajowym, jak i UE) ożywioną dyskusją na temat likwidacji dwukrotnych zmian czasu w ciągu roku – wiele osób zadaje sobie pytanie, czy to tym razem, przestawimy zegarki po raz ostatni? Zmiana czasu letniego na zimowy, nie bez znaczenia pozostaje również dla wynagrodzenia osób pracujących w momencie, kiedy jest ona dokonywana.

Nowe przepisy ważne dla wspólnot mieszkaniowych od 2026 r. Podwyższanie zaliczek, balkony, liczniki, kontrola zarządu, udostępnienie lokalu, definicja wspólnoty i inne zmiany

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o własności lokali oraz ustawy - Prawo budowlane. Podstawowym celem tej nowelizacji jest dostosowanie działalności wspólnot mieszkaniowych do zmian, jakie zaszły na rynku zarządzania wspólnotami na przestrzeni minionych 30 lat, tj. od wejścia w życie tej ustawy. Jak wyjaśnia Minister Finansów i Gospodarki (odpowiedzialny za przygotowanie projektu zmian przepisów), zmiany te są podsumowaniem zapadłego na tym tle orzecznictwa, praktyki zarządców nieruchomości, rozwoju technologii budownictwa wielorodzinnego oraz zmian w innych aktach prawnych dotyczących działalności wspólnot. Poniżej prześledzimy najważniejsze zmiany jakie przynieść ma ta nowelizacja.

REKLAMA