Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą przełomowe zmiany w kierunku ekologicznego transportu. Od 2026 roku w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców będzie obowiązywał wymóg zakupu wyłącznie zeroemisyjnych autobusów miejskich. Nowe przepisy nakładają również obowiązek tworzenia stref czystego transportu.
- Jakie rozwiązania proekologiczne przewiduje nowe prawo? Autobusy wyłącznie zeroemisyjne
- W miastach powstaną strefy ekologiczne, tj. strefy czystego transportu
- Ekologia musi kosztować, a zatem nowe opłaty
Ekolodzy mają powody do zadowolenia. Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która ma na celu wprowadzenie obowiązku zakupu przez operatorów oraz organizatorów publicznego transportu zbiorowego tylko zeroemisyjnych autobusów w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców począwszy od 1 stycznia 2026 r. oraz obowiązku tworzenia stref niskoemisyjnych dla wybranych, najbardziej zanieczyszczonych miast. Tak podała Kancelaria Prezydenta. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem regulacji, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.
Jakie rozwiązania proekologiczne przewiduje nowe prawo? Autobusy wyłącznie zeroemisyjne
Nowela zakłada istotne zmiany w sektorze samorządowym, które dotyczą m. in.: wprowadzenia od dnia 1 stycznia 2026 r., obowiązku nabywania przez gminę, w której liczba mieszkańców jest wyższa niż 100 tys. oraz podmioty, którym zlecono lub powierzono wykonywanie przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej na obszarze tej gminy, wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w celu wykonywania przewozów pasażerskich w ramach komunikacji miejskiej. Proponowane regulacje mają na celu doprowadzenie do stopniowej wymiany floty autobusowej na autobusy zeroemisyjne, za pomocą której są wykonywane przewozy pasażerskie w ramach komunikacji miejskiej, podano także.
We wprowadzanych regulacjach dodano wyłączenie, zgodnie z którym powyższy obowiązek, nie będzie miał zastosowania do nabywania autobusów wykorzystywanych do realizacji przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej wykraczających poza granice administracyjne miasta, w którym liczba mieszkańców jest większa niż 100 tys.
Nie będzie on obowiązywał również w przypadku nabywania autobusów wykorzystywanych w celu realizacji przez gminę, w której liczba mieszkańców jest większa niż 100 tys., przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej, na terenie innej gminy, w której liczba mieszkańców jest niższa niż 100 tys., lub w sytuacji, gdy zadanie to jest wykonywane na terenie kilku gmin, z których każda posiada mniej niż 100 tys.
W miastach powstaną strefy ekologiczne, tj. strefy czystego transportu
Nowelizacja zakłada wprowadzenie obowiązku ustanowienia strefy czystego transportu w przypadku miast, w których liczba mieszkańców jest większa niż 100 tys. Dla których wykazano przekroczenie średniorocznego poziomu dopuszczanego dwutlenku azotu w powietrzu.
Ocena badania poziomów substancji w powietrzu będzie przeprowadzana przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W wyniku przeprowadzonej oceny, na terenie miasta, w którym zostało odnotowane przekroczenie dopuszczalnych wartości, od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym prezydent tego miasta otrzymał wyniki oceny, rada gminy będzie miała obowiązek ustanowienia, w drodze uchwały, strefy czystego transportu. Podkreślono, że w przypadku, gdy ocena jakości powietrza obejmuje więcej niż jedno miasto powyżej 100 tys. mieszkańców w ramach strefy, dla której jest dokonywana ocena i klasyfikacja, obowiązek utworzenia strefy czystego transportu, dotyczyć będzie jedynie tego miasta, na terenie którego zostało odnotowane przekroczenie.
Ponadto wskazano na możliwość podjęcia uchwały dotyczącej zniesienia strefy czystego transportu w przypadku, gdy wyniki oceny jakości powietrza nie wykażą przekroczenia średniorocznego poziomu dopuszczalnego dwutlenku azotu w powietrzu, w kolejnych trzech latach, zniesienia ustawowego ograniczenia dopuszczalności wjazdu do sfery czystego transportu, w godzinach 9-17 warunkowanego uiszczeniem opłaty.
Ekologia musi kosztować, a zatem nowe opłaty
Wprowadzane zmiany umożliwiają gminie dopuszczenie wjazdu do strefy pod warunkiem uiszczenia opłaty, w godzinach, które sama będzie określać w uchwale ustanawiającej strefę. Poza tym wprowadzono przepisy, zgodnie z którymi dyrektor parku narodowego może ustalić, w drodze zarządzenia, że działalność edukacyjna parku narodowego oraz udostępnianie obszaru parku narodowego będą realizowane przy użyciu pojazdów elektrycznych, napędzane wodorem lub gazem ziemnym.
Uchwalone regulacje zakładają obniżenie wymogów (z 30% do 22% liczby użytkowanych pojazdów) w zakresie udziału pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów samochodowych w zakresie transportu osób w urzędach i jednostkach odsługujących naczelne i centralne organy administracji państwowej. Identyczne procentowe obniżenie wprowadzono w odniesieniu do urzędów obsługujących jednostki samorządu terytorialnego, w miastach i gminach, w których liczba mieszkańców przekracza 50 tys.