Umowa deweloperska a umowa przedwstępna: Jakie są różnice i ryzyka prawne?

Umowa deweloperska a przedwstępna: Na co uważać przy zakupie mieszkania? Podstawowe różnice i ryzyka prawne / ShutterStock

Planujesz zakup mieszkania i stoisz przed wyborem odpowiedniej umowy? Umowa deweloperska i przedwstępna różnią się zakresem ochrony prawnej, obowiązkami stron oraz konsekwencjami w przypadku odstąpienia. Dowiedz się, jakie zapisy są kluczowe, by uniknąć ryzyka i zabezpieczyć swoje interesy.

Zakup mieszkania to jedna z najważniejszych decyzji życiowych, wymagająca nie tylko starannego wyboru nieruchomości, ale także dokładnej analizy umowy. Na rynku pierwotnym kluczową rolę odgrywa umowa deweloperska, która określa zasady zakupu lokalu w trakcie budowy. Z kolei na rynku wtórnym strony często zawierają umowę przedwstępną, regulującą przyszłą sprzedaż gotowego mieszkania. Oba dokumenty mają istotne konsekwencje prawne i finansowe, dlatego warto zwrócić uwagę na ich treść, formę oraz mechanizmy zabezpieczające interesy kupującego. Sprawdź, czym się różnią i na co szczególnie uważać przed podpisaniem.

Co to jest umowa deweloperska? Na co zwrócić uwagę?

Umowa deweloperska to dokument, który reguluje zasady transakcji sprzedaży lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego będącego w trakcie budowy bądź planowanego. Musi być zawarta w formie aktu notarialnego, co zapewnia nabywcy bezpieczeństwo. Nierzadko przewiduje różne etapy płatności, w zależności od postępu prac budowlanych. Kluczowym elementem umowy jest termin oddania nieruchomości i przeniesienia własności lokalu.

– Kupujący powinien zwrócić uwagę na wysokość zaliczek i terminy wpłaty, a także na zapisy dotyczące kar umownych za opóźnienia w realizacji inwestycji. Umowa powinna zawierać zasady dotyczące odbioru lokalu, w tym zgłaszania ewentualnych uwag – wylicza Artur Smoleń z wrocławskiego oddziału firmy PROFIT Development.

Na czym polega umowa przedwstępna? Ważne aspekty zakupu mieszkania z drugiej ręki

Umowa przedwstępna dotycząca lokali na rynku wtórnym jest regulowana kodeksem cywilnym i dotyczy co do zasady zakupu nieruchomości, która już istnieje i była wcześniej użytkowana. Umowa przedwstępna może być zawarta zarówno w formie pisemnej, jak i w formie aktu notarialnego, przy czym większe bezpieczeństwo dla stron zapewnia ta druga opcja.

Nabywca powinien dokładnie sprawdzić stan prawny nieruchomości, w tym wszelkie wpisy w księdze wieczystej (w szczególności obciążenia hipoteczne oraz służebności). Warto również zweryfikować, czy sprzedający jest jedynym właścicielem, a także upewnić się, że ma on prawo do sprzedaży nieruchomości oraz że nie istnieją w tym względzie żadne przeszkody prawne lub ograniczenia.

W umowie sprzedaży z drugiej ręki cena jest zazwyczaj ustalana na podstawie negocjacji pomiędzy stronami. Nabywca powinien zwrócić uwagę na sposób płatności oraz ewentualne zaliczki.

W przeciwieństwie do umowy deweloperskiej, nabywca powinien w tym przypadku samodzielnie ocenić stan techniczny mieszkania przed zakupem. Warto zainwestować w profesjonalną inspekcję techniczną nieruchomości, by uniknąć późniejszych problemów wynikających z ujawnienia się niedostrzeżonych wad.

Ważne

Nabywca musi dokładnie sprawdzić stan prawny nieruchomości, w tym obciążenia hipoteczne oraz prawo sprzedającego do jej sprzedaży. Dodatkowo, przed zakupem mieszkania z rynku wtórnego, warto zainwestować w profesjonalną inspekcję techniczną, by uniknąć ukrytych wad.

Jest większa transparentność i bezpieczeństwo przy zakupie od dewelopera

Porównując oba rodzaje umów, trzeba podkreślić, że zakup nieruchomości od dewelopera jest bardziej bezpieczny, ponieważ przepisy nakładają na niego określone obowiązki informacyjne, a umowy są bardziej jednolite i ustandaryzowane. W dodatku nabywca może sprawdzić firmę w Krajowym Rejestrze Sądowym, dowiedzieć się, czy ma płynność finansową, ocenić jej poprzednie inwestycje i zweryfikować opinie w sieci. O stosowaniu dobrych praktyk świadczy też przynależność dewelopera do organizacji branżowych. Największą w kraju jest Polski Związek Firm Deweloperskich.

– Co ważne, przed zawarciem umowy deweloperskiej sprzedający powinien doręczyć osobie zainteresowanej prospekt informacyjny wraz z załącznikami. Dokument ten zawiera informacje o sytuacji finansowej dewelopera, jego doświadczeniu, szczegółach inwestycji oraz jej sąsiedztwa, a także wiele innych wymaganych prawnie danych. Wszystko po to, by zapewnić bezpieczeństwo nabywcy – dodaje Artur Smoleń.

Pamiętaj, że jako potencjalny nabywca masz prawo zażądać od dewelopera udostępnienia odpisu z księgi wieczystej nieruchomości, kopii pozwolenia na budowę, sprawozdania finansowego czy projektu budowlanego. W przypadku zakupu mieszkania z drugiej ręki o wiele trudniej zweryfikować wiarygodność i rzetelność sprzedającego.

Ważne

Zakup nieruchomości od dewelopera jest bezpieczniejszy, ponieważ deweloperzy są zobowiązani do dostarczenia szczegółowych informacji o inwestycji, a nabywca ma dostęp do publicznych rejestrów, takich jak Krajowy Rejestr Sądowy. Dodatkowo, przed zawarciem umowy deweloperskiej, kupujący ma prawo zażądać dokumentów potwierdzających legalność inwestycji, co znacząco minimalizuje ryzyko.

Świadomy wybór i minimalizacja ryzyka przy zakupie mieszkania

Niezależnie od tego, czy kupujesz mieszkanie od dewelopera, czy z rynku wtórnego, pamiętaj, że ważne jest dokładne zapoznanie się z projektem umowy. Warto rozważyć także konsultację z prawnikiem specjalizującym się w tej dziedzinie. Niewątpliwie w przypadku umowy deweloperskiej formalności są bardziej przejrzyste, standaryzowane, a do tego masz łatwiejszy dostęp do informacji pozwalających realnie ocenić mieszkanie, które cię interesuje, co sprzyja minimalizowaniu ryzyka potencjalnych problemów i daje większą pewność co do jakości oraz stanu nabywanego „M”.

Na korzyść zakupu mieszkania z rynku pierwotnego przemawia również aktualna sytuacja na rynku nieruchomości. Deweloperzy sukcesywnie poszerzają swoją ofertę, wybór atrakcyjnych mieszkań jest spory, ceny utrzymują się na stabilnym poziomie, a w ramach wielu inwestycji proponowane są atrakcyjne rabaty lub korzystne systemy płatności.

Na co zwrócić uwagę przed zakupem mieszkania? Podsumowanie

Zakup mieszkania wiąże się z koniecznością podpisania odpowiedniej umowy, której treść ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa transakcji. W zależności od rodzaju nieruchomości – z rynku pierwotnego lub wtórnego – stosuje się inne rodzaje umów, z których każda niesie określone konsekwencje prawne.

Najważniejsze kwestie, na które należy zwrócić uwagę:

  • umowa deweloperska – wymaga aktu notarialnego, daje większe zabezpieczenie prawne, a deweloper ma obowiązek dostarczyć szczegółowe informacje o inwestycji;
  • umowa przedwstępna – może być zawarta w formie pisemnej lub notarialnej, warto dokładnie sprawdzić stan prawny nieruchomości oraz jej historię;
  • bezpieczeństwo transakcji – zakup od dewelopera jest bardziej uregulowany przepisami prawa, natomiast na rynku wtórnym kluczowa jest weryfikacja sprzedającego.

Podjęcie świadomej decyzji wymaga nie tylko znajomości przepisów, ale także dokładnej analizy zapisów umowy. Niezależnie od wyboru warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże uniknąć ewentualnych problemów. Zakup mieszkania to duża inwestycja, dlatego warto zadbać o każdy szczegół, aby w przyszłości uniknąć nieprzewidzianych komplikacji.

Tabela porównawcza: Umowa deweloperska vs. umowa przedwstępna

Tabela podsumowuje podstawowe różnice między zakupem mieszkania od dewelopera a zakupem z rynku wtórnego, wskazując na aspekty formalne, bezpieczeństwo i ryzyko transakcji. Oto porównanie umowy deweloperskiej z umową przedwstępną.

CechaUmowa deweloperska (rynek pierwotny)Umowa przedwstępna (rynek wtórny)
Forma prawna

Akt notarialny – obowiązkowy

Może być pisemna lub notarialna

Bezpieczeństwo prawne

Wysokie – regulowane ustawą

Zależne od formy i zapisów umowy

Obiekt zakupu

Mieszkanie w trakcie budowy lub planowane

Gotowe, wcześniej użytkowane mieszkanie

Zaliczki i płatności

Płatność w transzach, zgodnie z harmonogramem budowy

Cena i zaliczki ustalane w negocjacjach

Możliwość odstąpienia

Tak, w określonych przypadkach (np. zmiana warunków umowy przez dewelopera)

Tak, ale może wymagać zwrotu zadatku lub odszkodowania

Weryfikacja sprzedającego

Możliwość sprawdzenia dewelopera w KRS, jego sytuacji finansowej i opinii

Konieczność sprawdzenia księgi wieczystej, hipoteki, zadłużeń

Zakres regulacji prawnej

Ustawa deweloperska określa prawa i obowiązki

Regulowana kodeksem cywilnym

Dodatkowe dokumenty

Prospekt informacyjny, pozwolenie na budowę, projekt budowlany

Odpis księgi wieczystej, akt własności, brak zaległości w opłatach

Ryzyko zakupu

Niższe – standardowe procedury i obowiązki informacyjne

Wyższe – zależne od rzetelności sprzedającego

Stan techniczny

Nowe mieszkanie, gwarancja dewelopera

Konieczna dokładna inspekcja techniczna

oprac. Adam Kuchta
rozwiń więcej
Prawo
MRPiPS: nowe rozwiązania na rzecz osób z niepełnosprawnościami i przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności. Termin do 20 maja 2025 r. na składanie dokumentów
02 maja 2025

Rok 2025 jest wyjątkowo obfitujący w zmiany prawa czy też projekty zmian w zakresie uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami i ogólnie dla całego systemu orzecznictwa. Ale to nie koniec! Idą kolejne zmiany i to na z góry określone lata: na 2026, 2027 a nawet 2028 r. Perspektywa odległa - to fakt, ale takie działania jak zapowiada resort pracy wymagają długiej perspektywy. Udało się dotrzeć do informacji, z których wynika, że MRPiPS ogłasza program: "Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności". Co będzie obejmował program, do kogo jest skierowany i co można zyskać?

Znieważenie flagi państwowej – co grozi za obrazę symboli narodowych?
02 maja 2025

Flaga państwowa to jeden z najważniejszych symboli każdego kraju – wyraża tożsamość narodową, suwerenność, a także dumę z historii i wspólnoty obywatelskiej. W Polsce ochrona flagi jest zagwarantowana przepisami prawa, a jej znieważenie jest przestępstwem. Warto więc wiedzieć, czym jest znieważenie flagi Rzeczypospolitej Polskiej, jakie formy może przybrać oraz jakie sankcje grożą za tego rodzaju działanie.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód: tylko czy będą chętni [PROJEKT skierowany do stałej komisji]
02 maja 2025

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę?: Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową.

Donald Trump spotkał się z Karolem Nawrockim w Gabinecie Owalnym Białego Domu. "You will win"
02 maja 2025

Prezydent Stanów Donald Trump spotkał się w czwartek 1 maja 2025 r. z kandydatem na prezydenta RP Karolem Nawrockim - podał Biały Dom. Nawrocki relacjonował, że D. Trump przepowiadał mu wygraną w wyborach.

7 lat ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany. Nowelizacja rozporządzenia dot. orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

pokaż więcej
Proszę czekać...