Budżet państwa po maju 2025: czas na liczby i konkrety – sprawdź, co się dzieje z finansami Polski

Adam Kuchta
rozwiń więcej
Budżet państwa po maju 2025: czas na liczby i konkrety – sprawdź, co się dzieje z finansami Polski / Konrad Żelazowski / dziennik.pl

Rząd ujawnił właśnie dane o szacunkowym wykonaniu budżetu państwa za okres styczeń–maj 2025. Jeśli interesujesz się kondycją finansów publicznych, to nie możesz przejść obok tych liczb obojętnie. Zobacz, co naprawdę dzieje się z dochodami, wydatkami i deficytem budżetowym – i co kryje się za tym kryje.

Bilans: więcej wydatków, mniejsze dochody, rosnący deficyt

Zacznijmy od sedna. Po pięciu miesiącach 2025 roku:

  • dochody państwa wyniosły 223,0 mld zł – to zaledwie 35,2% zaplanowanej kwoty,
  • wydatki sięgnęły 331,3 mld zł36,0% planu,
  • deficyt przekroczył już 108,3 mld zł, co stanowi 37,5% rocznego limitu.

To wyraźny sygnał: państwo wydaje więcej, niż zarabia – i robi to szybciej, niż planowano.

Dochody: mniej dla budżetu, więcej dla samorządów

Na pierwszy rzut oka dochody budżetu spadły aż o 14,6% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Ale uwaga – to nie tyle spadek wpływów, co efekt reformy udziałów JST (jednostek samorządu terytorialnego). W warunkach porównywalnych dochody wyniosłyby 286,9 mld zł, czyli byłyby wyższe aż o 25,8 mld zł r/r.

To jednak oznacza jedno: samorządy zyskały, a budżet centralny – przynajmniej na papierze – stracił.

Podatki: VAT i akcyza w górę, PIT i CIT mocno w dół

Choć całkowite dochody podatkowe sięgnęły 199,6 mld zł, to i tak są niższe o 15,5% względem ubiegłego roku. Warto przyjrzeć się szczegółom:

  • VAT zaskoczył pozytywnie – wpływy wyniosły 138,3 mld zł, czyli aż +13,3% r/r.
  • Akcyza wzrosła nieznacznie – +1,6%, głównie dzięki podwyżkom od stycznia i marca.
  • PIT to spektakularny spadek – dochody wyniosły tylko 20,0 mld zł, aż 53,0 mld zł mniej niż rok temu. Powód? Reforma udziałów JST.
  • CIT także w dół – wpływy na poziomie 36,8 mld zł, czyli -3,9% r/r. Przy założeniu braku reformy, byłoby to nawet +4,2%.

Co to oznacza? Mimo że gospodarka pracuje, zmiany w strukturze podziału podatków mocno przekształciły obraz centralnego budżetu.

Wydatki: państwo nie zwalnia tempa

Wydatki budżetu państwa sięgnęły 331,3 mld zł, co oznacza wzrost o 5,5% względem analogicznego okresu 2024 r. Główne kierunki transferów?

  • ZUS: 70,8 mld zł – wypłaty świadczeń, program „Aktywny rodzic”, waloryzacja emerytur.
  • Obrona Narodowa: 36,9 mld zł – zbrojenia, zakupy sprzętu wojskowego.
  • Obsługa długu Skarbu Państwa: 24,4 mld zł – rosnące koszty obsługi długu publicznego.
  • Zdrowie: 20 mld zł – dotacje dla NFZ, finansowanie specjalizacji i uczelni medycznych.
  • Gospodarka: 20 mld zł – spłata zobowiązań PFR za „Tarcze Finansowe”.

Wydatki rosły również przez wyższe wpłaty do UE oraz zwiększone środki dla KRUS i Poczty Polskiej.

Reforma finansowania samorządów: rewolucja w tle

Nowy model podziału wpływów z PIT i CIT wprowadził znaczące przesunięcie środków do JST. Samorządy otrzymały aż 93,4 mld zł z PIT, podczas gdy w 2024 r. było to tylko 30,4 mld zł. To wzrost o 208,3% r/r. Jednocześnie zmniejszyła się wysokość przekazywanej subwencji ogólnej – teraz ma ona charakter uzupełniający.

Co dalej z finansami państwa?

Jeśli tempo wydatków się utrzyma, a wpływy nie wzrosną proporcjonalnie, rząd stanie przed koniecznością korekty budżetu lub szukania dodatkowych źródeł finansowania. Reformy w systemie finansów publicznych zmieniły układ sił – więcej pieniędzy trafia do samorządów, ale centralny budżet musi sobie poradzić z większym deficytem i rosnącym długiem.

Wniosek? Obserwuj budżet na bieżąco – bo decyzje podejmowane teraz będą miały realny wpływ na Twoje podatki, usługi publiczne i stabilność gospodarki.

Prawo
Nie jest łatwo uzyskać znaczny stopień niepełnosprawności. Nawet ze złamaniami kompensacyjnymi kręgosłupa [List czytelnika]
16 cze 2025

Do redakcji infor.pl przychodzą stale listy osób, które uważają, że WZON obniżył im liczbę punktów do poziomu wykluczającego przyznanie świadczenia wspierającego przez ZUS. Np. osoba niewidoma otrzymała 61 punkty, a sparaliżowany od pasa w dół mężczyzna 43 punkty. Z listów wynika, że trudno jest także uzyskanie samego stopnia niepełnosprawności (zwłaszcza znacznego). Urazy kręgosłupa to za mało. Tak przynajmniej wynika z listu czytelnika.

MRPiPS: Zasiłek pogrzebowy będzie wypłacany w ciągu 14 dni bez decyzji ZUS - gdy koszty pogrzebu poniosła jedna osoba z rodziny zmarłego. Już w 2025 roku?
16 cze 2025

Ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości - co do zasady - nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS - jeżeli zasiłek pogrzebowy przysługuje w kwocie 4000 zł niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu (od 1 stycznia 2026 r. będzie to kwota 7000 zł), tj. gdy koszty te poniosła jedna osoba – członek rodziny zmarłego. Tak wynika z założeń projektu deregulacyjnego dot. ustawy emerytalnej, nad którym pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Propozycja zakłada też skrócenie terminu wypłaty zasiłku do 14 dni.

KP do zmiany: sprawy kadrowe już nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej [PROJEKT z 10 czerwca 2025 r.]
16 cze 2025

Kodeks Pracy znowu do zmiany? Tak, bo sprawy kadrowe już teraz będzie się załatwiało nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej. Ustawodawca a raczej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako: projekt).

Renat wdowia z KRUS. Już wiadomo kiedy pierwsze wypłaty świadczenia!
16 cze 2025

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wydała już 54 111 decyzji przyznających rentę wdowią emerytom i rencistom rolniczym – poinformowało biuro prasowe instytucji. Nowe świadczenia ruszają pełną parą – pierwsze wypłaty zaplanowano na 7 lipca br.

NIS2, DORA, nowelizacja ustawy o KSC – jak operatorzy telekomunikacyjni powinni zapewnić cyberbezpieczeństwo klientom?
16 cze 2025

W dobie rosnących zagrożeń cyfrowych i postępującej cyfryzacji infrastruktury, sektor telekomunikacyjny staje się jednym z głównych filarów bezpieczeństwa cybernetycznego. W związku z tym na dostawców publicznych sieci łączności elektronicznej i dostawców publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej (czyli operatorów telekomunikacyjnych), nakładane są coraz bardziej rygorystyczne obowiązki - zarówno na poziomie prawa unijnego (NIS2, DORA), jak i krajowego (nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa – UKSC).

Emeryci z 800+ za urodzenie dziecka? Naprawdę? To ja chcę waloryzację kwotową, a nie procentową do mojej niskiej emerytury
16 cze 2025

Infor.pl udostępnia miejsce na portalu dla czytelników. Dziś publikujemy list czytelniczki, która proponuje - jako element stały polskiego systemu emerytalnego – waloryzację kwotową emerytur i rent. Ta waloryzacja jest korzystna dla osób otrzymujących najmniejsze świadczenia (i symetrycznie jest niekorzystna dla osób z wysokimi świadczeniami).

Zmiany w wypłacaniu zasiłku pogrzebowego (nie chodzi o podwyższenie wysokości zasiłku pogrzebowego do 7 tys. zł od 1 stycznia 2026 r.) [PROJEKT]
16 cze 2025

Zasiłek pogrzebowy ma odciążyć finansowo osoby organizujące pochówek bliskiego. Rząd planuje zmiany, które uproszczą procedurę jego przyznawania i przyspieszą wypłatę świadczenia. Nowe przepisy przewidują m.in. krótszy termin wypłaty, możliwość składania wniosków przez zakład pogrzebowy oraz ograniczenie przypadków, w których ZUS będzie musiał wydawać decyzję.

Nowy gracz w Sejmie? Sondaż IBRiS przynosi sensację: Polacy chcą czegoś nowego!
16 cze 2025

Na politycznym krajobrazie właśnie pojawiła się nowa siła, której nikt się nie spodziewał. Według najnowszego sondażu IBRiS dla Polsat News, Konfederacja Korony Polskiej – ugrupowanie Grzegorza Brauna – zdobyła aż 6% poparcia, co oznacza, że samodzielnie weszłaby do Sejmu. I to bez szyldu głównej Konfederacji!,

Unijny portfel tożsamości cyfrowej: Co wydarzy się już 1 lipca?
16 cze 2025

Już 1 lipca 2025 r. Komisja Europejska uruchomi wersję pilotażową unijnego portfela tożsamości cyfrowej (EU Digital Identity Wallet, eID) – rozwiązania, które w przyszłości może zrewolucjonizować sposób, w jaki obywatele państw członkowskich UE potwierdzają swoją tożsamość, w tym wiek. Co ważne, Polska nie znalazła się w gronie krajów testujących nową aplikację, a informacje o jej rzekomym obowiązkowym wdrożeniu w całej Unii od lipca są po prostu nieprawdziwe.

Zmiany w ZFŚS. Będzie większa przejrzystość i demokratyczność w ustalaniu zasad funkcjonowania ZFŚS [PROJEKT z 10 czerwca 2025 r.]
16 cze 2025

Resort pracy przedstawił projekt ustawy zmieniającej z 10 czerwca 2025 r. W niniejszym artykule zostanie opisana zmiana dotycząca dość ważnej dla wielu pracowników instytucji: Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zmiana wbrew pozorom nie jest tylko kosmetyczna, bowiem dotyczy aspektu reprezentacji pracowniczej. Czy będzie zatem większa przejrzystość i demokratyczność w ustalaniu zasad funkcjonowania ZFŚS?

pokaż więcej
Proszę czekać...