Podatek dochodowy od osób fizycznych to nie tylko opodatkowanie według skali podatkowej i zeznanie roczne. Podatnicy często o tym zapominają i są zaskoczeni przelewami niższymi od spodziewanych. A będzie gorzej.
Podatek dochodowy to nie tylko skala
Gdy mowa o podatku dochodowym od osób fizycznych, odruchowo myślimy o opodatkowaniu według skali podatkowej. Warto jednak wiedzieć i pamiętać również o tym, że opodatkowanie może wyglądać inaczej i w określonych przez ustawodawcę przypadkach przybiera formę zryczałtowaną. Zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się m.in. od dochodów (przychodów) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w wysokości 10% wygranej lub nagrody. Oznacza to, że jeśli bierzemy udział w konkursie, czy loterii, a nawet gdy otrzymujemy nagrodę w ramach sprzedaży premiowej, musimy liczyć się z tym, że w większości przypadków ich wartość będzie niższa niż deklarowana przez organizatora, bo trzeba będzie odpowiednio pomniejszyć ją o wartość należnego podatku.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolna od podatku jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł. Oznacza to, że aby wskazane zwolnienie mogło znaleźć zastosowanie, muszą być spełnione dwa warunki:
1) wartość nagrody nie może przekraczać kwoty 2000 zł,
2) nagroda musi być uzyskana w określonych okolicznościach: albo w ramach konkursu organizowanego i emitowanego (ogłaszanego) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) albo w ramach konkursu z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, albo musimy mieć do czynienia z nagrodą związaną ze sprzedażą premiową towarów lub usług.
Podwyżka stawki podatku dochodowego aż o 50 proc.
Gdy trzeba pobrać zryczałtowany podatek, o którym mowa, robi to podmiot dokonujący wypłaty wygranej (nagrody). Oznacza to, że do kwota trafiająca do podatnika jest już odpowiednio pomniejszona, a on sam nie musi w związku z tym podejmować żadnych działań, a w szczególności nie ma obowiązku wykazywania uzyskanego przychodu w zeznaniu rocznym. Jak wynika z informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów i Gospodarki, już niedługo wygrywający będą musieli odprowadzić do budżetu państwa więcej pieniędzy. Resort planuje bowiem podwyższenie zryczałtowanej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wygranych w konkursach, grach, zakładach wzajemnych oraz nagród związanych ze sprzedażą premiową. Propozycja, którą przedstawiono przewiduje wzrosnąć stawki z 10 proc. do 15 proc., czyli aż o 50 proc. (5 punktów procentowych). Jakie jest uzasadnienie tych działań? Ministerstwo wskazało, że obowiązująca obecnie stawka nie była korygowana od 2001 r., mimo znacznego wzrostu wartości wygranych. Argument ten w odniesieniu do stawki określonej procentowo może wydawać się zaskakujący, jednak na razie innego uzasadnienia dla planowanej podwyżki nie wskazano. Przyjęcie projektu nowelizacji przez Radę Ministrów planowane jest na IV kwartał 2025 r.