Jakie przywileje dla osoby niepełnosprawnej z umiarkowanym stopniem

Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
rozwiń więcej
niepełnosprawność niepełnosprawny orzeczenie o niepełnosprawności niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym zniżki ulgi dla niepełnosprawnych / Ulgi, zniżki, dofinansowania i inne przywileje dla osób niepełnosprawnych w umiarkowanym stopniu / Shutterstock

Wiele osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie ma do końca świadomości, jakie przywileje, ulgi i zniżki im przysługują. Nawet ci, którzy posiadają orzeczenie od lat, często tracą szanse na oszczędności, nie korzystając z przysługujących im praw. Sprawdź, co dokładnie Ci przysługuje, aby w pełni wykorzystać wszystkie dostępne formy wsparcia.

Polski system wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami jest rozbudowany, ale często zawiły i skomplikowany. Wiele osób, które posiadają orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nie jest w pełni świadoma przysługujących im praw i przywilejów. Tymczasem dostęp do różnego rodzaju ulg, zniżek i świadczeń może znacząco poprawić ich jakość życia i odciążyć domowy budżet.

Zniżki, ulgi i darmowe przejazdy

Jednym z najbardziej odczuwalnych przywilejów jest dostęp do szeregu zniżek, które mają realny wpływ na codzienne życie. Posiadacze umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mogą liczyć na:

  • ulgi komunikacyjne,
  • zniżki w instytucjach kultury,
  • zwolnienie z opłat RTV.

Ulgi komunikacyjne

Pociągi, autobusy miejskie, a także w niektórych miastach taksówki oferują zniżki dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz ich opiekunów. W zależności od przewoźnika i rodzaju biletu zniżka może wynosić od 30% do 50%. Zgodnie z art. 2 ustawy o ulgowych przejazdach środkami transportu zbiorowego, osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym uprawnione są do 37% zniżki przy przejazdach pociągami w relacjach krajowych, o ile podróżują z opiekunem.

Zniżki w instytucjach kultury

Muzea, kina, teatry, galerie i filharmonie często udostępniają bilety ulgowe dla osób z niepełnosprawnościami. W niektórych miejscach wstęp może być nawet całkowicie darmowy. Zniżki te są zwykle regulowane wewnętrznymi przepisami poszczególnych placówek, dlatego zawsze warto pytać o ulgi, kupując bilet.

Zwolnienie z opłat RTV

Zgodnie z art. 2 ustawy o opłatach abonamentowych, osoby, które posiadają orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, są zwolnione z opłat abonamentowych za radio i telewizję. Aby skorzystać z tego przywileju, należy złożyć wniosek w Poczcie Polskiej, dołączając do niego kopię orzeczenia oraz wypełniony formularz zgłoszeniowy. Prawo to przysługuje niezależnie od faktu, czy odbiornik jest użytkowany w mieszkaniu, czy w innym miejscu.

Przywileje w pracy i ulgi podatkowe

Osoby zatrudnione, które posiadają umiarkowany stopień niepełnosprawności, również mają szereg istotnych uprawnień. Zgodnie z art. 15 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Prawo do takiej normy czasu pracy przysługuje bez względu na przyczynę niepełnosprawności.

Dodatkowo, przerwa wliczana do czasu pracy wynosi 15 minut, a pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych. Zgodnie z art. 19 ustawy, urlop ten przysługuje po przepracowaniu roku u pracodawcy od momentu uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności.

Jeśli chodzi o podatki, to kluczowa jest ulga rehabilitacyjna. Zgodnie z art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik może odliczyć od dochodu wydatki związane z rehabilitacją, w tym m.in. na leki, sprzęt ortopedyczny, a także na opłacenie pobytu na turnusie rehabilitacyjnym.

Ważne

Odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest możliwe tylko po spełnieniu wszystkich warunków, w tym posiadania odpowiednich faktur i udokumentowania wydatków. Nie wszystkie wydatki podlegają odliczeniu, dlatego każdą sytuację należy weryfikować indywidualnie.

Przykład

Ulga na samochód. Jak zaoszczędzić 3000 zł rocznie?

Pan Jacek, posiadający orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które uprawnia go do korzystania z samochodu jako środka transportu na cele rehabilitacyjne, poniósł w 2026 roku następujące wydatki:

  • Zakup paliwa: łącznie wydał 3500 zł
  • Wymiana opon: 400 zł
  • Serwis i ubezpieczenie samochodu: 1500 zł
  • Zakup nowego fotelika samochodowego dostosowanego do jego potrzeb: 800 zł
  • Leki na stałe: 2000 zł.

Zgodnie z przepisami, Pan Jacek może odliczyć od dochodu wydatki na zakup, serwis i paliwo do samochodu, ale z limitem 2280 zł rocznie. Może także odliczyć wydatki na leki, ale tylko te, które przekraczają 100 zł miesięcznie (czyli 1200 zł rocznie). Nowością, o której nie wszyscy wiedzą, jest możliwość odliczenia zakupu specjalistycznego fotelika, który, ze względu na swoje przystosowanie, jest uznawany za sprzęt rehabilitacyjny.

Wyliczenie ulgi:

1. Odliczenie z tytułu samochodu: Pan Jacek wydał łącznie 5400 zł na paliwo, opony, serwis i ubezpieczenie (3500 + 400 + 1500). Może odliczyć tylko do limitu 2280 zł

2. Odliczenie z tytułu leków: Wydał 2000 zł, więc może odliczyć 800 zł (2000 zł - 1200 zł)

3. Odliczenie z tytułu fotelika: Wydał 800 zł, które może w całości odliczyć jako wydatek nielimitowany

Suma odliczeń: 2280 zł (samochód) + 800 zł (leki) + 800 zł (fotelik) = 3880 zł.

Dofinansowanie z PFRON oraz wsparcie społeczne

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą ubiegać się o dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Środki te przeznaczone są na:

  • Zakup sprzętu rehabilitacyjnego: Od wózków inwalidzkich, po laski, kule, czy inne specjalistyczne urządzenia, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie. Dofinansowanie jest udzielane na podstawie wniosku złożonego w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie (PCPR);
  • Likwidację barier: Dofinansowanie można uzyskać na likwidację barier architektonicznych w miejscu zamieszkania, takich jak budowa podjazdów, instalacja wind, czy dostosowanie łazienki do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Zgodnie z art. 35a ustawy o rehabilitacji, dofinansowanie to może wynieść nawet do 95% kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce;
  • Udział w turnusach rehabilitacyjnych: PFRON dofinansowuje również koszty turnusów, które są niezbędne dla poprawy stanu zdrowia i funkcjonowania.

Inne przywileje dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

Oprócz wymienionych wyżej, osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą liczyć na:

  • Zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych: Zgodnie z art. 8 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności są zwolnione z tego podatku przy zakupie samochodu, o ile jest on przeznaczony na ich własny użytek;
  • Dodatkowe punkty w rekrutacji: Na niektórych uczelniach wyższych, posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności może być dodatkowo premiowane w procesie rekrutacji;
  • Pierwszeństwo w dostępie do usług: W wielu instytucjach publicznych, bankach i urzędach, osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do obsługi poza kolejnością.

Ważne

Przywileje nie są przyznawane automatycznie. Konieczne jest złożenie odpowiednich wniosków, np. w Poczcie Polskiej w przypadku opłat RTV, czy też poinformowanie pracodawcy o posiadanym orzeczeniu.

Prawo
NRL popiera uchylenie ustawy o lekarzu sądowym. „System od początku był niewydolny”
01 paź 2025

Naczelna Rada Lekarska poparła stanowisko adwokatury, która od lat domaga się uchylenia ustawy o lekarzu sądowym z 2007 roku. Zdaniem lekarzy i prawników system nie spełnia swojej funkcji, zniechęca specjalistów niskim wynagrodzeniem i prowadzi do chaosu w sądach.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady
01 paź 2025

Chociaż zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego, to nie każdy będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych.

Koniec darmowych worków na śmieci od gminy. Zmiany w sposobie segregacji odpadów
01 paź 2025

Coraz więcej gmin w Polsce nie udostępnia już darmowych worków na śmieci dla swoich mieszkańców. Jest to związane ze zmianą sposobu segregacji odpadów. Zmiany mają na celu walkę z niewłaściwym sortowaniem śmieci.

Doliczą 50 gr przy kasie. Jak nie stracić na systemie kaucyjnym, który właśnie rusza w Polsce?
01 paź 2025

Od 1 października do każdej plastikowej butelki i puszki w Polsce doliczane jest 50 groszy kaucji, a od 2026 roku – złotówka za szklaną butelkę wielorazową. Pieniądze można odzyskać, ale tylko wtedy, gdy opakowanie wróci do sklepu w nienaruszonym stanie. Jak działa nowy system, gdzie oddawać butelki i co zrobić, żeby nie stracić przy kasie?

Jak prawidłowo i zgodnie z prawem jeździć po ulicy rowerem? Czyli czego mogą od rowerzystów wymagać kierowcy i vice versa? Q&A
01 paź 2025

Rower i przepisy ruchu drogowego 2025: W poprzednim artykule omówiłem najczęstszy sposób poruszania się rowerem, czyli pod drodze lub pasie dla rowerów (DRD), drodze dla pieszych i rowerów (CPR) i drodze dla pieszych, które w mojej ocenie sprawiają dużo problemy. Jak się okazuje poruszanie się rowerem po jezdni (ulica) i po lesie sprawia nie mniejsze problemy, które tym razem wyjaśnię w formie Q&A.

Nie tylko punkty 7 i 8. Kolejne problemy z orzekaniem o niepełnosprawności
01 paź 2025

Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak ponownie apeluje o zmianę działania komisji orzekających o niepełnosprawności. Do Biura RPD wciąż wpływają zastrzeżenia rodziców, zaniepokojonych formą przeprowadzania wywiadu i badania z udziałem dziecka.

Pracowników zaskoczyły niższe wpływy na konta. Z czego wynikają? Można jeszcze złożyć pracodawcom odpowiednie oświadczenia
01 paź 2025

Jesień zaskoczyła pracowników nie tylko niskimi temperaturami, ale również niższymi wpływami na konta. Skąd się wziął nagły spadek wynagrodzenia? Dotyczy tych osób, które nie złożyły pracownikom stosownych oświadczeń.

System kaucyjny w Polsce rusza dziś, tj. 1 października 2025. Co warto wiedzieć, zanim oddasz butelkę lub puszkę? [WYWIAD]
30 wrz 2025

Dziś, 1 października 2025 r. w całej Polsce zaczął działać system kaucyjny. Konsumenci za butelkę PET czy puszkę zapłacą kaucję, którą odzyskają, gdy wrzucą opakowanie do punktu zbiórki. Jak dokładnie działa system, jakie są zasady i jakie wyzwania stoją przed jego operatorami? O tym w rozmowie z redakcją Infor.pl opowiada Zygmunt Ochał, Członek Zarządu Zwrotka S.A. – jednego z 7 operatorów systemu kaucyjnego w Polsce.

System kaucyjny wchodzi w życie. Już wiadomo, co czeka klientów i producentów
30 wrz 2025

Butelki PET i puszki całkowicie zdominowały półki sklepowe – wynika z najnowszych danych. To oznacza, że od 1 października system kaucyjny obejmie zdecydowaną większość napojów w Polsce. Czy konsumenci zaakceptują nowe zasady gry, czy zaczną ich unikać? Pierwsze odpowiedzi poznamy już w najbliższych miesiącach.

Pracowniku, tego dokumentu nie podpisuj w ciemno! Dzięki temu pracodawca nie zaskoczy cię potrąceniem z wynagrodzenia
01 paź 2025

Jak dbać o swoje wynagrodzenie? Między innymi trzeba zwracać uwagę na to, jakie dokumenty podpisuje się na prośbę pracodawcy. Zgody podpisane w ciemno i bez należytej uwagi mogą bowiem w przyszłości doprowadzić do tego, że pracownik straci wpływ na potrącenia ze swojej wypłaty.

pokaż więcej
Proszę czekać...