Przepisy prawa podatkowego są szczególnie skomplikowane i bardzo często się zmieniają, co sprawia, że ciężko za nimi nadążyć. Przewidują one jednak szereg rozmaitych ulg i preferencji dla emerytów. Warto zatem zapoznać się z ich zasadami, pozwalają one bowiem zaoszczędzić nawet kilka tysięcy złotych rocznie. Wyjaśniamy, z jakich ulg mogą skorzystać emeryci i co zmieni się dla nich w 2026 roku?
- Ulga dla pracujących seniorów. Zwolnienie z PIT do 85 528 zł
- Ulga rehabilitacyjna
- Ulga na leki
- Rozliczenie podatkowe emerytów w 2026 roku
- Zmiany w ulgach i zniżkach podatkowych dla emerytów w 2026 roku
Ulgi podatkowe dla osób w wieku emerytalnym to narzędzie polityki społecznej, którego celem jest zmniejszenie obciążeń finansowych po zakończeniu aktywności zawodowej. Przepisy prawa podatkowego są szczególnie skomplikowane, a na dodatek bardzo często się zmieniają, co sprawia, że niejednokrotnie nie sposób je zrozumieć i za nimi nadążyć. Jednak rok 2026 ma być w tym zakresie bardziej stabilny, dzięki czemu emerytom i rencistom łatwiej będzie planować swoje finanse. Wyjaśniamy, które świadczenia będą dla emerytów zwolnione z podatku, a także jakie dodatkowe ulgi seniorzy będą mogli odliczyć od swoich dochodów.
Ulga dla pracujących seniorów. Zwolnienie z PIT do 85 528 zł
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT, ulga dla pracujących seniorów przysługuje kobietom, które ukończyły 60. rok życia oraz mężczyznom, którzy ukończyli 65. rok życia, a mimo to nadal pracują i podlegają ubezpieczeniom społecznym. Stosownie do tego przepisu, dochody takich osób z tytułu m.in. stosunku służbowego, stosunku pracy czy umowy zlecenia są zwolnione z opodatkowania, aż do kwoty 85 528 zł rocznie.
Warto zwrócić uwagę, że seniorzy, o których mowa nie muszą rezygnować z pobierania emerytury, aby skorzystać z ulgi. Wystarczy, że nie będą pobierać świadczenia z ZUS, a następnie złożą odpowiedni wniosek o rozliczenie podatku. Jest to z pewnością ważne udogodnienie dla osób, które chcą być czynne zawodowo i zwiększać swoje dochody po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Warunkiem skorzystania z tej ulgi jest podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia oraz niepobieranie emerytury.
Należy jednak pamiętać, że emeryt, który pobiera emeryturę i jednocześnie pracuje, nie może skorzystać z tej preferencji. Ulga dotyczy wyłącznie przychodów z pracy i nie obejmuje świadczeń emerytalnych.
Pani Anna (66 lat) otrzymuje emeryturę w wysokości 3000 zł brutto miesięcznie. Dodatkowo, pracuje na umowę zlecenia i dorabia w ten sposób 5000 zł brutto miesięcznie. Aby skorzystać z ulgi dla pracujących seniorów, Pani Anna musi zawiesić pobieranie emerytury z ZUS. Dopiero wówczas jej dochody z umowy zlecenia, do kwoty 85 528 zł rocznie, będą zwolnione z podatku.
Ulga rehabilitacyjna
Niezależnie od zwolnień z opodatkowania, emeryci mogą skorzystać z ulg, które odliczą od podatku. W praktyce największe znaczenie dla seniorów mają ulga rehabilitacyjna oraz ulga na leki.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, podatnicy mają prawo odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych. Chodzi tu o osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności. Ulga ta obejmuje:
- opłacenie turnusu rehabilitacyjnego,
- zakup sprzętu rehabilitacyjnego,
- zakup leków,
- opłacenie opieki medycznej,
- opłacenie usług transportowych.
Warto pamiętać, że ulga ta nie jest jednolita. Niektóre wydatki mają limity kwotowe, inne natomiast podlegają odliczeniu w pełnej wysokości. Na przykład, wydatki na zakup leków podlegają odliczeniu w pełnej wysokości, o ile spełniają warunki, o których była mowa.
Ulga na leki
Szczególnie ważna dla emerytów jest ulga na leki, która jest częścią szerszej ulgi rehabilitacyjnej. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6a ustawy o PIT, wydatki na leki mogą zostać odliczone, jeśli spełnione są dwa kluczowe warunki.
1. Warunek miesięcznej nadwyżki
Wydatki na leki podlegają odliczeniu jedynie w kwocie, która przekracza 100 zł miesięcznie. Odliczeniu podlega zatem nadwyżka ponad tę kwotę, a nie cała suma. Kluczowe jest, by kalkulacji dokonywać każdego miesiąca z osobna, a nie sumować wydatki w skali roku. Jeśli w danym miesiącu senior wydał 90 zł, nie odliczy nic, ponieważ nie przekroczył progu.
2. Zaświadczenie lekarskie
Aby skorzystać z tej ulgi, emeryt musi posiadać stosowne zaświadczenie od lekarza specjalisty, które potwierdza, że dany lek jest niezbędny w związku z jego niepełnosprawnością. Nie wystarczy zwykła recepta – potrzebny jest dokument wskazujący na konieczność stosowania danego leku stale lub przez określony czas.
Pamiętaj: W przypadku ulgi na leki niezbędne jest skrupulatne gromadzenie faktur i paragonów, ponieważ tylko na ich podstawie można prawidłowo obliczyć miesięczne nadwyżki i złożyć wniosek o odliczenie w zeznaniu PIT.
Rozliczenie podatkowe emerytów w 2026 roku
Przepisy prawa podatkowego nie wymagają od emeryta składania zeznania podatkowego, jeśli jego jedynym źródłem dochodu jest świadczenie emerytalne. W takim przypadku rozliczenia dokonuje ZUS, który przesyła do Urzędu Skarbowego i do emeryta formularz PIT-40A.
Jednak, jeśli emeryt chce skorzystać z ulg podatkowych, które mu przysługują (np. ulga rehabilitacyjna, ulga na leki), musi złożyć własne zeznanie podatkowe, czyli PIT-37 lub PIT-36. Powinien przy tym dołączyć odpowiednie dokumenty, które potwierdzają jego prawo do ulgi.
W orzecznictwie wskazuje się, że podatnik ma prawo do skorzystania z ulg, jeśli spełnia wszystkie warunki określone w ustawie. Warto podkreślić, że zwrot nadpłaconego podatku, w wyniku skorzystania z ulg, jest bezterminowy. Analizując omawiane zagadnienie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 maja 2008 r., uznał, że prawo do odliczenia ulg podatkowych jest uprawnieniem podatnika, z którego może on skorzystać w każdym czasie, o ile nie upłynął termin przedawnienia (Wyrok SN sygn. akt I UK 13/08).
Zmiany w ulgach i zniżkach podatkowych dla emerytów w 2026 roku
Rok 2026 nie przyniesie szczególnych zmian w systemie ulg i zniżek podatkowych dla emerytów. W dalszym ciągu obowiązywać będą preferencje wprowadzone w latach poprzednich, w tym ulga dla pracujących seniorów.
Zmianą, która może mieć znaczenie, jest podniesienie kwoty wolnej od podatku, co dotyczy wszystkich podatników, w tym również emerytów.
Podstawą opodatkowania emerytury jest jej wysokość pomniejszona o składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jest to istotna informacja, ponieważ wiele osób myli tę kwotę z kwotą wolną od podatku, która wynosi 30 000
zł.
Warto pamiętać, że emeryci, którzy chcą skorzystać z ulg, muszą złożyć własne zeznanie podatkowe, co jest kluczowe dla odzyskania nadpłaconego podatku. Warto również monitorować przyszłe zmiany legislacyjne. W kontekście starzejącego się społeczeństwa można się spodziewać, że temat ulg dla seniorów będzie w dalszym ciągu przedmiotem dyskusji i ewentualnych zmian. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wielokrotnie podkreślano, że państwo ma obowiązek chronić uprawnienia emerytalne przed utratą siły nabywczej. Pozostaje mieć nadzieję, że przełoży się to na zmiany, które zapewnią polskim emerytom realne wsparcie finansowe.
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 226)
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2008 r. (sygn. akt I UK 13/08)
• Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2023 r. poz. 1667)
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.)
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2015 r. (sygn. akt K 48/14)