Ulga na leki może dać Ci zwrot setek złotych w PIT! Aby ją otrzymać, musisz znać żelazną zasadę 100 zł miesięcznie. Wyjaśniamy, jak dokładnie liczyć nadwyżkę, jakie dokumenty (m.in. zaświadczenie lekarskie) są kluczowe, a także jak rozliczyć wydatki na leki na niepełnosprawnego współmałżonka, by maksymalnie obniżyć swój podatek i odzyskać pieniądze w 2026 roku.
- Kto może skorzystać z ulgi na leki?
- Ulga na leki i zasada 100 zł. Jak obliczać nadwyżkę?
- Ulga na leki. Warunek niezbędności leku i dokumentacja
- Ulga na leki a inne świadczenia i dofinansowania
- Ulga na leki w rozliczeniu ze współmałżonkiem
- Ulga na leki 2026. Prognozowane zmiany i rozszerzenie katalogu
Ulga na leki jest jedną z najważniejszych i najczęściej wykorzystywanych preferencji podatkowych przez seniorów. Choć stanowi ona część szerszej ulgi rehabilitacyjnej (uregulowanej w Art. 26 ust. 1 pkt 6a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), ma bardzo specyficzne zasady rozliczania, które wymagają szczególnej uwagi.
Skorzystanie z ulgi pozwala odliczyć część wydatków na leki od podstawy opodatkowania w rocznym zeznaniu podatkowym PIT (najczęściej PIT-37 lub PIT-36).
Kto może skorzystać z ulgi na leki?
Ulga przysługuje każdemu podatnikowi, który spełnia łącznie dwa kluczowe warunki:
1. Orzeczenie o niepełnosprawności: Podatnik musi posiadać aktualne orzeczenie o niepełnosprawności (bez względu na stopień) lub decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną;
2. Osoba na utrzymaniu: Z ulgi można skorzystać również, jeśli leki kupowane są dla osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika, pod warunkiem, że dochody tej osoby nie przekroczyły w danym roku podatkowym 16 061,28 zł (limit na 2025 r., prognoza na 2026 r. może być wyższa).
Ulga na leki i zasada 100 zł. Jak obliczać nadwyżkę?
Najważniejszą zasadą, a jednocześnie najczęstszym źródłem błędów w rozliczeniach, jest miesięczny próg odliczenia.
Ulga na leki nie dotyczy całej kwoty wydanej na lekarstwa, lecz wyłącznie tej części miesięcznych wydatków, która przekracza 100 zł. Odliczeniu podlega zatem nadwyżka ponad 100 zł.
Kluczowe jest, aby:
1. Gromadzić dowody zakupu: Należy zbierać faktury imienne (nie paragony), które wskażą, kto i za co zapłacił.
2. Sumować wydatki miesięczne: Obliczeń dokonuje się dla każdego miesiąca z osobna, a nie sumuje się wszystkich wydatków rocznych.
3. Odliczać nadwyżkę: Dopiero po zsumowaniu wydatków w danym miesiącu odejmuje się 100 zł, a powstałą kwotę (nadwyżkę) zapisuje się jako ulgę.
Sumowanie miesięcznych wydatków
Pan Władysław (78 lat) wydaje na leki stale przepisywane przez kardiologa. Poniżej przedstawiamy jego miesięczne wydatki na leki w pierwszych pięciu miesiącach 2025 roku, uwzględniając miesięczny limit wydatków, który wynosi 100 zł (dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, ulgę nalicza się od nadwyżki ponad 100 zł miesięcznie).
W styczniu wydatki Pana Władysława wyniosły 350 zł. Kwota do odliczenia (nadwyżka) to 250 zł (350 zł−100 zł).
W lutym wydatki wyniosły 90 zł. Ponieważ kwota ta nie przekroczyła 100 zł, kwota do odliczenia wynosi 0 zł.
W marcu wydatki wyniosły 240 zł. Kwota do odliczenia (nadwyżka) to 140 zł (240 zł−100 zł).
W kwietniu wydatki wyniosły 105 zł. Kwota do odliczenia (nadwyżka) to zaledwie 5 zł (105 zł−100 zł).
W maju wydatki wyniosły 500 zł. Kwota do odliczenia (nadwyżka) to 400 zł (500 zł−100 zł).
Podsumowanie odliczenia za pięć miesięcy:
Pan Władysław wydał na leki łącznie 1285 zł (350 + 90 + 240 + 105 + 500 zł).
Suma nadwyżek, które Pan Władysław może odliczyć, wynosi:
250 zł+0 zł+140 zł+5 zł+400 zł=795 zł
Wniosek: Pomimo wydania 1285 zł w ciągu pięciu miesięcy, Pan Władysław może odliczyć w zeznaniu PIT tylko 795 zł. Kwoty wydane w lutym (90 zł) nie są uwzględniane w odliczeniu, ponieważ nie przekroczyły miesięcznego progu 100 zł.
Ulga na leki. Warunek niezbędności leku i dokumentacja
Drugim, równie ważnym warunkiem jest konieczność udowodnienia, że zakupione leki są niezbędne w związku z posiadaną niepełnosprawnością.
Zaświadczenie od lekarza specjalisty
Do rozliczenia ulgi nie wystarczy zwykła recepta. Konieczne jest zaświadczenie od lekarza specjalisty (lub lekarza prowadzącego), które potwierdza, że:
1. Pacjent jest osobą niepełnosprawną (lub pozostaje na utrzymaniu osoby niepełnosprawnej).
2. Wymagane jest stałe stosowanie określonych leków (lub ich stosowanie przez określony czas) w związku z daną niepełnosprawnością.
Ważne jest, aby zaświadczenie to było aktualne. Urząd skarbowy podczas kontroli może zażądać okazania tego dokumentu.
Zasady dokumentowania wydatków
Każdy wydatek musi być udokumentowany, z uwagi na comiesięczne rozliczanie kwoty.
• Faktury imienne: Najbezpieczniejszą formą są faktury wystawione na nazwisko osoby odliczającej ulgę (lub osoby niepełnosprawnej, jeśli pozostaje na jej utrzymaniu). Faktura powinna zawierać datę, nazwę apteki oraz nazwę leku.
• Wydatki łączne: Jeśli na fakturze widnieje kilka leków, a tylko część z nich dotyczy niepełnosprawności (potwierdzonej zaświadczeniem), do miesięcznej sumy można wliczyć wyłącznie koszty tych konkretnych leków.
Ulga na leki a inne świadczenia i dofinansowania
Ulga na leki ma za zadanie zrekompensować podatnikowi wkład własny w wydatki zdrowotne. Dlatego też nie można odliczyć kosztów, które zostały już sfinansowane z innych źródeł.
Refundacja z NFZ
Pani Krystyna posiada orzeczenie o niepełnosprawności i kupiła w czerwcu leki na receptę za kwotę 450 zł. Ponieważ część leków podlegała refundacji przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), rzeczywista kwota, którą Pani Krystyna zapłaciła z własnej kieszeni, była niższa.
Oto, jak obliczana jest kwota do odliczenia, gdy występuje refundacja:
Całkowity koszt leków: 450 zł
Refundacja NFZ: - 150 zł
Wkład własny (faktyczny wydatek): 450 zł−150 zł=300 zł
Następnie, od faktycznego wydatku odejmuje się miesięczny limit wydatków wynoszący 100 zł (dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, ulgę nalicza się od nadwyżki ponad 100 zł miesięcznie):
300 zł (wkład własny)−100 zł (limit miesięczny)=200 zł
Wniosek: Pani Krystyna odlicza ulgę tylko od kwoty faktycznie wydanej z własnych środków, czyli od 300 zł, a nie od pełnej ceny leków. Zatem nadwyżka do odliczenia w zeznaniu PIT za czerwiec wynosi 200 zł.
Warto pamiętać, że ulgę na leki można odliczyć tylko od dochodu opodatkowanego. Jeżeli emeryt otrzymuje świadczenie w kwocie wolnej od podatku lub jest zwolniony z opodatkowania (np. dzięki uldze dla seniora), ulga może nie przynieść pełnej korzyści lub nie będzie mogła być w ogóle wykorzystana.
Ulga na leki w rozliczeniu ze współmałżonkiem
Zasady wspólnego rozliczania ulgi są kluczowe, zwłaszcza w sytuacji, gdy osoba niepełnosprawna ma bardzo niskie dochody.
Odliczenie ulgi na leki na współmałżonka
Wydatki na leki poniesione na rzecz niepełnosprawnego współmałżonka może odliczyć drugi małżonek, który osiąga dochody opodatkowane (lub rozliczają się wspólnie), pod warunkiem:
1. Współmałżonek niepełnosprawny pozostaje na utrzymaniu osoby odliczającej ulgę.
2. Roczny dochód współmałżonka niepełnosprawnego (z wyjątkiem rent socjalnych, zasiłków pielęgnacyjnych, itp.) nie przekracza 16 061,28 zł.
Wykorzystanie dochodu współmałżonka
Pani Helena (65 lat, niepełnosprawna) osiąga roczny dochód w wysokości 12 000 zł (poniżej limitu). Z powodu jej niskiego dochodu, nie jest w stanie odliczyć pełnej ulgi na leki w kwocie 5000 zł, którą wydała w ciągu roku.
Jej mąż, Pan Kazimierz (68 lat), ma opodatkowaną emeryturę i wystarczający dochód do odliczenia.
Pan Kazimierz może odliczyć całą kwotę 5000 zł od swojego dochodu, ponieważ Pani Helena (osoba niepełnosprawna) pozostaje na jego utrzymaniu, a jej dochód jest poniżej wymaganego progu.
Ulga na leki 2026. Prognozowane zmiany i rozszerzenie katalogu
W kontekście ulgi rehabilitacyjnej, której ulga na leki jest częścią, na rok 2026 planowane są pewne rozszerzenia, które mogą ułatwić seniorom rozliczenia.
Najważniejszą nowością, która może mieć wpływ na ulgę na leki, jest planowane włączenie do katalogu wydatków objętych ulgą kosztów związanych ze środkami absorpcyjnymi (pieluchomajtki, podkłady). Choć te wydatki są technicznie oddzielone od leków, ich uwzględnienie stanowi istotną ulgę finansową dla seniorów.
Planowany jest limit kwotowy dla tych wydatków w wysokości 2280 zł rocznie (podobnie jak dla transportu), odliczany bez zasady 100 zł.
Ulga na leki jest jednym z nielicznych odliczeń podatkowych, które stosuje zasadę miesięcznego progu odliczenia. Aby nie stracić szansy na zwrot podatku, konieczne jest:
1. Zgromadzenie zaświadczenia od lekarza specjalisty o konieczności stosowania leków.
2. Przechowywanie faktur imiennych (nie paragonów) za zakup leków.
3. Prawidłowe sumowanie wydatków miesięcznych i odliczenie tylko nadwyżki ponad 100 zł.
Tylko skrupulatne prowadzenie ewidencji wydatków gwarantuje pełne wykorzystanie przysługującej ulgi i maksymalizację zwrotu podatku w rozliczeniu rocznym.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 511, z późn. zm.)