Kiedy choroba dotyka bliskich – ZUS może pomóc. Wystarczy, że zrobisz ten jeden krok

Katarzyna Kania
Prawnik
rozwiń więcej
zasiłek dla bezrobotnych 2025 sposób rozwiązania umowy wypowiedzenie porozumienie / Kiedy choroba dotyka bliskich –ZUS może pomóc. Wystarczy, że zrobisz ten jeden krok. / Shutterstock

Czasem życie zmusza nas do pauzy. Nie z powodu własnej choroby, ale dlatego, że ktoś, kogo kochamy, nagle potrzebuje naszej obecności. W takich momentach to nie tylko serce podpowiada, by rzucić wszystko i zająć się bliskim – ale i prawo pozwala nam na to finansowo.

Czasem życie zmusza nas do pauzy. Nie z powodu własnej choroby, ale dlatego, że ktoś, kogo kochamy, nagle potrzebuje naszej obecności. W takich momentach to nie tylko serce podpowiada, by rzucić wszystko i zająć się bliskim – ale i prawo pozwala nam na to finansowo.

Zasiłek opiekuńczy

Czy wiesz, że możesz otrzymać zasiłek opiekuńczy, jeśli zachoruje Twój rodzic, współmałżonek, dziecko lub inny członek rodziny? Nie musisz być sam w tych trudnych chwilach – system ubezpieczeń społecznych przewiduje wsparcie właśnie w takich sytuacjach. Wystarczy, że jesteś objęty ubezpieczeniem chorobowym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że zasiłek opiekuńczy nie jest przeznaczony wyłącznie dla osób chorujących. Przysługuje również tym, którzy są zdrowi, ale muszą zrezygnować z pracy, by opiekować się kimś bliskim. Dotyczy to nie tylko dzieci, ale również współmałżonków, rodziców, rodzeństwa, a nawet teściów.

Zasiłek ten wypłacany jest właśnie z tytułu ubezpieczenia chorobowego. Dla pracowników etatowych składka ta jest obowiązkowa i opłacana automatycznie. Jednak osoby na umowach zlecenie, agencyjnych czy prowadzące własną działalność gospodarczą muszą przystąpić do tego ubezpieczenia dobrowolnie. Warto to rozważyć – nie tylko ze względu na potencjalną własną chorobę, ale właśnie dla możliwości skorzystania ze świadczeń w trudnych sytuacjach rodzinnych.

Coraz więcej dni na opiekę – liczby mówią same za siebie

W samym 2024 roku w Polsce udzielono aż 10,9 miliona dni zwolnień z pracy z powodu opieki nad dzieckiem. Na Dolnym Śląsku – blisko milion (979 tysięcy). To aż 9 procent wszystkich wypłaconych zasiłków w skali kraju.

Co ciekawe, chociaż większość opieki nad dziećmi nadal sprawują kobiety (8,5 miliona dni), to mężczyźni coraz częściej sięgają po to świadczenie – w ubiegłym roku zarejestrowano aż 2,3 miliona takich dni. Średnia długość nieobecności z powodu opieki nad dzieckiem wyniosła 3,8 dnia.

Najczęściej z zasiłku korzystały osoby w wieku od 30 do 39 lat – to właśnie ten etap życia, w którym wiele osób łączy obowiązki zawodowe z intensywnym życiem rodzinnym.

Gdy choruje nie dziecko, lecz rodzic

Choć opieka nad dzieckiem dominuje w statystykach, nie wolno zapominać o rosnącej liczbie wniosków dotyczących opieki nad innymi członkami rodziny. W 2024 roku było ich aż 2,4 miliona w całej Polsce. Mężczyźni przejęli opiekę w 1,4 miliona przypadków, kobiety – w niespełna milionie. Na Dolnym Śląsku udzielono z tego tytułu 171 tysięcy dni zasiłkowych – co stanowiło 7,1% krajowego wyniku.

W takich sytuacjach nieobecność trwała średnio 5 dni, choć regionalnie – np. na Dolnym Śląsku – było to nieco mniej, bo 4,4 dnia. Tu również dominowały osoby w wieku 30–39 lat, jednak coraz częściej pojawiają się też wnioskodawcy w wieku 50–59 lat – to pokolenie, które dziś najczęściej zajmuje się starzejącymi się rodzicami.

Jak uzyskać zasiłek? Wystarczy pamiętać o kilku krokach

Aby móc skorzystać z tego rodzaju wsparcia, konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do ZUS. Iwona Kowalska-Matis, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS na Dolnym Śląsku, przypomina, że w przypadku firm zatrudniających mniej niż 20 osób – to Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenie. W większych przedsiębiorstwach wypłata odbywa się za pośrednictwem pracodawcy.

Proces można znacznie przyspieszyć, składając dokumenty elektronicznie przez profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS). Wnioski Z-15A lub Z-15B można podpisać elektronicznie i przesłać online. Alternatywnie, możliwe jest również złożenie dokumentów osobiście lub przesłanie ich pocztą.

Niepoprawnie złożony wniosek może jednak wydłużyć czas oczekiwania na wypłatę – dlatego warto zwrócić uwagę na wszystkie wymagane pola i załączniki.

Ubezpieczenie, które chroni nie tylko Ciebie

Zasiłek opiekuńczy to nie tylko liczby i paragrafy. To realna pomoc w momentach, kiedy życie rodzinne staje się ważniejsze niż praca. To forma wsparcia, która pozwala zająć się bliskim bez lęku o utratę dochodu.

– Opłacanie składki na ubezpieczenie chorobowe to nie tylko ochrona w razie własnej choroby – to również gwarancja, że kiedy nasi bliscy nas potrzebują, nie zostaniemy z niczym – podkreśla Iwona Kowalska-Matis.

Jeśli jeszcze nie jesteś objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, warto rozważyć jego wykupienie – szczególnie, jeśli w Twoim życiu są osoby, które mogą kiedyś potrzebować Twojej opieki.

Prawo
Można (choć nie zawsze) rozwiązać umowę z nieobecnym pracownikiem. Jakich warunków trzeba przestrzegać?
15 paź 2025

W powszechnym wyobrażeniu pracowników choroba i urlop chronią przed zwolnieniem z pracy. To stwierdzenie jest jednak prawdziwe tylko częściowo. Co przewidują przepisy i w jakich przypadkach można rozwiązać umowę z nieobecnym pracownikiem?

Rozwody po nowemu - bez sądu i na oświadczenie małżonków! Poważne zmiany
15 paź 2025

Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, w ciągu ostatnich sześciu lat orzeczono w Polsce ok. 357 tys. rozwodów, w tym aż 286 tys. bez orzekania o winie. To znaczy, że ok. 80% rozwodów w Polsce w tym czasie było orzekanych bez stwierdzania winy którekolwiek z małżonków za rozkład pożycia małżeńskiego. W praktyce takie sprawy, gdzie obydwie strony są dogadane i nie angażują się w długotrwały proces, gdyż nie chcąc wykazywać winy któregokolwiek z małżonków, mogą być załatwione już na jednej rozprawie.

Seniorzy ratują budżety gospodarstw domowych. Zaskakujące dane z GUS: osoby starsze rzadziej mają długi i lepiej zarządzają finansami
15 paź 2025

Choć często mówi się o niskich emeryturach i trudnej sytuacji osób starszych, najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują zupełnie inny obraz: to właśnie seniorzy ratują dziś budżety gospodarstw domowych. Aż 87,4 proc. z nich nie ma żadnych długów, wydatki planują rozważnie, a z rachunkami radzą sobie lepiej niż młodsze pokolenia. Ich finansowa odpowiedzialność i życiowe doświadczenie sprawiają, że w wielu rodzinach to właśnie oni stanowią niewidzialny filar stabilności.

Rewolucja w L4 i orzecznictwie ZUS. Co czeka pracowników i lekarzy od 2026 roku?
15 paź 2025

Od 2026 roku mają wejść w życie daleko idące zmiany dotyczące zarówno zasad wystawiania i kontrolowania zwolnień lekarskich, jak i funkcjonowania lekarzy orzeczników ZUS. Rząd przyjął projekt ustawy, który, może całkowicie zmienić dotychczasowe zasady dotyczące niezdolności do pracy m.in. możliwość pracy podczas zwolnienia lekarskiego w określonych przypadkach, wprowadzenie maksymalnych terminów na wydanie orzeczenia oraz większy nadzór nad jakością opinii lekarskich.

Nie będzie ustawy o związkach partnerskich. PSL i Lewica ogłaszają nowy projekt dotyczący związków nieformalnych [15.10.2025]
15 paź 2025

W środę, 15 października 2025 r., miało odbyć się pierwsze czytanie projektów ustaw o związkach partnerskich złożonych przez Lewicę. Tymczasem wiceprezes PSL Urszula Pasławska ogłosiła, że takich ustaw nie będzie. Koalicja rządowa zapowiada jednak nowy projekt – ustawę regulującą i chroniącą związki nieformalne.

300+ dla każdego ucznia do 24 roku życia. Wnioski tylko do 30 listopada
15 paź 2025

Rodzicu, nie przegap terminu! Tylko do końca listopada można ubiegać się o 300 zł na wyprawkę szkolną dla ucznia. Świadczenie „Dobry Start” przysługuje niezależnie od dochodu, ale aby je otrzymać, trzeba zdążyć ze złożeniem wniosku. ZUS przypomina – po 30 listopada nie będzie już takiej możliwości.

Do 30.000,00 zł kary grozi pracodawcy w 2026 r. za zawarcie umowy zlecenia z własnym pracownikiem. Sprawdź, w jakich sytuacjach
15 paź 2025

Co dalej z umowami zlecenia? Od wielu miesięcy mówi się o konieczności wprowadzenia w odniesieniu do nich konkretnych zmian. Jak na razie jednak regulacje się nie zmieniły i w najbliższym czasie raczej się nie zmienią.

Seniorze, w 2026 roku sprawdź swój PIT za 2025. Czeka na Ciebie zwrot do 400 zł
15 paź 2025

Okazuje się, że nawet setki tysięcy seniorów będą mogły otrzymać w 2026 roku dodatkowe pieniądze. Środki te może nie są oszałamiające w porównaniu do niektórych innych świadczeń, ale zawsze to dodatkowy i być może niespodziewany zastrzyk gotówki – można bowiem dostać nawet kilkaset złotych.

Podatek od małpek na ratunek dzieciom? Rewolucyjna zmiana w walce z przemocą domową
15 paź 2025

Ministerstwo Zdrowia planuje, by samorządy mogły finansować udział personelu medycznego w interwencjach dotyczących przemocy domowej wobec dzieci ze środków pochodzących z tzw. podatku od „małpek”. Nowelizacja przepisów budzi jednak kontrowersje – nie tylko wśród samorządów, ale i prawników.

Pracownik powinien odmówić podpisania tego wniosku. Gdy zna swoje prawa, nie straci dni wolnych podpisując podsuwane papierki
15 paź 2025

Przed podpisaniem każdy dokument należy przeczytać. Jednak aby przyniosło to pożądany efekt, trzeba znać swoje prawa. Dotyczy to również relacji pracowników z pracodawcami. Bo choć pracodawca to podmiot profesjonalny, nie zawsze dba o dobro pracownika.

pokaż więcej
Proszę czekać...