Ile godzin odpoczynku po pracy się należy? Gigantyczna kara dla pracodawcy za naruszenie Kodeksu Pracy (art. 132 i 133)

Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
rozwiń więcej
przerwa w pracy odpoczynek wypoczynek oddech pracownik robotnik senior zmęczony zmęczenie wyczerpanie wycieńczenie praca robota fabryka / Ile godzin odpoczynku po pracy się należy? Gigantyczna kara dla pracodawcy za naruszenie Kodeksu Pracy (art. 132 i 133) / Shutterstock

Kodeks Pracy jednoznacznie reguluje, że pracownik nie może być dostępny dla pracodawcy non stop. Obowiązkowy czas odpoczynku jest nieprzerwaną przerwą między zakończeniem pracy w jednym dniu a rozpoczęciem pracy w dniu następnym. Wyjaśniamy szczegółowo, jakie normy muszą być przestrzegane i jakie kary grożą za ich ignorowanie

Wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy, że polskie prawo pracy gwarantuje ścisły, minimalny czas odpoczynku po każdym dniu pracy oraz w każdym tygodniu. Naruszenie tych norm przez pracodawcę jest traktowane jako ciężkie wykroczenie przeciwko prawom pracownika i może skutkować nałożeniem gigantycznych kar przez Państwową Inspekcję Pracy (PIP). Kiedy dokładnie kończy się czas pracy, a zaczyna obowiązkowy czas regeneracji? Czy ten czas liczy się po nadgodzinach i czy obejmuje weekendy?

Doba pracownicza: Obowiązkowe 11 godzin odpoczynku

Najważniejszą regułą jest odpoczynek dobowy, uregulowany w art. 132 Kodeksu Pracy.

Czas odpoczynku: Pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie pracowniczej.

Doba pracownicza: To 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Oznacza to, że jeśli zaczynasz pracę o 8:00 rano we wtorek, Twój odpoczynek musi zakończyć się najpóźniej o 7:00 rano w środę.

Wpływ nadgodzin: Jeśli pracowałeś w nadgodzinach, np. do 21:00, pracodawca ma obowiązek zapewnić Ci 11 godzin przerwy i nie może Cię wezwać do pracy wcześniej niż o 8:00 następnego dnia.

Tygodniowa norma: 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku

Oprócz odpoczynku dobowego, pracodawca musi zagwarantować pracownikowi długi, nieprzerwany odpoczynek raz w tygodniu (art. 133 Kodeksu Pracy).

Czas odpoczynku: Pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu.

Wliczony odpoczynek dobowy: W te 35 godzin musi być wliczone 11 godzin odpoczynku dobowego.

Idealny weekend: Norma ta jest najczęściej realizowana przez weekend – np. od zakończenia pracy w piątek o 17:00 do rozpoczęcia w poniedziałek o 8:00 (63 godziny).

Kiedy 35 godzin tygodniowego odpoczynku może być krótsze?

Wyjątkiem od reguły jest sytuacja, gdy pracownik musi zmienić porę zmiany, np. przechodzi z nocnej na dzienną. Wtedy minimalny odpoczynek tygodniowy może wynosić 24 godziny. Ta zasada dotyczy jednak tylko wyjątków:

  • Pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
  • Przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej.

Gigantyczne kary za łamanie prawa (PIP)

Naruszenie przepisów o czasie odpoczynku jest jednym z najczęściej kontrolowanych i karanych wykroczeń przez Państwową Inspekcję Pracy (PIP).

Wysokość kary: Zgodnie z Kodeksem Pracy (art. 281 pkt 5), pracodawca, który narusza przepisy o czasie pracy (w tym odpoczynku dobowym i tygodniowym), popełnia wykroczenie.

Grzywna: Kara może wynieść od 1000 zł do 30 000 zł.

Dochodzenie roszczeń: Pracownik, którego prawa zostały naruszone, może złożyć skargę do PIP lub pozew do sądu pracy o zadośćuczynienie za utratę należnego odpoczynku, które jest często wyliczane jako dodatkowe nadgodziny z odpowiednim bonusem.

Podstawa Prawna

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2024 r. poz. 1832 ze zm.), w szczególności art. 132, art. 133 i art. 281 pkt 5.

Prawo
Renta wdowia 2025: Jakie zasady wejdą w życie? ZUS obetnie świadczenia i wprowadzi progi! Ostateczna wersja ustawy
15 paź 2025

W Sejmie trwają kluczowe prace nad nowelizacją ustawy emerytalnej, która ma wprowadzić tzw. rentę wdowią. Reforma ma umożliwić wdowom i wdowcom łączenie własnego świadczenia emerytalnego z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Ze względu na ogromne koszty budżetowe (szacowane na kilkanaście miliardów złotych), Ministerstwo Finansów i ZUS postulują wprowadzenie ostrych ograniczeń. Na czym ma polegać nowa zasada łączenia świadczeń, jakie są realne progi finansowe i jak może zostać obcięte Twoje przyszłe świadczenie.

Emerytury stażowe 2025: Ostatnie decyzje. Który projekt zwycięży? Kto przejdzie na emeryturę o 10 lat wcześniej?
15 paź 2025

Debata o wprowadzeniu emerytur stażowych, umożliwiających przejście na świadczenie bez względu na wiek, weszła w kluczową fazę. Obecnie w Sejmie procedowane są co najmniej dwa odmienne projekty, różniące się zasadniczo wymaganym stażem pracy i warunkami finansowymi. Co będzie z reformą i jakie będą finansowe konsekwencje wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej.

Dodatek do pensji: Kto dostanie podwyżkę za pracę nocną i w upały? Nowe obwieszczenie Ministerstwa Pracy
15 paź 2025

Miliony Polaków mają prawo do ukrytej podwyżki, o której pracodawcy często zapominają lub ją zaniżają. Stawka dodatku nocnego jest zmienna, co miesiąc inna, a do tego dochodzą obowiązki w ekstremalnych warunkach pogodowych. Dowiedz się, jak obliczyć, ile dokładnie pieniędzy powinieneś co miesiąc dostać do pensji i jak skutecznie domagać się przestrzegania Twoich praw.

Kapitał początkowy: Możesz stracić setki złotych miesięcznie. ZUS apeluje o pilne dokumenty!
14 paź 2025

Pilne wezwanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczy osób, które pracowały przed 1 stycznia 1999 r. i nie ustaliły kapitału początkowego. Brak tego kluczowego składnika może skutkować stałą utratą setek złotych miesięcznie na przyszłej emeryturze. Omawiamy wymagane dokumenty oraz zasady postępowania, aby odzyskać należne świadczenia.

Wigilia 2025 dniem wolnym od pracy. Czy ustawa już obowiązuje i kto dostanie pełne wynagrodzenie?
14 paź 2025

Senat Rzeczypospolitej Polskiej poparł obywatelski projekt ustawy ustanawiającej Wigilię (24 grudnia) dodatkowym, ustawowo wolnym dniem od pracy. Zmiana ta wywołała szereg pytań o jej praktyczne konsekwencje: Kiedy dokładnie wejdzie w życie? Jak wpłynie na roczny wymiar czasu pracy i prawo do wynagrodzenia? Wyjaśniamy, co w świetle nowych przepisów czeka zarówno pracodawcę jak i pracownika.

MOPS: świadczenie pielęgnacyjne 3287 zł nie jest tylko za sprzątanie mieszkania, zmianę pościeli, robienie zakupów, przygotowywanie posiłków
14 paź 2025

Świadczenie pielęgnacyjne 3287 zł na sprzątanie, pościel, zakupy, posiłki? Częsty element wywiadów środowiskowych. MOPS skrupulatnie gromadzą wykaz prostych czynności opiekuńczych twierdząc, że nie uzasadniają wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego 3287 zł (stare świadczenie). Jest to świadczenie dla opiekunów osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Sądy zgadzają się z MOPS. Takie czynności jak np. sprzątanie mieszkania, zmiana pościeli, robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, zasadniczo nie wymagają rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Dlaczego więc MOPS przegrywają w sądach i opiekunowie mają szanse na świadczenie pielęgnacyjne? Właśnie za te czynności opiekuńcze?

Ile godzin odpoczynku po pracy się należy? Gigantyczna kara dla pracodawcy za naruszenie Kodeksu Pracy (art. 132 i 133)
14 paź 2025

Kodeks Pracy jednoznacznie reguluje, że pracownik nie może być dostępny dla pracodawcy non stop. Obowiązkowy czas odpoczynku jest nieprzerwaną przerwą między zakończeniem pracy w jednym dniu a rozpoczęciem pracy w dniu następnym. Wyjaśniamy szczegółowo, jakie normy muszą być przestrzegane i jakie kary grożą za ich ignorowanie

Ryczałt energetyczny 2026 r.: Ponad 302 zł od ZUS. Kto z kombatantów i wdów dostanie pieniądze na prąd i gaz?
14 paź 2025

Ryczałt energetyczny to świadczenie pieniężne, którego celem jest częściowe pokrycie rosnących opłat za media (prąd, gaz, ciepło). To wsparcie jest ściśle powiązane ze statusem kombatanta i ofiary represji. Od 1 marca 2026 r. kwota ryczałtu wzrośnie do około 302,51 zł. Kto dokładnie może ubiegać się o te pieniądze? Jakie są różnice między ryczałtem a Dodatkiem Kombatanckim i czy świadczenie przysługuje wdowom i wdowcom? Wyjaśniamy krok po kroku.

Dentysta bezpłatnie na NFZ – sprawdź, jakie zabiegi Ci przysługują za 0 zł, lista jest długa
14 paź 2025

Profilaktyka stomatologiczna oraz wcale nie taka krótka lista zabiegów dentystycznych jest dostępna bezpłatnie. Wystarczy być ubezpieczonym w NFZ i mieć opłaconą składkę zdrowotną. Wizyta u dentysty nieodpłatnie, jak u każdego innego lekarza na NFZ, jest jak najbardziej możliwa, jednak nie wszyscy o tym wiedzą.

Dla kogo 20 proc. podwyżki i 3 miesiące dodatkowego urlopu? To dotyczy 150 tys. pracowników. Od kiedy?
15 paź 2025

Przedstawiciele związkowi przedstawili postulaty – co najmniej 20 proc. podwyżki, a do tego urlop regeneracyjny co 7 lat pracy. Kto i od kiedy miałby skorzystać z takich uprawnień? Chodzi o grupę około 150 tys. pracowników.

pokaż więcej
Proszę czekać...