W 2009 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5209,1 tys. osób i było o 1,2% niższe niż w 2008 r. Spadek odnotowano w 12 województwach, najgłębszy w woj. warmińsko-mazurskim (o 8,0%) i podkarpackim (o 5,3%). W woj. śląskim, małopolskim, lubelskim i dolnośląskim wystąpił wzrost zatrudnienia (odpowiednio o 1,6%, 1,3%, 0,8% i 0,1%).
Przeciętne zatrudnienie w przemyśle wyniosło 2455,4 tys. osób i w skali roku zmniejszyło się o 5,5%. Spadek wystąpił we wszystkich województwach, od 9,3%
w woj. podkarpackim do 2,4% w woj. śląskim.
Przeciętne zatrudnienie w budownictwie było wyższe niż przed rokiem o 5,3% i wyniosło 435,7 tys. osób. Wzrost odnotowano w 15 województwach, największy w woj.
dolnośląskim (o 17,6%), a najmniejszy w woj. zachodniopomorskim (o 0,3%). Spadek wystąpił w woj. warmińsko-mazurskim (o 1,8%).
Przeciętne zatrudnienie w handlu; naprawie pojazdów samochodowych wyniosło 1092,5 tys. osób i w skali roku zwiększyło się o 2,9%. Wzrost wystąpił w 13 województwach, od 12,8% w woj. lubelskim do 0,2% w woj. świętokrzyskim. Spadek odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim i podkarpackim (odpowiednio o 12,7%, 6,6% i 3,8%).
Przeciętne zatrudnienie w zakwaterowaniu i gastronomii było o 6,7% wyższe niż przed rokiem i wyniosło 102,2 tys. osób. Wzrost zatrudnionych odnotowano
w 14 województwach; powyżej średniej dla kraju w woj. śląskim (71,8%), dolnośląskim (15,1%), łódzkim i podlaskim (po 13,3%), świętokrzyskim (12,5%), kujawsko-pomorskim (9,8%) i podkarpackim (9,3%). Spadek wystąpił w woj. wielkopolskim i warmińsko - mazurskim (odpowiednio o 9,3% i 3,5%).
Przeciętne zatrudnienie w obsłudze rynku nieruchomości było niższe o 1,9% w stosunku do 2008 r. i wyniosło 88,6 tys. osób. Spadek odnotowano
w 11 województwach; najgłębszy w woj. mazowieckim (o 5,4%). Wzrost wystąpił w woj. podkarpackim, dolnośląskim, warmińsko-mazurskim, małopolskim i kujawsko-
-pomorskim (odpowiednio o 10,8%, 4,3%, 0,6%, 0,3% i 0,1%).
Przeciętne zatrudnienie w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej było o 10,3% wyższe niż przed rokiem i wyniosło 140,9 tys. osób. Wzrost wystąpił w 12 województwach, największy w woj. śląskim (o 33,0%), dolnośląskim (o 23,2%) i zachodniopomorskim (o 20,0%), a najmniejszy w woj. świętokrzyskim (o 0,6%). Spadek odnotowano w woj. kujawsko-pomorskim i lubuskim (odpowiednio o 6,7% i 0,4%).
Przeciętne zatrudnienie w administrowaniu i działalności wspierającej było o 0,7% wyższe niż przed rokiem i wyniosło 265,4 tys. osób. Wzrost wystąpił w 12 województwach, od 16,9% w woj. świętokrzyskim do 0,5% w woj. pomorskim. Spadek wystąpił w woj. warmińsko-mazurskim, lubuskim, dolnośląskim i łódzkim (odpowiednio o 12,4%, 5,5%, 4,1% i 4,0%).
W okresie czterech kwartałów 2009 r. na rynku pracy nadal utrzymywały się obserwowane już od trzeciego kwartału 2008 r. tendencje mniej korzystne (jedynie
w II kwartale 2009 r. zanotowano spadek liczby bezrobotnych w porównaniu do I kwartału
2009 r.). Zarówno dla wartości ogółem, jak i dla większości kategorii bezrobotnych odnotowano wzrost bezrobocia w porównaniu z 2008 r. W porównaniu z grudniem 2008 r. zmniejszyła się liczba osób pozostających bez pracy dłużej niż rok; odnotowano dalszy wzrost stopy bezrobocia.
W końcu grudnia 2009 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 1892,7 tys. osób bezrobotnych, tj. o 418,9 tys. (o 28,4%) więcej niż w 2008 r. Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych koncentrowało się na obszarze województw: mazowieckiego (224,5 tys.), śląskiego (168,4 tys.) i dolnośląskiego (146,3 tys.).
W skali roku we wszystkich województwach odnotowano wzrost liczby bezrobotnych zarejestrowanych – największy w woj. pomorskim (o 47,9%), wielkopolskim (o 46,1%) i śląskim (o 37,2%), a najmniejszy w woj. świętokrzyskim (o 7,9%).
W 2009 r. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 3083,8 tys. osób i była o 607,2 tys. (o 24,5%) większa niż przed rokiem. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny, ale ich udział w nowo zarejestrowanych zmniejszył się w stosunku do 2008 r. (o 2,4 pkt proc.) i wyniósł 77,9%. Zmniejszył się w ujęciu rocznym również udział osób dotychczas niepracujących z 27,4% do 24,8%.
Zobacz też: Oferty pracy
Z ewidencji bezrobotnych skreślono 2664,8 tys. osób (tj. o 3,1% mniej niż przed rokiem), w tym 38,0% ogółu bezrobotnych stanowili wykreśleni z ewidencji z powodu
podjęcia pracy. We wszystkich województwach była to nadal główna przyczyna wyrejestrowania się.
Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu grudnia 2009 r. wyniosła przeciętnie w kraju 11,9% i była o 2,4 pkt proc. wyższa niż przed rokiem (o 1,0 pkt proc. więcej niż na koniec września br.). Wzrost stopy bezrobocia w skali roku odnotowano we wszystkich województwach od 3,6 pkt proc. w woj. pomorskim do 0,8 pkt proc. w woj. świętokrzyskim.
Rozpiętość stopy bezrobocia kształtowała się na poziomie od 9,0% w woj. mazowieckim do 20,2% w woj. warmińsko-mazurskim. Do województw o najwyższej stopie bezrobocia należały także: zachodniopomorskie (16,5%), lubuskie (15,9%), kujawsko-pomorskie (15,8%) i podkarpackie (15,5%). Średniej dla kraju nie przekroczyły natomiast, poza woj. mazowieckim, województwa: wielkopolskie (9,1%), śląskie (9,2%), małopolskie (9,7%) i łódzkie (11,6%).
W końcu grudnia 2009 r. najwyższą stopę napływu bezrobotnych zarejestrowano w woj. warmińsko-mazurskim (2,7%) oraz lubuskim i zachodniopomorskim (po 2,5%),natomiast najniższą w woj. mazowieckim i małopolskim (odpowiednio 1,0% i 1,2%). Populacja zarejestrowanych bezrobotnych kobiet w kraju w końcu grudnia 2009 r. wyniosła 966,4 tys. osób i w skali roku wzrosła o 133,0 tys. osób, tj. o 16,0% (przed rokiem spadek o 18,1%). Wzrost liczby bezrobotnych kobiet wystąpił w 15 województwach, od 6,5% w woj. lubelskim do 29,1% w woj. wielkopolskim. W województwie świętokrzyskim odnotowano spadek liczby bezrobotnych kobiet o 1,8%.
Udział bezrobotnych kobiet w liczbie bezrobotnych ogółem obniżył się we wszystkich województwach, od 9,6 pkt proc. w woj. pomorskim do 3,5 pkt proc. w woj. łódzkim (średnio w kraju spadek o 5,5 pkt proc. – z 56,6% do 51,1%). Największy udział bezrobotnych kobiet odnotowano w woj. wielkopolskim (54,7%), kujawsko-pomorskim (53,8) i śląskim (53,4%), a w 4 województwach – podlaskim, mazowieckim, lubelskim i łódzkim – bezrobotne kobiety stanowiły poniżej połowy populacji bezrobotnych (odpowiednio 46,0%, 48,1%, 49,0% i 49,5%).
W końcu grudnia 2009 r. bez pracy dłużej niż 1 rok pozostawało 488,9 tys. osób bezrobotnych. W stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych, stanowili oni przeciętnie w kraju 25,8%. Najwyższy udział tej grupy bezrobotnych zanotowano w woj. podkarpackim (33,6%), a najniższy – w woj. pomorskim (18,5%).W porównaniu do grudnia 2008 r. liczba osób bezrobotnych pozostających bez pracy dłużej niż 1 rok zmniejszyła się w 8 województwach. Największy spadek zanotowano w woj. świętokrzyskim (o 20,9%), a najmniejszy w woj. kujawsko-pomorskim (o 1,4%) – przy średniej dla kraju – 2,5%.
Prawa do zasiłku nie posiadało 1512,7 tys. osób, tj. 79,9% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (w grudniu 2008 r. odpowiednio 1202,5 tys., tj. 81,6%). Największy udział zarejestrowanych bezrobotnych bez prawa do zasiłku odnotowano w woj. lubelskim (87,2%), natomiast najmniejszy w woj. pomorskim (75,8%). W porównaniu do analogicznego okresu ub. roku. wzrost liczby tej grupy bezrobotnych wystąpił we wszystkich województwach, w tym największy w woj. pomorskim (o 46,4%), a relatywnie najmniejszy – w woj. świętokrzyskim (o 3,7%), wobec wzrostu średnio w kraju na poziomie 25,8%.
W końcu grudnia 2009 r. zarejestrowanych było 398,8 tys. osób bezrobotnych dotychczas niepracujących, tj. o 21,2% więcej niż przed rokiem. Wzrost tej grupy
bezrobotnych wystąpił w 15 województwach, w tym największy w woj. pomorskim (o 48,3%) i wielkopolskim (o 35,4%). Spadek nastąpił w woj. świętokrzyskim (o 0,9%).
Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w grudniu 2009 r. dotychczas niepracujący stanowili 21,1%. Największy udział tej grupy bezrobotnych zanotowano w woj. lubelskim (32,5%) a najmniejszy w woj. dolnośląskim (15,7%). Średni udział dla kraju przekroczyły także województwa: podkarpackie (27,1%), podlaskie (26,0%), świętokrzyskie (25,1%), małopolskie (23,8%) i mazowieckie (22,5%).
W końcu grudnia 2009 r. na wsi zamieszkiwało 832,9 tys. zarejestrowanych bezrobotnych, tj. o 162,5 tys. (o 24,2%) więcej niż przed rokiem. Wzrost wystąpił
we wszystkich województwach, największy w woj. wielkopolskim (o 43,6%), najmniejszy w woj. świętokrzyskim (o 3,6%). Udział osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi był największy w woj. podkarpackim i wyniósł 62,5%, najmniejszy w woj. śląskim 20,8% wszystkich zarejestrowanych. Mimo wzrostu liczby osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi, udział tej grupy w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się we wszystkich województwach (średnio w kraju o 1,5 pkt proc. – z 45,5% do 44,0%), najwięcej w woj. podkarpackim (o 2,9 pkt proc.).
W strukturze bezrobotnych według grup wieku w 2009 r. wzrost wystąpił we wszystkich kategoriach; największy dotyczył osób w wieku poniżej 25 lat i wzrósł
w porównaniu do poprzedniego roku o 39,8%, a najmniejszy osób w wieku 45-54 lata (wzrost o 16,2%).
Bezrobotni poniżej 25 lat stanowili 22,5% ogółu bezrobotnych (wobec 20,7% w grudniu 2008 r.). Największy udział omawianej grupy wiekowej w liczbie bezrobotnych ogółem, zanotowano w woj. małopolskim (27,9%), najmniejszy w woj. dolnośląskim (18,7%). W tej grupie wiekowej wzrost bezrobocia wyniósł 39,8%, w tym największy w woj. wielkopolskim (o 60,5%),a relatywnie najmniejszy w woj. świętokrzyskim (o 13,2%). W skali roku we wszystkich województwach odnotowano wzrost udziału bezrobotnych w wieku do 25 lat od 2,9 pkt proc. w woj. śląskim do 0,3 pkt proc. w woj. lubuskim.
W strukturze bezrobotnych według poziomu wykształcenia najmniej korzystna sytuacja, w porównaniu do grudnia 2008 r., wystąpiła wśród bezrobotnych zarejestrowanych z wykształceniem wyższym (178,3 tys. osób). Wzrost liczby bezrobotnych z tej grupy odnotowano we wszystkich województwach (o 42,8% średnio w kraju); największy w woj. pomorskim (o 63,0%), najmniejszy w woj. świętokrzyskim (o 21,0%). Mimo największego wzrostu liczby osób zarejestrowanych z wykształceniem wyższym, udział tych osób w liczbie zarejestrowanych był najmniejszy i wynosił 9,4% wobec 8,5% w 2008 r. Wzrost udziału w liczbie ogółem bezrobotnych z wykształceniem wyższym kształtował się od 1,7 pkt proc. w woj. mazowieckim do 0,5 pkt proc. w woj. opolskim, zachodniopomorskim i warmińsko-mazurskim.
Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i niższym, których udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wynosił odpowiednio 28,9% i 28,8%. Największy udział osób zarejestrowanych z wykształceniem zasadniczym zawodowym wystąpił w woj. wielkopolskim (31,8%), najmniejszy w woj. podlaskim (24,9%). Natomiast największy udział osób z wykształceniem gimnazjalnym i niższym wystąpił w woj. zachodniopomorskim (35,7%) a najmniejszy w woj. małopolskim (21,3%). Spadek udziału w liczbie zarejestrowanych odnotowano u osób z wykształceniem gimnazjalnym (o 1,7 pkt proc.) i średnim zawodowym (o 0,2 pkt proc.). W końcu grudnia 2009 r. na 1 ofertę pracy przypadało 89 osób bezrobotnych (przed rokiem 49 osób). Najkorzystniejsza sytuacja miała miejsce w woj. śląskim (43 osoby na 1 ofertę pracy), małopolskim (46 osób na 1 ofertę pracy) oraz dolnośląskim (60 osób na 1 ofertę pracy), natomiast najmniej sprzyjająca wystąpiła w woj. warmińsko- -mazurskim (277 osób na 1 ofertę pracy).
Pogorszenie sytuacji na rynku pracy potwierdzają także wyniki kwartalnego badania aktywności ekonomicznej ludności. W IV kwartale 2009 r. liczba bezrobotnych według BAEL wyniosła 1471 tys. osób i była wyższa w porównaniu do IV kwartału 2008 r. o 317 tys. osób, tj. o 27,5%. W IV kwartale 2009 r. stopa bezrobocia wyniosła średnio w kraju 8,5% (wzrost z 6,7% w IV kwartale 2008 r.). Najwyższą stopą bezrobocia charakteryzowały się woj. zachodniopomorskie (11,8%) i kujawsko-pomorskie (10,9%). Do województw o najniższej stopie bezrobocia należały woj. mazowieckie (6,3%) i podlaskie (6,4%). Wzrost stopy bezrobocia odnotowano w 15 województwach, od 4,7 pkt proc. w woj. lubuskim do 0,4 pkt proc. w woj. śląskim. Jedynie w woj. podlaskim wystąpił spadek o 0,5 pkt proc.
Stopa bezrobocia dla kobiet wyniosła 8,8% (wobec 7,6% przed rokiem) i kształtowała się na poziomie od 5,7% w woj. podlaskim do 12,4% w woj. zachodniopomorskim. Wzrost stopy bezrobocia kobiet odnotowano w 12 województwach, od 5,1 pkt proc. w woj. opolskim do 0,2 pkt proc w woj. łódzkim i mazowieckim. W województwach: podlaskim, świętokrzyskim, śląskim i dolnośląskim wystąpił spadek odpowiednio o 1,0 pkt proc., 0,7 pkt proc., 0,5 pkt proc. i 0,4 pkt proc.
W IV kwartale 2009 r. stopa bezrobocia w miastach wyniosła 8,6% (wobec 6,9% w IV kwartale 2008 r.), najwyższą odnotowano w miastach woj. świętokrzyskiego (12,5%), a najniższą woj. mazowieckiego (5,9%). Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi stopa bezrobocia kształtowała się w granicach od 13,2% w woj. zachodniopomorskim do 3,5% w woj. podlaskim, przy średniej dla kraju 8,2% (wzrost o 1,8 pkt proc.). W 14 województwach wystąpił jej wzrost od 6,6 pkt proc w woj. lubuskim do 0,6 pkt proc w woj. małopolskim. W woj. podlaskim i śląskim odnotowano spadek (o 1,9 pkt proc. i 1,0 pkt proc.).
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
Zobacz też: Pomoc społeczna