Z uwagi na przewlekłość postępowań o świadczenie wspierające (przewlekłość jest na poziomie WZON, a nie ZUS) częsta jest sytuacja śmierci osoby niepełnosprawnej przed przyznaniem przez WZON punktów. Ściślej są to sprawy o wydanie decyzji określającej w punktach poziom potrzeby wsparcia (swoisty test niesamodzielności). W przypadku śmierci przed wydaniem decyzji przez WZON nic już nie można w sprawie zrobić. WZON nie poniesie kary za przewlekłość.
Śmierć osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny) przed wydaniem decyzji przez WZON
Po śmierci osoby niepełnosprawnej przed wydaniem decyzji przez WZON (w sprawie punktów) krewni często próbują doprowadzić do jej kontynuowania przez WZON – stawką jest wypłata na rzecz spadkobierców części świadczenia wspierającego. Nie chodzi tylko o pieniądze. O skierowaniu sprawy do sądu decyduje poczucie krzywdy – „WZON był bezkarnie przewlekły. To nie w porządku”. Tak często słyszę. Nie ma to znaczenia prawnego – takie sprawy są na starcie przegrane.
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2
WZONu nie można zmusić do rozpatrywania sprawy o świadczenie wspierającego. Śmierć kończy sprawę
I SA/Rz 547/25 - Postanowienie WSA w Rzeszowie z 28 maja 2025 r. (sygn. akt I SA/Rz 547/25
Sędzia Paweł Zaborniak /przewodniczący sprawozdawca/
Link do postanowienia
W sprawie tej córka podnosiła przed sądem, ze wprawdzie z chwilą śmierci taty jej pełnomocnictwo wygasło, ale jako jedna ze spadkobierczyń jest uprawniona do domagania się wydania decyzji dotyczącej świadczenia wspierającego za okres, kiedy jej tato żył i był osobą całkowicie niesamodzielną, wymagającą całodobowej opieki.
Wniesienie skargi przez podmiot, któremu zgodnie z art. 50 § 1 lub § 2 P.p.s.a. przysługuje legitymacja do jej wniesienia, stanowi jedną z podstawowych przesłanek dopuszczalności zaskarżenia, której brak skutkuje odrzuceniem skargi.
W tej sprawie postępowanie zainicjował wniosek osoby niepełnosprawnej – reprezentowano przez córkę (jako osobę upoważnioną) o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia.
Sąd wyjaśnia podstawy wydania decyzji ustalającej poziom wsparcia (wydaje WZONE, potem sprawę przejmuje na wniosek osoby niepełnosprawnej ZUS)
Decyzja ustalająca poziom wsparcia wydawana jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44 ze zm.). Zgodnie z art. 6b³ ust. 1 w związku z art. 4b ust. 2 i art. 6b ust. 1 i 2 tej ustawy decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia wydaje wojewódzki zespół na wniosek osoby niepełnosprawnej legitymującej się stosownym orzeczeniem o niepełnosprawności albo na wniosek przedstawiciela ustawowego tej osoby lub na wniosek ośrodka pomocy społecznej (względnie centrum usług społecznych).
Poza osobą niepełnosprawną pozostałe podmioty wymienione w tym przepisie posiadają jedynie legitymację formalną do złożenia wniosku o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, natomiast adresatem tej decyzji jest wyłącznie osoba niepełnosprawna. Ta tylko osoba posiada zatem interes prawny w sprawie ustalenia poziomu potrzeby wsparcia, który z uwagi na przedmiot tej decyzji, ma charakter osobisty i wygasa wraz ze śmiercią osoby niepełnosprawnej.
Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia składa osoba niepełnosprawna legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Osoba niepełnosprawna ma interes prawny w tej sprawie. Takiego statusu nie posiada natomiast syn osoby niepełnosprawnej), który w prowadzonym postępowaniu administracyjnym jest jedynie jako osoba upoważniona do reprezentowania [w postępowaniu o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia].
Dlatego w omawianej sprawie sąd zawyrokował tak:
Skoro córka nie była stroną w postępowaniu zainicjowanym wnioskiem niepełnosprawnego o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, to nie można uznać by posiadała legitymację skargową, a co za tym idzie by mogła ona skutecznie złożyć skargę w niniejszej sprawie. Z tej przyczyny skarga jako niedopuszczana podlega odrzuceniu, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 P.p.s.a.