To dwa podstawowe pytania nurtujące osoby niepełnosprawne - czy nowy system będzie oparty o sprawdzenie rzeczywistej samodzielności osoby niepełnosprawnej (oznacza to niskie świadczenia dla osoby niewidomej czy sparaliżowanej od pasa w dół - osoby te są wysoko samodzielne według osób przyznających świadczenie wspierające). No i co się stanie ze stopniami niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny)? Na dziś nie znamy odpowiedzi na nie.
Infor.pl publikuje informacje Łukasza Krasonia (Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Sekretarz Stanu) o nowym systemie orzekania o niepełnosprawności. Czytelnicy pytają nas jednak o to, czy nowy system orzekania o niepełnosprawności będzie oparty o kryterium samodzielności? Jest to dla nich najważniejsza kwestia. Jak duże ma to znaczenie pokazuje świadczenie wspierające – o przyznaniu świadczenie nie decyduje stopień niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany, lekki) a stopień niesamodzielności określany w punktach (nazywa się formalnie „poziom potrzeby wsparcia").
Także w założeniach ustawy o asystencji osobistej mamy rodzaj testu na samodzielność.
Dla osób niepełnosprawnych (i ich rodzin) istotne jest, czy nowy system będzie przyznawał świadczenia dla osób niesamodzielnych (przede wszystkim). Osobą samodzielną - tak wynika z praktyki przyznawania świadczenia wspierającego - jest osoba z przerwanym rdzeniem kręgowym poruszająca się po domu na wózku inwalidzkim. Ma przerwany rdzeń kręgowy, ale sprawne ręce. Może więc przygotować sobie posiłek, pojechać na zakupy, ugotować obiad. Takie osoby otrzymywały około 40 punktów potrzebnych przy świadczeniu wspierającym, co wyklucza otrzymanie tego świadczenia.
Nowy system orzekania dla osób niepełnosprawnych – informacja rządowa
Łukasz Krasoń Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Sekretarz Stanu:
Aktualnie w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trwają przygotowania do rozpoczęcia realizacji projektu w ramach FERS pn. „Przebudowa modelu orzekania 0 niepełnosprawności oraz form wsparcia. Realizacja projektu w ramach FERS pn. „Przebudowa modelu orzekania o niepełnosprawności oraz form wsparcia," przewiduje przygotowanie nowych rozwiązań na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Planowana jest pogłębiona analiza obecnego systemu orzekania, form wsparcia oraz infrastruktury orzeczniczej.
Celem tego projektu jest opracowanie kompleksowego modelu orzekania o niepełnosprawności, odpowiadającego na indywidualne potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz systemu świadczeń i innych form wsparcia.
W projekcie przeprowadzony zostanie przegląd i analiza funkcjonujących rozwiązań systemowych odnoszących się do systemu orzecznictwa o niepełnosprawności 1 stopniu niepełnosprawności, w tym systemów rentowych i orzecznictwa dla celów edukacyjnych. Projekt będzie pierwszym krokiem do stworzenia w pełni kompleksowego i zintegrowanego systemu orzekania o niepełnosprawności.
Orzeczenia o niepełnosprawności a dokumenty międzynarodowe
Zmodyfikowany model orzekania o niepełnosprawności będzie oparty o Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), a także zgodny z postanowieniami
Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (KPON). Uproszczony system świadczeń będzie odpowiedzią na indywidualne potrzeby danej osoby zarówno w życiu codziennym, jak i w sferze społeczno-zawodowej. System zapewniać będzie podmiotowość osobom z niepełnosprawnościami oraz będzie zgodny z zasadami proporcjonalności i sprawiedliwości społecznej.
Koniec z rozproszeniem świadczeń dla osób niepełnosprawnych
W ramach projektu wypracowane zostaną także rozwiązania mające na celu scalenie, rozproszonego obecnie systemu świadczeń oraz służące kompensacji zwiększonych kosztów życia wynikających z niepełnosprawności, jak również narzędzia i mechanizmy służące indywidualizacji wsparcia. Opracowanie narzędzi przeprowadzone zostanie w odniesieniu do tych obszarów funkcjonowania dla których nie ma narzędzi do oceny lub narzędzia te nie opisują danego obszaru w pełnym zakresie. W wyniku realizacji zadania wypracowane zostaną kryteria ustalania niepełnoprawności oraz kryteria kwalifikacji do świadczeń i innych instrumentów wsparcia.
Oparcie nowego modelu orzekania o niepełnosprawności na nowoczesnym systemie informatycznym stworzy podstawy do integracji z innymi systemami, umożliwi tym samym wykorzystywanie niezbędnych danych z różnych źródeł. Wypracowane zostaną również zasady organizacji systemu orzekania o niepełnosprawności, z uwzględnieniem nadzoru oraz procedury orzeczniczej wraz z postępowaniem odwoławczym.